 |
| Nắng nóng, hạn hán gia tăng gây thiệt hại cho mùa màng (Ảnh: bnews.vn) |
Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Food hôm 20/9: Các hiện tượng nắng nóng và hạn hán có thể xảy ra đồng thời, thường xuyên hơn do biến đổi khí hậu, kéo theo những hậu quả tiêu cực đối với nông nghiệp. Năng suất cây trồng thường giảm vào các vụ mùa có thời tiết nắng nóng, nhưng nắng nóng và hạn hán xảy ra đồng thời có thể gây ra những ảnh hưởng lớn hơn thế.
Ngoài những thiệt hại do nhiệt độ cao gây ra, tác động kép của nắng nóng và hạn hán sẽ khiến năng suất ngô và đậu tương giảm thêm tới 20% ở nhiều vùng của Hoa Kỳ, làm giảm tới 40% năng suất ở đông Âu và đông nam châu Phi. Ở những nơi năng suất cây trồng bị hạn chế do khí hậu mát hơn, chẳng hạn như ở miền bắc Hoa Kỳ, Canada và Ukraine, tác động kép của nắng nóng và hạn hán có thể làm giảm mạnh năng suất dự kiến trong điều kiện nóng lên toàn cầu.
Những dự báo trước đây về rủi ro khí hậu trong tương lai đã xác định được mối nguy hại đối với cây trồng do sự nóng lên toàn cầu, nhưng lại bỏ qua những ảnh hưởng kép của nhiệt độ và nguồn nước sẵn có đối với cây lương thực.
Dựa trên dữ liệu trong quá khứ, năng suất ngô và đậu tương nhạy cảm với hơn nhiệt độ khoảng 40% ở những nơi nắng nóng đi kèm với khô hạn, so với những nơi có thời tiết nóng hơn nhưng vẫn có đủ nước. Điều này có thể là do những loại cây trồng này đặc biệt thiếu nước do sức nóng của không khí, bởi đất khô không thể hạ nhiệt do nước đã bay hơi hết và đất đặc biệt nóng hơn dưới tia nắng mặt trời.
Những tác động kép của nắng nóng và hạn hán này ít ảnh hưởng hơn đối với các loại cây trồng khác, chẳng hạn như lúa mì hoặc lúa gạo. Nghiên cứu chỉ ra rằng nếu không cắt giảm lượng khí thải nhanh chóng và quyết liệt, các loại lương thực thực phẩm thiết yếu có thể ngày càng bị ảnh hưởng do các hiện tượng khí hậu khắc nghiệt. Điều này làm tăng nguy cơ khiến giá lương thực cao hơn và làm giảm an ninh lương thực, ngay cả ở các nước phát triển.
Corey Lesk, nhà nghiên cứu tại Khoa Địa cầu và Khoa học Môi trường (DEES), Đài quan sát Địa cầu Lamont-Doherty (LDEO), và là tác giả đầu tiên của nghiên cứu cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi phát hiện ra một nguy cơ mới với sản lượng cây trồng do khí hậu nóng lên, mà chúng tôi tin rằng đã bị bỏ qua trong các đánh giá hiện tại.
Khi hành tinh tiếp tục nóng lên, nguồn nước và nhiệt độ có thể có mối liên hệ chặt chẽ hơn với nhau ở nhiều khu vực, khiến hạn hán ngày càng khốc liệt hơn và các đợt nắng nóng ngày càng khô hạn hơn. Thực vật sẽ ngày càng thiếu nước khi chúng cần nó nhất, và trong quá khứ, điều này đặc biệt gây hại cho mùa màng”.
“Quan trọng nhất, nghiên cứu của chúng tôi phải là động lực để chúng ta tìm cách giúp cây trồng thích ứng, cũng như tìm giải pháp canh tác nhằm đối phó với các tác động cực đoan và tác động kép. Ví dụ: chúng ta cần các giống cây trồng mới có khả năng chịu nhiệt tốt, nhưng đồng thời cần có khả năng chịu hạn. Bởi đây là một vấn đề rất quan trọng đối với tất cả mọi người, nên các chính phủ và các công ty hạt giống lớn cần minh bạch về kế hoạch của họ trong việc giúp nông nghiệp thích ứng với khí hậu đang ngày một nóng lên”./.