 |
| Đại biểu Trần Thị Hiền - Hà Nam phát biểu tại phiên thảo luận trực tuyến chiều ngày 27/10 |
Đó là đề xuất của đại biểu Trần Thị Hiền - Hà Nam tại phiên thảo luận trực tuyến của Quốc hội chiều ngày 27/10 về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội năm 2020; Việc quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) năm 2020.
Cho ý kiến về nội dung quản lý và sử dụng Quỹ BHXH từ góc độ là đại biểu Quốc hội và cũng là quản lý điều hành doanh nghiệp đại biểu Hiền đánh giá cao việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội đưa vào chương trình kỳ họp thảo luận Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH và tình hình quản lý, sử dụng Quỹ BHXH năm 2020. Đây cũng là dịp tốt để người dân, xã hội hiểu rõ hơn về vai trò của BHXH, một trong những trụ cột quan trọng của an sinh xã hội.
Theo đại biểu, cộng đồng doanh nghiệp và người lao động phấn khởi đánh giá cao việc Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ trong thời gian qua đã tháo gỡ khó khăn, đưa ra nhiều quyết sách kịp thời, chưa có tiền lệ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19. Trong đó có những chính sách liên quan trực tiếp đến BHXH như giảm mức đóng bảo hiểm, thời gian đóng và một số chế độ bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, bảo hiểm thất nghiệp. Hỗ trợ tiền mặt cho người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp từ kết dư Quỹ bảo hiểm xã hội thất nghiệp năm 2020.
Cùng với đó, quá trình thực hiện chế độ, chính sách và vận hành quản lý Quỹ BHXH đã cho thấy mặc dù còn những hạn chế nhất định song đã tiếp tục đạt được những kết quả tích cực từ khâu tổ chức thực hiện chính sách, các chế độ phát triển và quản lý đối tượng, quản lý và sử dụng quỹ bảo đảm an toàn, cân đối thu - chi và nhất là tính độc lập của quỹ, cho đến việc đầu tư phát triển, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý. Đến nay 27/27 thủ tục hành chính đã ở mức độ 4 về cung cấp dịch vụ công.
Đại biểu Hiền cũng nêu rõ, đối với việc thực hiện chế độ, chính sách về BHXH chúng ta không chỉ thực hiện, riêng Luật BHXH mà còn phải thực hiện các quy định có liên quan của Luật An toàn vệ sinh lao động và chế độ bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, Luật Việc làm, chế độ bảo hiểm thất nghiệp và các quy định có liên quan của Bộ luật Lao động.
Theo báo cáo của Chính phủ, ngoài các luật, bộ luật nêu trên thì còn phải thực hiện theo quy định của hơn 60 văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện từ Nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các Thông tư của bộ. “Theo tôi như vậy còn thiếu nhiều văn bản hướng dẫn đối với người sử dụng lao động và nhất là người lao động cần một hệ thống văn bản làm sao gọn, dễ tìm hơn thay vì nhiều loại văn bản như hiện nay. Thực tế cũng cho thấy, để hoàn thiện được đầy đủ việc tham gia BHXH, người sử dụng lao động còn phải tuân thủ và thực hiện nhiều các quy định pháp luật có liên quan khác như các luật về thuế, Luật Doanh nghiệp, Luật Kế toán và khá nhiều văn bản hướng dẫn”, đại biểu nêu rõ.
Đại biểu cũng cho hay, đối với doanh nghiệp và người sử dụng lao động chân chính phần lớn tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật để không chỉ tồn tại lâu dài, đóng góp sức mình vào phát triển kinh tế - xã hội, cống hiến để xây dựng Tổ quốc. Vì vậy, họ luôn vì người lao động và coi người lao động là tài sản của doanh nghiệp. Chính vì lẽ đó, việc quy định làm sao để tạo điều kiện cho người lao động, người sử dụng lao động có thể giảm thiểu những chi phí, nhất là trong bối cảnh khó khăn như hiện nay là hết sức cần thiết.
Đặc biệt đại biểu Hiền phân tích, qua báo cáo của Chính phủ các quỹ có tính chất ngắn hạn đều có kết dư và bảo đảm về cân đối, quỹ ốm đau, thai sản năm 2019 kết dư 12.970 tỷ đồng, năm 2020 kết dư 13.470 tỷ đồng, quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp kết dư năm 2019 là 47.870 tỷ đồng và năm 2020 là 54.000 tỷ đồng.
Tương tự, quỹ bảo hiểm thất nghiệp kết dư 2 năm tương ứng đạt 85.500 tỷ đồng và 90.590 tỷ đồng. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần sửa đổi để quy định linh hoạt hơn nhằm giảm mức đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp, quỹ ốm đau và thai sản cho cả người sử dụng lao động và người lao động, ít nhất cũng theo hướng tương tự như quy định về quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp tại Điều 44 của Luật An toàn, vệ sinh lao động nhằm giúp Chính phủ linh hoạt trong quá trình điều hành thuận lợi, điều chỉnh mức đóng cho cả doanh nghiệp và người lao động vẫn bảo đảm thực hiện các chế độ, bảo đảm cân bằng quỹ. Điều này hỗ trợ thiết thực cho các bên giảm chi phí, tạo thêm điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi và có sức cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh tác động nặng nề của đại dịch COVID-19 hiện nay.
Luật Bảo hiểm xã hội, Luật An toàn vệ sinh lao động, Bộ luật Lao động đã có những quy định nhằm bảo vệ tốt hơn đối với người lao động không có quan hệ lao động, Người làm việc ở khu vực phi chính thức được khuyến khích tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung. Song theo báo cáo của Chính phủ cho thấy việc tổ chức thực hiện vẫn còn rất hạn chế.
Chính vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ và các cơ quan liên quan quan tâm để thúc đẩy có giải pháp cụ thể hơn nữa, nhất là khẩn trương trình Quốc hội dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi để kịp thời thể chế hóa nghị quyết của Đảng về cải cách bảo hiểm xã hội, đáp ứng với tình hình mới, phát huy hơn nữa vai trò của bảo hiểm xã hội là trụ cột của an sinh xã hội./.