Phương tiện giao thông đang tạm giữ bị cháy ai phải chịu trách nhiệm?​

Ngày 22/5, một vụ hỏa hoạn lớn xảy ra làm hơn 100 xe máy trong bãi tạm giữ xe vi phạm ngoài trời của Công an phường Tân An, Thành phố Thủ Dầu Một (Bình Dương) cháy trơ khung; trước đó, ngày 30/3/2021 một đám cháy lớn đã xảy ra tại bãi tạm giữ xe trên đường Thống Nhất, phường Bình Thọ do Cảnh sát giao thông Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh quản lý làm nhiều phương tiện bị hư hại…Đó là một trong số những vụ việc tương tự từng xảy ra từ trước đến nay trên địa bàn cả nước. Vậy, trách nhiệm bồi thường, trách nhiệm pháp lý, căn cứ bồi thường các vụ việc trên quy định như thế nào?

Hiện trường một vụ cháy bãi tạm giữ xe vi phạm tại Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Đình Văn)

Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Phạm Thanh Tùng, Trưởng văn phòng luật sư Phạm Thanh (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội) cho biết: Những chiếc xe bị cháy tại khu vực kho giữ xe vi phạm giao thông, tang vật là tài sản của chủ phương tiện đang bị tạm giữ để chờ xử lý hành chính, phương tiện của họ đã bị tạm giữ thông qua biên bản tạm giữ xe vi phạm.

Nếu để xảy ra cháy nổ, theo nguyên tắc bồi thường ngoài hợp đồng được quy định tại điều 584 về “Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại”  Bộ luật Dân sự 2015 thì đơn vị giữ xe phải chịu trách nhiệm còn bãi xe của Công an phải có quy chế giam giữ xe. Nếu cơ quan này thực hiện nơi tạm giữ không đúng quy định thì Công an phải chịu trách nhiệm.

Vì theo quy định tại Nghị định 115/2013 nguyên tắc quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện bị tạm giữ, tịch thu: Bảo đảm giữ được giá trị, chất lượng, tiêu chuẩn của tang vật, phương tiện bị tạm giữ, tịch thu.

Nghị định 31/2020 sửa đổi, bổ sung Nghị định 115/2013 cũng quy định về điều kiện đối với nơi tạm giữ là nhà, kho, bãi: Phải bảo đảm an toàn, an ninh, trật tự; có hàng rào bảo vệ, nội quy ra, vào, nội quy về bảo vệ môi trường, phòng cháy và chữa cháy; phải bảo đảm khô ráo, thoáng khí. Trường hợp nơi tạm giữ tang vật, phương tiện ở ngoài trời thì phải bố trí mái che hoặc có các biện pháp phòng, chống mưa, nắng; có hệ thống thiết bị chiếu sáng; trang bị phương tiện, thiết bị phòng cháy, chữa cháy và thiết bị, phương tiện kỹ thuật phù hợp cho việc quản lý, bảo quản từng loại tang vật, phương tiện bị tạm giữ, tịch thu.

Do đó, để có căn cứ yêu cầu bồi thường thiệt hại trong các vụ cháy này, chủ sở hữu xe cần có biên bản tạm giữ xe vi phạm, tình trạng xe, đời xe để xác định giá trị tài sản bị thiệt hại. Khi phát sinh sự cố cháy nổ, cơ quan điều tra làm rõ nguyên nhân và xác định trách nhiệm thuộc về ai. Nếu trách nhiệm của Công an thì Công an phải bồi thường, trường hợp không thỏa thuận được thì khởi kiện ra tòa án có chức năng giải quyết theo luật định.

Luật sư Phạm Thanh Tùng, Trưởng văn phòng luật sư Phạm Thanh (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội). Ảnh: TC

Ngoài ra, theo khoản 5 điều 125 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, được sửa đổi bổ sung năm 2020 và Điều 9 Nghị định 115/2013 thì khi tạm giữ phương tiện giao thông, người lập biên bản tạm giữ, người ra quyết định tạm giữ có trách nhiệm bảo quản phương tiện vi phạm hành chính.

Trong trường hợp phương tiện vi phạm hành chính bị mất, bán trái quy định, đánh tráo hoặc hư hỏng, mất linh kiện, thay thế thì người ra quyết định tạm giữ phải chịu trách nhiệm bồi thường và bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Luật sư Tùng cho biết thêm, cháy nổ là rủi ro ngoài ý muốn và cần tìm hiểu nguyên nhân cháy, đồng thời xác định các xe vi phạm có bảo hiểm trách nhiệm dân sự (TNDS) hay không. Trường hợp có bảo hiểm TNDS thì công ty bảo hiểm là đơn vị bồi thường thiệt hại. Theo đó, việc bồi thường không quy về trách nhiệm người quản lý (Công an quản lý trong trường hợp này).

“Bảo hiểm TNDS của chủ xe cơ giới (ô tô, xe máy) là loại hình mà các cá nhân, doanh nghiệp tại Việt Nam bắt buộc phải tham gia theo quy định của pháp luật. Khi rủi ro xảy ra tai nạn, nạn nhân được khắc phục tổn thất về người và tài sản, chủ xe và lái xe cũng nhận được bồi thường từ Quỹ Bảo hiểm thông qua các công ty bảo hiểm”- Luật sư Tùng nói