Hàng năm, tỉnh Lạng Sơn đểu tổ chức Ngày Hội Na thu hút được hàng trăm doanh nghiệp của Việt Nam, Trung Quốc đến tham quan khảo sát và ký kết các hợp đồng tiêu thụ sản phẩm; hàng chục nghìn người tham dự, tham quan các vườn Na, thưởng thức hương vị quả Na Chi Lăng Lạng Sơn. Tuy nhiên, sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát, việc kết nối giao thương giữa các địa phương gặp rất nhiều khó khăn.
Hiện nay, trong bối cảnh thích ứng linh hoạt, các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương để đẩy mạnh quảng bá các sản phẩm càng được tổ chức nhiều hơn.
Lạng Sơn là tỉnh miền núi, biên giới phía Bắc, với 10 huyện, 01 thành phố, với 200 xã, phường, thị trấn. Khí hậu có nét đặc trưng của khí hậu á nhiệt đới, có nền nhiệt không quá cao thích hợp phát triển đa dạng các loại nông sản đặc sản có nét đặc trưng riêng biệt; Các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, cây trồng chủ lực, lợi thế địa phương được quan tâm chỉ đạo phát triển và đã hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung mang lại hiệu quả thiết thực. Việc phát triển các vùng sản xuất các sản phẩm nông nghiệp an toàn, thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa được tập trung chỉ đạo, đến nay đã có gần 4.000 ha cây trồng các loại được sản xuất và chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, Hữu cơ....
 |
| Na Chi Lăng đã thành "Thương hiệu vàng nông nghiệp" (Ảnh: HNV) |
Hình thành vùng sản xuất tập trung na
Hiện nay, tỉnh đã hình thành vùng sản xuất tập trung tại các huyện: Chi Lăng, Hữu Lũng với diện tích năm trên 4.000 ha, với trên 1000 ha Na được chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Sản lượng hàng năm đạt trên 35 nghìn tấn, tổng giá trị sản xuất Na thu được ước đạt khoảng 1.200 tỷ đồng, bình quân thu nhập trên ha canh tác Na đạt 275 triệu/ha...
Đối với sản phẩm Na Chi Lăng đã đã được Cục Sở hữu trí tuệ của Việt Nam cấp chứng nhận được bảo hộ, giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu và được tổ chức kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục đặc sản "Na Chi Lăng" của tỉnh Lạng Sơn được công nhận vào Top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng Việt Nam; năm 2017, năm 2018 được tôn vinh “Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam”. Sản phẩm Na Chi Lăng hiện chủ yếu được tiêu thụ tại thị trường trong nước, một phần được bán sang Trung Quốc do đó còn nhiều tiềm năng để mở rộng thị trường, đưa sản phẩm Na sang các các nước khác trong khu vực và thế giới.
Tập trung ưu tiên các nông đặc sản thế mạnh
Hoa Hồi Lạng Sơn là một trong những loài dược liệu thế mạnh của Việt Nam, tại Lạng Sơn diện tích hiện có trên 35.000 ha, sản lượng thu hoạch hàng năm đạt trên 16.000 tấn, giá trị thu được hàng năm trên 1.000 tỷ đồng. Sản phẩm hoa hồi Lạng Sơn đã được Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam cấp giấy chứng nhận bảo hộ Chỉ dẫn địa lý. Hoa hồi hiện đang được thu mua, sơ chế biến xuất bán trong nước và một số thị trường nước ngoài như: Trung Quốc, Ấn Độ, Anh, Malaysia, Indonesia…Tuy nhiên việc chế biến hiện mới chủ yếu là chiến biến thô chưa có doanh nghiệp lớn đầu tư nghiên chế biến tinh để xuất khẩu sang một số thị trường khắt khe yêu cầu cao về chất lượng.
Rau đặc sản các loại (Cải làn, cải ngồng, rau bò khai, rau sắng…) được khách du lịch rất ưa chuộng, đã có nhiều cửa hàng bán rau Lạng Sơn tại Hà Nội với nhiều chủng loại. Cây Rau được trồng nhiều nơi nhưng vùng chuyên canh chính tập trung ở khu vực thành phố Lạng Sơn, huyện Cao Lộc và huyện Lộc Bình với diện tích toàn tỉnh đạt trên 9.000 ha, sản lượng thu hoạch hàng năm khoảng 110 nghìn tấn giá trị mang lại trên 900 tỷ đồng. Các sản phẩm rau chủ yếu phục vụ cho tiêu dùng trong và ngoài tỉnh. Đặc biệt Rau Cải làn, Cải ngồng đã dần thành thương hiệu và rất có uy tín tại thị trường Hà Nội, một số lượng lớn được bán cho khách du lịch đến tham quan Lạng Sơn.
Thạch đen (cây Thạch đen khô), sản xuất tập ở huyện Tràng Định, Bình Gia, Văn Lãng với diện tích hàng năm khoảng 3.100 ha, được Cục BVTV cấp 149 mã vùng trồng thạch đen với diện tích là 674,68 ha. Năm 2017 được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu tập thể Thạch đen Tràng Định; năm 2020. Sản phẩm thạch đen hiện được thu mua và chế biến tiêu thụ trong nước và phần lớn xuất bán sang Trung Quốc. Việc chế biến hiện chủ yếu mới là sơ chế, chế biến thô, chưa có Nhà Máy chế biến tinh, hiện tỉnh tỉnh Lạng Sơn đang kêu gọi các nhà đầu tư đầu tư xây dựng Nhà máy chế biến Thạch đen trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Cây Quýt được trồng trên nhiều huyện ở tỉnh Lạng Sơn như Bắc Sơn, Bình Gia, Văn Quan, Tràng Định… với diện tích gần 1.500 ha, sản lượng thu hoạch hàng năm khoảng 5.500 tấn/năm. Từ hàng chục năm nay giống quýt vàng Bắc Sơn nổi tiếng bởi màu vàng của nắng, vị ngọt, hương thơm, tạo cho quả quýt có một hương vị đặc biệt không nơi nào sánh được. Cây Quýt được trồng, chăm sóc, thu hái hoàn toàn tự nhiên không bị ảnh hưởng bởi các chất gây ô nhiễm độc hại. Năm 2017, Quýt vàng Bắc Sơn đã được được Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể. Quýt được thu hoạch vào khoảng từ tháng 11 đến tháng 12 dương lịch hàng năm. Hiện nay cây Quýt đã được trồng theo tiêu chuẩn sản xuất tốt, sạch, thân thiện với môi trường (VietGAP, GlobaGAP), sản phẩm thu hoạch Quýt Bắc Sơn được tiêu thụ chủ yếu trong tỉnh, tại Hà Nội và một số tỉnh trong nước, chưa được xuất bán ra thị trường nước ngoài.
 |
| Nhiều loại rau đặc sắc, phát triển mạnh ở Lạng Sơn (Ảnh: HNV) |
Lạng Sơn có hai giống Hồng đặc sản là Hồng Bảo lâm (Hồng không hạt) và Hồng Vành khuyên với vị giòn, thơm, ngọt đậm đặc biệt. Hồng được trồng chủ yếu tại các huyện Cao Lộc và Văn Lãng với diện tích gần 2.000 ha, sản lượng thu được trên 7.000 tấn/năm. Nhiều diện tích hồng đã được trồng theo tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt, sạch, thân thiện với môi trường (VietGAP, GlobaGAP), từng bước nâng cao giá trị của quả Hồng Xứ Lạng. Hồng thường được thu hoạch vào khoảng từ tháng 9 đến tháng 11 dương lịch hàng năm. Hiện nay, Hồng Lạng Sơn chủ yếu được tiêu thụ trong tỉnh, tại Hà Nội và một số tỉnh trong nước, chưa được xuất bán ra thị trường nước ngoài.
Về Sản phẩm Chè sản xuất tập trung tại huyện Đình Lập với diện tích 450ha, sản lượng chè búp khô gần 250 tấn/năm. Các loại chè được sản xuất từ những giống chè tốt nhất tạo vị dịu ngọt, hương thơm tự nhiên đặc trưng. Trên địa bàn tỉnh Công ty cổ phần chè Thái Bình. Sản phẩm chính xuất bán là chè Ô Long, chè Bát Tiên sang các thị trường Đài Loan, Ấn Độ và một phần cung cấp cho thị trường trong nước.
Cây Thông Mã vĩ, là loài cây trồng có diện tích lớn nhất trong hệ thống cây trồng của tỉnh Lạng Sơn, cây thông Mã vĩ phân bố chủ yếu ở vùng giáp ranh giữa Lạng Sơn với biên giới Trung Quốc. Hiện nay diện tích thông ở Lạng Sơn đã lên tới trên 126 nghìn héc ta. Vùng chuyên canh tập trung tại Đình Lập, Lộc Bình, một phần huyện Cao Lộc với diện tích khoảng 100 nghìn héc ta. Thông chủ yếu để khai thác lấy nhựa và gỗ. Sản lượng thu từ sản phẩm Thông hằng năm của Lạng Sơn khá lớn, nhựa Thông khoảng 55 nghìn tấn/năm. Nhựa thông được thu mua, chế biến tiêu thụ tại thị trường trong nước và Trung Quốc; gỗ tròn chủ yếu tiêu thụ trong nước.
Sản phẩm gỗ Keo, gỗ Bạch đàn ở địa bàn huyện Hữu Lũng và một số địa phương khác với diện tích có trên 50.000 ha. Hiện toàn tỉnh có 01 nhà máy chế biến gỗ và trên 100 cơ sở chế biến, bóc gỗ ván; khối lượng ván bóc hàng năm đạt trên 350.000 m3, thị trường tiêu thụ chủ yếu là các bạn hàng tại Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Mã Lai Xia và Ấn Độ…
Tìm kiếm được cơ hội hợp tác đầu tư phát triển thị trường nông sản trong và ngoài nước
 |
| Gian hàng của huyện Cao Lộc, Lạng Sơn tại Hội chợ ở Hà Nội (Ảnh: HNV) |
Tỉnh Lạng Sơn cũng có kế hoạch mở rộng thị trường theo hướng, ưu tiên các mặt hàng nông sản đặc sản với hướng đi mới, phát triển lên tầm cao mới.
Địa phương cũng xác định rõ ràng, bên cạnh những điều kiện thuận lợi về đất đai, thổ nhưỡng khí hậu với nhiều sản phẩm đặc sản còn tiềm năng phát triển thì Lạng Sơn còn là tỉnh có vị trí quan trọng trên tuyến hành lang kinh tế Nam Ninh (Trung Quốc) - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng; với 02 cửa khẩu quốc tế, 01 cửa khẩu chính và 09 cửa khẩu phụ, cùng hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt thuận lợi, bảo đảm sự kết nối, giao thương thuận lợi. Trong những năm qua, Lạng Sơn luôn là cửa ngõ, đầu mối xuất khẩu lớn các mặt hàng nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc, qua các cửa khẩu trọng điểm như: Tân Thanh, Cốc Nam, Hữu Nghị. Tỉnh Lạng Sơn đã chủ động, tăng cường mối quan hệ hợp tác với các cơ quan chức năng của Quảng Tây- Trung Quốc tháo gỡ các khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu các mặt hàng nông lâm sản; đồng thời thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao năng lực thông quan hàng hóa, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hải quan; tích cực gặp gỡ, làm việc với các doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi và thu hút doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu qua địa bàn.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lương Trọng Quỳnh, trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới hiện nay, hợp tác cùng phát triển là yêu cầu tất yếu. Tỉnh Lạng Sơn mong muốn được hợp tác với doanh nghiệp đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất các doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu qua địa bàn.
Cũng theo Phó Chủ tịch Lương Trọng Quỳnh, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn với quan điểm nhất quán luôn đồng hành cùng doanh nghiệp, định hướng hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ, khắc phục khó khăn, vướng mắc; triển khai quyết liệt, hiệu quả các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp hợp tác và phát triển; thực hiện tốt việc công khai, minh bạch cơ chế chính sách và quản lý điều hành; kịp thời nắm bắt, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; phân công, phân cấp, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng ngành để tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm trong giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp.