Tạo cơ chế chính sách thuận lợi nhất cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp

Phát biểu tại Hội thảo, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, hiện nay, nền nông nghiệp nước ta vẫn còn nhiều bất cập. Trong đó, tổng thể vẫn là nền nông nghiệp dựa trên hộ sản xuất nhỏ lẻ và đây cũng là nguyên nhân dẫn đến năng suất lao động, hiệu quả kinh tế không cao, chuỗi giá trị thấp và thị trường khá bấp bênh. Nhằm khắc phục khó khăn của ngành, Nghị định 210/2013/NĐ-CP được Chính phủ ban hành nhằm thu hút doanh nghiệp vào sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy phát triển sản xuất. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, qua 4 năm triển khai, Nghị định 210 đi vào thực tiễn cuộc sống vẫn còn ở mức thấp.

Ông Nguyễn Trí Ngọc – Tổng Thư ký Tổng Hội Nông nghiệp Việt Nam cho biết, thực hiện Nghị định 210/2013/NĐ-CP (có hiệu lực từ tháng 2/2014), tốc độ tăng trưởng số lượng doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp vẫn chậm hơn so với doanh nghiệp ở các lĩnh vực khác. Đến tháng 9/2016, chỉ có 4.424 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp, chiếm dưới 1% tổng số doanh nghiệp cả nước. Trong năm 2015, số doanh nghiệp ngành nông nghiệp ngừng hoạt động và giải thể là 2.019 doanh nghiệp, cao hơn 11,3% so với doanh nghiệp thành lập mới.

Bên cạnh đó, quy mô của doanh nghiệp nông nghiệp chủ yếu là nhỏ và vừa với quy mô vốn phần lớn ở mức dưới 5 tỷ đồng (chiếm khoảng 55%). Doanh nghiệp trong lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp nhìn chung còn yếu kém về năng lực liên kết với nông dân, với các đối tác, thiếu thông tin về các rào cản kỹ thuật, các quy định thương mại quốc tế. Khả năng ứng dụng khoa học công nghệ của doanh nghiệp nông, lâm, ngư nghiệp còn thấp với 75% doanh nghiệp đang sử dụng máy móc hết khấu hao. Các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ vẫn loay hoay không thể thoát ra được những máy móc có công nghệ lạc hậu 2 - 3 thế hệ.

Về những bất cập của Nghị định 210, ông Nguyễn Trí Ngọc cũng chỉ rõ, Nghị định chưa huy động được sự tham gia phù hợp của các thành phần kinh tế đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn do chỉ giới hạn đối tượng là doanh nghiệp trong khi các nhà đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn Việt Nam có thể gắn với rất nhiều hình thức như: nhà đầu tư tư nhân, hộ kinh doanh cá thể, cơ sở sản xuất, tổ nhóm, trang trại… Điều kiện được thụ hưởng chính sách của Nghị định khó khả thi do nhiều tiêu chí có định mức quá cao hoặc khó xác định.

Theo ông Nguyễn Trí Ngọc, cần tiếp tục cải cách mạnh mẽ hơn nữa về các thủ tục hành chính trong thực hiện chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn theo cả 3 hướng: tiếp tục giảm các thủ tục hành chính; giảm chi phí thực hiện và giảm thời gian thực hiện. Cùng với đó, theo Dự thảo Nghị định, những quy định về điều kiện thụ hưởng chính sách còn khắt khe, nhiều tiêu chí quá cao (quy mô, công suất, tỷ lệ sử dụng nguyên liệu và lao động địa phương,…vì vậy, đề nghị bỏ toàn bộ các quy định về ngành nghề và quy mô (công suất) dự án để được tiếp cận chính sách.

Tại Hội thảo, các đại biểu cũng cho rằng, về vấn đề đất đai, nhằm tạo điều kiện và khuyến khích liên doanh, liên kết, với việc doanh nghiệp thuê đất của nông dân, sau đó doanh nghiệp có thể thuê lại nông dân làm việc trên những mảnh đất này. Người nông dân thiếu công nghệ, thiếu thị trường thì doanh nghiệp sẽ là người hỗ trợ cho nông dân. Về chính sách tín dụng, cần tập trung đơn giản hóa thủ tục vay vốn.

Phát biểu kết thúc Hội thảo, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, sẽ tiếp thu các ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà nghiên cứu, các địa phương nhằm kiến nghị Chính phủ sửa đổi Nghị định 210/2013/NĐ-CP có hiệu quả, đi vào thực tiễn cuộc sống với tinh thần tạo điều kiện thuận lợi nhất về cơ chế chính sách cho doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Trong đó, Bộ NN&PTNT sẽ tổng hợp các ý kiến thành nội dung chính thức gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch Đầu tư nhằm cho ý kiến sửa đổi Nghị định đảm bảo tiến độ thời gian./.