Nhân kỷ niệm 69 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2023), sáng 4/10, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội) tổ chức Trưng bày “Sông Hồng cuộn sóng”.
Trưng bày nhắc nhớ những hi sinh gian khổ của quân, dân Thủ đô, góp phần làm nên thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp trường kỳ, qua đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc, giáo dục truyền thống yêu nước, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, để thế hệ trẻ hôm nay càng thêm “giữ lửa truyền thống - tiếp bước tương lai”, góp phần dựng xây Tổ quốc trong thời kỳ mới.
 |
| Trưng bày có sự tham dự của các nhân chứng tham gia tiếp quản Thủ đô, đại diện gia đình các liệt sỹ, nhân chứng lịch sử |
Trưng bày gồm 2 nội dung: "Trường kỳ kháng chiến" và "Ngày về lịch sử". Trong đó, nội dung “Trường kỳ kháng chiến” phản ánh không khí quân và dân Thủ đô hưởng ứng Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến, trong suốt 60 ngày đêm kiên cường chiến đấu, lập nên những chiến công hào hùng, tạo điều kiện cho cả nước chuẩn bị bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ.
Ở nội dung “Ngày về lịch sử” cho thấy, sau 9 năm kháng chiến gian khổ, ngày về lịch sử không còn xa. Thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ đã đánh dấu mốc son lịch sử, buộc địch phải ký hiệp định Genève và rút quân khỏi miền Bắc Việt Nam. Sáng 10/10/1954, Ủy ban Quân chính thành phố và các đơn vị quân đội chia làm nhiều cánh lớn, mở cuộc hành quân lịch sử tiến vào Hà Nội. Hai mươi vạn nhân dân Thủ đô náo nức đón mừng đoàn quân thắng trận trở về. Cả Hà Nội hân hoan trong niềm vui giải phóng.
 |
| Hoạt cảnh được tái hiện tại trưng bày |
Nhớ về thời khắc lịch sử ấy, Thiếu tướng Vương Thừa Vũ, Đại đoàn trưởng Đại đoàn 308, Chủ tịch Ủy ban Quân chính Hà Nội đã kể lại trong Hồi kí của mình: “Càng tiến sâu vào trong lòng Hà Nội, càng khó nén nổi xúc động, mắt nhòa lệ vì niềm vui gặp mặt, niềm vui về lại Thủ đô. Nhất là các cán bộ, chiến sỹ năm xưa đã chiến đấu trên mảnh đất này khi được lệnh ra đi đã hứa với Hà Nội “sẽ trở về”, lời hứa đó hôm nay đã thành sự thật: “Ra đi hẹn một ngày về, Ba Đình còn đó, người thề còn đây”. Từng đoàn thiếu nữ ôm hoa đổ ra đường tặng bộ đội, cài lên súng, tung lên xe. Những tốp thiếu nhi tay vốc từng nắm hoa giấy tung lên như thả những đàn bướm muôn mầu nhỏ li ti bay sà vào những chiếc xe trận đang từ từ lăn bánh đi qua”.
Đúng 15 giờ, còi Nhà hát Lớn nổi lên. Toàn thành phố hướng về Cột cờ thành Hoàng Diệu để làm lễ chào cờ lịch sử. Thiếu tướng Vương Thừa Vũ trận trọng đọc Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô. Lời kêu gọi, chúc mừng giản dị, gần gũi thân thương của Bác cũng chính là nỗi niềm mong ước, niềm vui hòa cùng khúc hoan ca rộn ràng trong trái tim mỗi cán bộ, chiến sỹ và người dân Hà thành.
Bác Nguyễn Tiến Hà, cựu tù chính trị Nhà tù Hỏa Lò, nguyên cán bộ Mặt trận Quân sự Hà Nội tham dự lễ chào cờ lịch sử chiều 10/10/1954 hồi tưởng: “Nhìn lá cờ đỏ sao vàng tung bay hiên ngang trên đỉnh Cột Cờ Hà Nội, tôi lặng đi vì xúc động. Tôi rưng rưng nước mắt nhớ về những đồng đội, đồng chí, đồng bào đã hy sinh. Tôi vô cùng biết ơn những liệt sỹ đã giúp tôi thực hiện lời thề ẩn giấu trong tên mình Nguyễn Tiến Hà (nghĩa là Nguyện tiến về Hà Nội giải phóng Thủ đô) mà tôi đã chọn”.
Trong khuôn khổ trưng bày, còn có các hoạt cảnh tái hiện hoạt động chào cờ và hát quốc ca mừng Tết Nguyên đán của tù chính trị Nhà tù Hỏa Lò.
Cùng với đó, trong không gian trưng bày có những điểm nhấn để du khách chụp ảnh lưu niệm như: Khu vực cổng trưng bày gợi nhớ hình ảnh những con sóng sông Hồng đang trào dâng mạnh mẽ như tinh thần bền bỉ, gan góc chiến đấu, quyết tâm giành lại độc lập, tự do của quân và dân Hà Nội; Hình ảnh người tử tù đang cưa song sắt cống ngầm Nhà tù Hỏa Lò để tổ chức vượt ngục vào đêm 24/12/1951; Hình ảnh nữ sinh kháng chiến Trường Nữ Trung học Trưng Vương (Hà Nội) tham gia diễu hành, rước cờ đề cao tinh thần chống ngoại xâm trong buổi lễ kỷ niệm khởi nghĩa Hai Bà Trưng tại đền thờ Hai Bà, năm 1953. Du khách có thể đứng trong tổ hợp để hoà mình vào buổi diễu hành của các nữ sinh kháng chiến Hà Nội.
Trưng bày “Sông Hồng cuộn sóng” kéo dài đến hết ngày 31/12/2023 tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò, Hoàn Kiếm, Hà Nội./.