Hành lang bảo vệ bờ biển, theo quy định của Khoản 1 Điều 23 trong Luật Tài nguyên, Môi trường Biển và Hải Đảo năm 2015, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì hệ sinh thái, cũng như giữ gìn cảnh quan tự nhiên của vùng bờ biển. Đây là một phần không thể thiếu của chiến lược quản lý môi trường biển và hải đảo, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở nên trầm trọng và ảnh hưởng của con người đối với môi trường ngày càng được nhận thức rộng rãi.
Hành lang bảo vệ bờ biển là dải đất ven biển được thiết lập ở những khu vực cần bảo vệ hệ sinh thái, duy trì giá trị dịch vụ của hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên ở vùng bờ; giảm thiểu sạt lở bờ biển, ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; bảo đảm quyền tiếp cận của người dân với biển.
Tuy nhiên, việc thiết lập và duy trì hành lang bảo vệ bờ biển không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan, từ chính phủ đến các tổ chức phi chính phủ và cả cộng đồng địa phương. Ngoài ra, việc tìm kiếm nguồn tài trợ và các biện pháp pháp lý hiệu quả cũng là một thách thức lớn đối với việc duy trì hành lang này. Do đó, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của hành lang bảo vệ bờ biển là rất cần thiết. Qua việc tăng cường thông tin và giáo dục, cộng đồng có thể hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của hành lang này đối với cuộc sống hàng ngày của họ, từ việc bảo vệ nguồn lợi kinh tế đến việc giữ gìn môi trường sống cho các thế hệ sau.
Trong Luật Tài nguyên, Môi trường Biển và Hải đảo năm 2015, việc thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển không chỉ là một nhiệm vụ đơn thuần mà còn là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự kỹ lưỡng và toàn diện. Tại khoản 2 Điều 23 của Luật này, được quy định các nguyên tắc cơ bản mà mọi quyết định về việc thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển phải tuân theo.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất là việc căn cứ vào yêu cầu và mục tiêu của việc thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển, như đã quy định tại khoản 1 Điều 23. Điều này đảm bảo rằng hành lang được thiết lập không chỉ để bảo vệ môi trường mà còn để đáp ứng các mục tiêu cụ thể về bảo tồn và phát triển.
Thứ hai, việc bảo đảm tính khoa học và khách quan là điều cần thiết. Hành lang bảo vệ bờ biển không chỉ phải dựa trên các nghiên cứu khoa học về môi trường mà còn phải xem xét các yếu tố kinh tế, xã hội và văn hóa. Sự hài hòa giữa yêu cầu bảo vệ và phát triển cũng cần được đặt lên hàng đầu, đồng thời cân nhắc đến hiện trạng khai thác và sử dụng tài nguyên ở vùng đất ven biển.
Thứ ba, việc hành lang bảo vệ bờ biển phải phù hợp với các quy định pháp luật liên quan, bao gồm cả quy định về đê điều và khu vực biên giới trên biển. Sự bảo đảm quốc phòng và an ninh cũng được coi là yếu tố không thể thiếu trong quá trình này.
Thứ tư, việc xác định rõ chỉ giới của hành lang bảo vệ bờ biển tại các khu vực thiết lập là một phần quan trọng. Điều này giúp đảm bảo sự hiểu biết rõ ràng về phạm vi và giới hạn của hành lang, từ đó tạo điều kiện cho việc quản lý và giám sát hiệu quả hơn.
Cuối cùng, việc bảo đảm sự hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước và các tổ chức, cá nhân có liên quan là một phần không thể thiếu. Bảo đảm công khai, minh bạch trong quá trình quyết định và có sự tham gia của cộng đồng dân cư cũng là yếu tố quan trọng, đảm bảo rằng mọi quyết định được đưa ra dựa trên sự hiểu biết và sự đồng thuận của các bên liên quan.
 |
| Bảo vệ hành lang đường bờ biển là biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu |
Trong Điều 24 Nghị định 40/2016/NĐ-CP, quy định một số hoạt động bị nghiêm cấm trong hành lang bảo vệ bờ biển, nhằm bảo vệ và duy trì nguyên trạng của môi trường biển và bờ biển, đồng thời đảm bảo an ninh, quốc phòng và phòng chống thiên tai. Quy định này cần được thực hiện một cách nghiêm túc và hiệu quả để đảm bảo tính bền vững của hệ sinh thái và cộng đồng.
Đầu tiên, hoạt động khai thác khoáng sản là một trong những hoạt động bị nghiêm cấm trong hành lang bảo vệ bờ biển, trừ trường hợp đặc biệt được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Điều này đặc biệt quan trọng để ngăn chặn các hoạt động khai thác gây hậu quả nghiêm trọng đối với môi trường biển, như làm sạt lở bờ biển, làm thay đổi hệ sinh thái biển và ảnh hưởng đến đời sống của cộng đồng sinh sống ven biển.
Việc xây dựng mới và mở rộng công trình xây dựng cũng bị nghiêm cấm trừ các trường hợp như công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, phòng chống thiên tai, sạt lở bờ biển, ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa và các công trình xây dựng khác phục vụ lợi ích quốc gia, công cộng được quyết định chủ trương đầu tư bởi các cơ quan có thẩm quyền. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết của việc bảo vệ và duy trì nguyên trạng của khu vực bờ biển, đồng thời cũng đảm bảo rằng các công trình cần thiết để phục vụ lợi ích quốc gia và cộng đồng vẫn được phát triển.
Thêm vào đó, việc xây dựng mới nghĩa trang, bãi chôn lấp chất thải cũng bị nghiêm cấm trong hành lang bảo vệ bờ biển. Điều này là để ngăn chặn việc ô nhiễm môi trường và bảo vệ nguồn tài nguyên nước biển trước sự xâm phạm của các chất độc hại từ các nghĩa trang hoặc bãi chôn lấp.
Ngoài ra, việc khoan, đào, đắp trong hành lang bảo vệ bờ biển cũng bị nghiêm cấm, trừ những hoạt động được quy định tại Điều 25 của Luật này. Điều này nhấn mạnh việc cần phải có sự phân biệt rõ ràng và chính xác giữa các hoạt động có thể làm hại đến môi trường và những hoạt động hỗ trợ bảo vệ và phát triển bền vững của bờ biển.
Không chỉ vậy, lấn chiếm, sử dụng trái phép hành lang bảo vệ bờ biển cũng là một trong những hoạt động bị nghiêm cấm. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết của việc tuân thủ và thực thi các quy định pháp lý để đảm bảo tính nguyên vẹn của hành lang bảo vệ bờ biển và ngăn chặn các hành vi xâm phạm từ cá nhân hoặc tổ chức.
Cuối cùng, hoạt động làm sạt lở bờ biển, suy thoái hệ sinh thái vùng bờ cũng được xem là bị nghiêm cấm. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì cân bằng sinh thái và ngăn chặn các hậu quả tiêu cực của việc can thiệp không cân nhắc vào môi trường tự nhiên.
Ngoài ra, tại Điều 25 của Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo 2015, quy định rõ ràng về việc hạn chế một số hoạt động trong hành lang bảo vệ bờ biển. Điều này là cực kỳ quan trọng để đảm bảo sự bền vững của môi trường biển và bờ biển, đồng thời bảo vệ và phát triển nguồn tài nguyên biển cho cả cộng đồng và hệ sinh thái biển.
Việc hạn chế khai thác nước dưới đất là một biện pháp cần thiết trong việc bảo vệ nguồn nước ngầm, nguồn tài nguyên quý giá mà nhiều cộng đồng ven biển phụ thuộc vào để cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất. Khai thác quá mức có thể dẫn đến giảm lượng nước ngầm, làm hại đến môi trường nước ngầm và ảnh hưởng đến các nguồn nước mặt gần kề.
Tiếp theo, việc hạn chế khai hoang và lấn biển là một biện pháp cần thiết để ngăn chặn sự mất mát của đất đai ven biển và bảo vệ hệ sinh thái ven biển. Khai hoang và lấn biển không chỉ làm mất mát diện tích đất đai quý báu mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với đời sống của cộng đồng ven biển và hệ sinh thái biển.
Cải tạo công trình đã xây dựng cũng được hạn chế trong hành lang bảo vệ bờ biển. Điều này nhằm đảm bảo rằng các công trình xây dựng không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và hệ sinh thái biển, cũng như không làm thay đổi diện mạo của bờ biển một cách không cần thiết.
Thăm dò khoáng sản, dầu khí cũng là một hoạt động được hạn chế trong hành lang bảo vệ bờ biển. Việc thăm dò này có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với môi trường biển và bờ biển, bao gồm ô nhiễm môi trường, gây ảnh hưởng đến sinh vật biển và hệ sinh thái biển.
Cuối cùng là các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ làm suy thoái hệ sinh thái vùng bờ, suy giảm giá trị dịch vụ của hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên cũng được hạn chế trong hành lang bảo vệ bờ biển. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì cân bằng giữa việc phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường biển, đồng thời đảm bảo rằng các hoạt động kinh doanh không gây ra hậu quả tiêu cực đối với hệ sinh thái ven biển và đời sống của cộng đồng.
Có thể thấy việc duy trì và phát triển hành lang bảo vệ bờ biển sẽ tiếp tục là một thách thức đối với cả cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, chỉ khi chúng ta hành động cùng nhau và hiểu rõ về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường biển, chúng ta mới có thể đảm bảo rằng các thế hệ tương lai sẽ tiếp tục được hưởng một môi trường biển trong lành và giàu tài nguyên./.