Các công trình lấn chiếm đất, xây dựng trên quy mô lớn
Theo Sở TN&MT tỉnh Hải Dương, mỏ đất núi Lim được UBND tỉnh Hải Dương cấp Giấy phép khai thác khoáng sản cho Công ty TNHH Phú Tân để khai thác đất đồi làm vật liệu xây dựng thông thường. Diện tích khu vực khai thác 2,105 ha, độ cao khai thác đến +5m, thời hạn khai thác đến hết ngày 22/8/2011; diện tích này được UBND tỉnh Hải Dương có quyết định số 164/QĐ-UBND ngày 11/1/2007 cho Công ty thuê 21.050 m², thời hạn 5 năm để thực hiện khai thác khoáng sản.
Năm 2021, Giám đốc Sở TN&MT Hải Dương thông báo về kết quả xác minh việc thực hiện các nghĩa vụ của chủ giấy phép khai thác khoáng sản, diện tích đất đã sử dụng, thời gian sử dụng đất đối với Công ty TNHH Phú Tân. Theo đó, việc quản lý, sử dụng đất tại khu vực núi Lim được xác định diện tích mở theo giấy phép số 2888/GP-UBND là 21.050m². Tuy nhiên, diện tích thực tế chỉ là 11.503m², còn lại là 7.750m² đất dân cư, thiếu 1.797m² do sai sót trong quá trình thiết lập hồ sơ. Diện tích Công ty đã sử dụng, khai thác là 23.472m², trong đó có 19.190 m² nằm trong ranh giới được thuê đất và 4.282m² nằm ngoài ranh giới được thuê đất (tính theo giấy phép khai thác có 11.503m² trong giấy phép và 11.969m² ngoài giấy phép).
 |
| Công trình vi phạm. |
Đồng thời, năm 2021, UBND tỉnh Hải Dương có Quyết định số 544/QĐ- UBND ngày 30/3/2023 phê duyệt đề án đóng cửa một phần diện tích khu vực núi Lim (phần diện tích không bị lấn, chiếm). Sau năm 2021, Công ty TNHH Phú Tân không hoạt động khoáng sản tại núi Lim nhưng chưa làm thủ tục trả lại đất.
Do UBND phường Phú Thứ quản lý thiếu chặt chẽ, để 3 hộ gia đình lấn chiếm xây dựng công trình với tổng diện tích 9.872m². Đến nay, các công trình lấn chiếm này vẫn ngang nhiên tồn tại. Dư luận không khỏi hoài nghi về công tác quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng. Do chính quyền buông lỏng quản lý hay bao che cho sai phạm trong thời gian kéo dài?.
Nhiều hệ lụy từ vi phạm trong thời gian dài
Theo Sở TN&MT tỉnh Hải Dương, sau khi phát hiện khu vực mỏ núi Lim bị một số người dân xây dựng, lấn chiếm, UBND tỉnh Hải Dương có Công văn số 2107/UBND-VP ngày 21/07/2022. Nhưng đến ngày 16/9/2022, UBND thị xã Kinh Môn mới tổ chức làm việc với Công ty TNHH Phú Tân và UBND phường Phú Thứ. Tại buổi làm việc, lãnh đạo thị xã Kinh Môn “giao cho UBND phường Phú Thứ phối hợp cùng các phòng chuyên môn của thị xã, thực hiện kiểm tra, rà soát, xác minh cụ thể thời điểm lấn, chiếm đất, thời điểm xây dựng công trình trái phép trên đất...”. Tuy nhiên, từ đó đến nay, địa phương chưa có biện pháp giải quyết cụ thể.
Sở TN&MT tỉnh Hải Dương nhận thấy việc 3 hộ gia đình quản lý, sử dụng và xây dựng công trình trên diện tích đất thuộc khu vực núi Lim từ các năm 2015, 2016, 2019 là vi phạm pháp luật đất đai (lấn đất, chiếm đất), vi phạm pháp luật xây dựng, phần lớn diện tích đất và công trình xây dựng vi phạm nằm trong ranh giới thuê đất của Công ty TNHH Phú Tân (đã hết hạn từ tháng 8/2011).
 |
| Công trình xây dựng quy mô lớn. |
UBND phường Phú Thứ có dấu hiệu buông lỏng quản lý, để vi phạm diễn ra trong thời gian dài, nối tiếp nhau, quy mô lớn dần nhưng không có biện pháp ngăn chặn, xử lý, không báo cáo, đề xuất giải pháp giải quyết đối với cấp trên theo quy định. UBND Thị xã Kinh Môn không kịp thời phát hiện, chỉ đạo ngăn chặn, xử lý vi phạm theo quy định. Không có cơ sở để xem xét đối với thông tin giữa Công ty TNHH Phú Tân và các hộ có thỏa thuận, thống nhất về việc sử dụng đất, xây dựng công trình tại khu vực mỏ núi Lim.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng vi phạm hiện nay tại khu vực mỏ núi Lim là do hành vi cố tình vi phạm của các hộ gia đình, việc thiếu trách nhiệm trong quản lý khu vực mỏ núi Lim khi chưa thực hiện đóng cửa mỏ, chưa thu hồi đất của Công ty TNHH Phú Tân. Do sự buông lỏng quản lý của UBND phường Phú Thứ, sự thiếu kịp thời, thiếu kiên quyết của UBND thị xã Kinh Môn trong phát hiện, chỉ đạo xử lý vi phạm. Sở TN&MT tỉnh Hải Dương giai đoạn 2011-2020 chưa kịp thời tham mưu UBND tỉnh Hải Dương về việc đóng cửa mỏ, thu hồi đất khu vực núi Lim.
 |
| Công trình vi phạm tồn tại trong thời gian dài. |
Sở TN&MT tỉnh Hải Dương kiến nghị và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương chỉ đạo UBND thị xã Kinh Môn: kiểm điểm, xem xét trách nhiệm của tập thể, cá nhân do chưa phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, trật tự xây dựng của một số công dân phường Phú Thứ tại khu vực mỏ núi Lim nêu trên, để vi phạm diễn ra trong thời gian dài, có quy mô lớn; làm rõ, xử lý trách nhiệm đối với Lãnh đạo UBND phường Phú Thứ, Công chức Địa chính - Xây dựng phường Phú Thứ (thời điểm 2012-2021) do buông lỏng công tác tham mưu quản lý nhà nước về đất đai tại khu vực núi Lim, thiếu trách nhiệm trong phối hợp, ngăn chặn, xử lý vi phạm về đất đai, xây dựng tại khu vực núi Lim. Khẩn trương thiết lập hồ sơ xử lý, yêu cầu 03 hộ dân tháo dỡ công trình đã xây dựng, hoàn trả mặt bằng…
Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật trong công tác quản lý nhà nước về đất đai, tài nguyên môi trường, UBND tỉnh Hải Dương đang chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, rà soát hiện trạng đất đai, xây dựng, đồng thời xử lý dứt điểm các vi phạm./.