Iran không tìm cách sở hữu vũ khí hạt nhân

Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian. (Ảnh: rudaw.net)

“Vũ khí hạt nhân không có chỗ đứng trong học thuyết của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran, đồng thời đi ngược lại những chính sách và và đức tin của chúng tôi” – trang web của Bộ Ngoại giao Iran dẫn lời ông Amir-Abdollahian nêu rõ.

Ngoại trưởng Amir-Abdollahian khẳng định thông điệp của lãnh tụ tinh thần tối cao của Iran Ali Khamenei về cấm sở hữu và sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, gồm cả vũ khí hạt nhân đã “rất rõ ràng". Ông cũng nhấn mạnh việc thực hiện tất cả các khía cạnh của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) – một hiệp ước bước ngoặt về giải trừ vũ khí hạt nhân, đồng thời cho rằng cần chú ý một cách nghiêm túc đến việc xây dựng một khu vực phi hạt nhân tại Trung Đông và Iran sẵn sàng hợp tác về việc này.

Đề cập đến các vòng đàm phán đang diễn ra tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran ký kết năm 2015, ông Amir-Abdollahian khẳng định nước Cộng hòa Hồi giáo duy trì lập trường nghiêm túc trong việc đạt được một thỏa thuận mạnh mẽ và bền vững. Tuy nhiên, kết quả của đàm phán còn phụ thuộc vào thiện chí của Washington cũng như "tính linh hoạt cần thiết và tính khả thi của thiện chí này trong thực tế”.

Trong thông điệp cùng ngày, ông Amir-Abdollahian cũng kêu gọi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tránh chính trị hóa các khía cạnh kỹ thuật của chương trình hạt nhân Iran trong nỗ lực giải quyết các vấn đề còn tồn đọng liên quan đến việc áp dụng các biện pháp giám sát của IAEA tại Iran.

Tuyên bố trên được đại diện ngoại giao Iran đưa ra trong bối cảnh các bên đã nối lại đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran có tên gọi chính thức là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) ở Vienna từ ngày 4/8 sau 5 tháng gián đoạn, với đánh giá sơ bộ được đại diện thường trực của Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna - ông Mikhail Ulyanov đưa ra ngày 7/8 rằng "tiến trình đàm phán giữa các bên đang đi đúng hướng”.

Đáp lại những tuyên bố từ Ngoại trưởng Iran, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh tính cần thiết của việc xóa sổ vũ khí hạt nhân khỏi thế giới. Ông Guterres đồng thời kêu gọi Mỹ và châu Âu thể hiện sự linh hoạt trong giai đoạn đàm phán hiện nay để hướng tới mục tiêu khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran.

Sau tiến trình đàm phán dài hơi, vào tháng 7/2015, Iran và nhóm P5+1 (gồm: Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức) đã ký JCPOA, nhất trí rằng Iran cần hạn chế các hoạt động phát triển hạt nhân để đổi lấy việc nới lỏng các lệnh trừng phạt từ các nước phương Tây. Tuy nhiên, vào năm 2018, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đơn phương rút  khỏi thỏa thuận và tái áp đặt biện pháp trừng phạt hà khắc nhằm vào Tehran, khiến nước này từ bỏ một số cam kết trong thỏa thuận.

Các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA đã được khởi động từ tháng 4/2021 tại thủ đô của Áo song bị đình trệ từ tháng 3/2022 do những khác biệt chưa thể thu hẹp giữa Iran và Mỹ./.