 |
|
Lễ Hội "Đúc bụt" ở Vĩnh Phúc |
Hằng năm, cứ vào ngày 8 tháng Giêng, nhân dân thôn Phù Liễn, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương (tỉnh Vĩnh Phúc) lại tổ chức lễ hội “ Đúc Bụt”- một hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian lâu đời, nhằm ôn lại quá trình chiêu mộ nghĩa sĩ, tập hợp lực lượng, rèn đúc vũ khí của Ngọc Kinh công chúa - một nữ tướng tài ba, trí dũng vẹn toàn, hưởng ứng lời kêu gọi của Hai Bà Trưng đền nợ nước, trả thù nhà, diệt giặc Tô Định những năm 40 sau Công nguyên.
Ngọc Kinh công chúa nguyên là một phụ nữ tài đức vẹn toàn có chồng và hai người con trai, khi Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa, Bà đã để các con ở lại quê, theo về với Hai Bà đánh giặc, được Hai Bà cử về quê Phù Liễn mộ quân, rèn đúc vũ khí, chuẩn bị lực lượng. Tại đây, bà đã ẩn mình dưới dạng nhà sư, tu luyện tại chùa Phù Liễn, dạy cho dân biết làm sĩ, nông, công, cổ. Từ đó, bà dần xây dựng được lực lượng đông đảo, gồm dân Phù Liễn và các vùng xung quanh cùng chung sức dẹp giặc dưới cờ của Hai Bà Trưng.
Để tưởng nhớ công lao Ngọc Kinh công chúa, nhân dân Phù Liễn đã lập Đền thờ bà và quen gọi là Đền thờ Đức Bà, lưu truyền đến ngày nay. Hằng năm cứ đến ngày 8 tháng giêng (ngày hoá của Đức Bà), nhân dân lại tổ chức lễ hội, diễn lại các tích trò xưa, và trong đó, tích trò “Đúc Bụt” được đặc biệt quan tâm và không thể thiếu trong ngày hội. Ba thanh niên khỏe mạnh làm “Bụt” được chọn lựa từ những trai tráng trong làng, sau khi được tắm rửa sạch sẽ, được trát bùn kín, ông chủ tế dùng 1 sợi dây buộc ngang 1/3 (theo chiều rộng) một chiếc chiếu cói, rồi để xoè phần dưới chụp lên đầu mỗi Bụt một chiếc. Riêng “Bụt” đi giữa, trên đỉnh đầu, phần chiếu buộc phía trên có đặt một bó mạ xanh, sau đó, quan viên và dân làng làm lễ rước “Bụt” về đình.
Trên sân đình, sau màn diễn những tích trò, ông thợ đúc đập vỡ nồi nấu đồng, 3 thanh niên làm khuôn bụt nhanh chóng chạy nhanh ra ngoài, kết thúc trò diễn. Nhân dân reo hò, tranh nhau cướp chiếu, 3 chiếc chiếu sẽ được giành giật thực sự từ tay người này đến tay người khác, đến khi rách nát tả tơi. Người cướp được và tránh không để ai đuổi cướp lại được chiếu, nhất là chiếc chiếu giữa có bó mạ xanh tương truyền chắc chắn năm đó sẽ sinh con trai. Có lẽ vì thế mà nhiều người ở rất xa mà chưa sinh quý tử cũng lặn lội đến Phù Liễn dự Hội hy vọng cướp được dù chỉ một mảnh chiếu.
Lễ hội diễn ra trong 2 ngày. Ngoài trò diễn đúc Bụt, còn có các trò chơi như bóng chuyền, cờ tướng, chọi gà và các trò hài...