Theo luật sư Nguyễn Văn Kỹ, đoàn luật sư tỉnh Bắc Ninh, theo Khoản 2 Điều 22 Mục 3 Chương II Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 (Luật số: 36/2018/QH14, ngày 20 tháng 11 năm 2018), cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của đơn vị, cá nhân liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình.
Trong đó, người có chức vụ quyền hạn là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng…được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ nhất định và có quyền hạn nhất định, gồm:
 |
| Ảnh minh họa. (Nguồn: baochinhphu.vn) |
Cán bộ, công chức, viên chức; Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp… thuộc Quân đội nhân dân, Công an Nhân dân; Người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp;
Người giữ chức danh, chức vụ quản lý trong doanh nghiệp, tổ chức; Những người khác được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ và có quyền hạn trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó.
Theo quy định trên, cán bộ, công chức không được nhận quà tặng dưới mọi hình thức liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình. Quy định này cũng cấm công chức tự mình hoặc thông qua người thân (vợ, chồng, con, cha, mẹ...) nhận quà tặng của người khác, luật sư Kỹ cho biết.
Không chỉ vậy, công chức nhận quà tặng còn là biểu hiện của hành vi tham nhũng. Khoản 1 Điều 3 Luật phòng, chống tham nhũng 2018 nêu rõ, tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi.
Theo luật sư Kỹ, cán bộ, công chức không được nhận quà tặng dưới mọi hình thức liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình. Quy định này cũng cấm công chức tự mình hoặc thông qua người thân (vợ, chồng, con, cha, mẹ...) nhận quà tặng của người khác.
Tuỳ vào mức độ, hành vi, tính chất của việc tham nhũng, công chức có thể bị kỷ luật hoặc phải chịu trách nhiệm hình sự về với mức án cao nhất là tử hình.
Để không bị xử lý về hành vi tham nhũng, khi nhận được quà tặng không đúng quy định, cán bộ, công chức cần phải từ chối. Khoản 2 Điều 26 Mục 2 Chương IV Nghị định 59/2019/NĐ-CP (Số: 59/2019/NĐ-CP, ngày 01 tháng 7 năm 2019 Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật phòng, chống tham nhũng) quy định, trường hợp không từ chối được phải báo cáo Thủ trưởng đơn vị mình hoặc Thủ trưởng cấp trên trực tiếp và nộp lại quà tặng để xử lý theo quy định trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được quà tặng.
Báo cáo được thể hiện bằng văn bản và có đầy đủ các nội dung như: Họ, tên, chức vụ, cơ quan, địa chỉ của người tặng quà; Loại và giá trị của quà tặng; Thời gian, địa điểm và hoàn cảnh cụ thể khi nhận quà tặng; Mối quan hệ với người tặng quà.
Về việc xử lý quà tặng trái pháp luật, theo luật sư Kỹ, Điều 27 Mục 2 Chương IV Nghị định 59/2019/NĐ-CP (Số: 59/2019/NĐ-CP, ngày 01 tháng 7 năm 2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng) nêu rõ, với quà tặng bằng tiền, giấy tờ có giá thì Thủ trưởng cơ quan tiếp nhận, bảo quản và làm thủ tục nộp vào ngân sách nhà nước.
Với quà tặng bằng hiện vật, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức tiếp nhận, bảo quản và xử lý như sau:
Xác định giá trị của quà tặng, nếu không xác định được có thể đề nghị cơ quan có chức năng xác định giá;
Quyết định bán quà tặng và tổ chức công khai bán quà tặng theo quy định; Nộp vào ngân sách nhà nước số tiền thu được sau khi trừ đi chi phí liên quan đến việc xử lý quà tặng trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày bán quà tặng.
Với quà tặng là dịch vụ thăm quan, du lịch, y tế, giáo dục…, Thủ trưởng cơ quan, phải thông báo đến đơn vị cung cấp dịch vụ việc không sử dụng dịch vụ đó.
Còn với quà tặng là động vật, thực vật, thực phẩm tươi, sống…, Thủ trưởng cơ quan căn cứ tình hình và quy định của pháp luật để quyết định xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp trên xem xét xử lý./.