Đó là thông tin được đưa ra tại hội thảo về Bình đẳng giới và Phát triển toàn diện trong quản lý chất thải nhựa do Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam hợp tác cùng Đại sứ quán Canada tại Việt Nam và UNDP Việt Nam tổ chức ngày 29/8.
Thiếu các nghiên cứu về ảnh hưởng của chất thải nhựa đến sức khỏe phụ nữ
Ô nhiễm nhựa đã và đang trở thành thách thức lớn nhất hiện nay đối với nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo số liệu thống kê, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường. Việc phân loại, thu hồi, tái chế và xử lý rác thải nhựa còn hạn chế, có đến 90% rác thải nhựa được xử lý theo cách chôn, lấp, đốt và chỉ có 10% còn lại là được tái chế, trong khi 90% người thu gom và nhặt phế liệu là phụ nữ, họ phải tiếp xúc với môi trường độc hại, ảnh hưởng tới sức khỏe. Ô nhiễm nhựa đã và đang để lại những hậu quả nghiêm trọng đối với môi trường, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng, trở thành nguy cơ lớn cản trở mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.
 |
| Quang cảnh hội thảo. |
Kết quả nghiên cứu được triển khai thông qua khảo sát trực tuyến với 601 ý kiến đóng góp từ thành viên cộng đồng, 9 nhóm thảo luận cùng 63 lao động chính thức và phi chính thức ở Hà Nội, Hà Tĩnh và Thừa Thiên Huế, và chuỗi phỏng vấn sâu với 33 đại diện và chuyên gia từ cơ quan hoạch định chính sách - quản lý chất thải nhựa cấp trung ương, tổ chức phi chính phủ, đơn vị nghiên cứu, hội phụ nữ, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, công nhân thu gom và tái chế rác thải cho thấy: phụ nữ giữ trách nhiệm chính trong việc quản lý công việc nội trợ hằng ngày và họ chịu ảnh hưởng nhiều hơn bởi việc sử dụng các sản phẩm nhựa. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các nghiên cứu về ảnh hưởng của chất thải nhựa đến sức khỏe phụ nữ, trẻ em, người già và phụ nữ mang thai.
Nâng cao nhận thức, thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực quản lý chất thải nhựa
Hội thảo Bình đẳng giới và Phát triển toàn diện trong quản lý chất thải nhựa nhằm chia sẻ kết quả “Báo cáo đánh giá hiện trạng về giới(GESI) trong chuỗi giá trị nhựa tại Việt Nam” - một trong những nội dung của Chương trình đối tác hành động Quốc gia về Nhựa (NPAP). Hội thảo cũng nằm nâng cao nhận thức của đối tác quốc gia và các bên liên quan trong thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển toàn diện thuộc lĩnh vực quản lý chất thải nhựa.
Hội thảo gồm hai phần chính: Phần thứ nhất là chia sẻ Báo cáo đánh giá tình hình bình đẳng giới liên tầng trong chuỗi giá trị về nhựa tại Việt Nam và Chiến lược Bình đẳng giới trong nền kinh tế tuần hoàn về nhựa do NPAP xây dựng; Phần thứ hai tập trung chia sẻ về vai trò của phụ nữ trong quản lý chất thải nhựa tại gia đình và cộng đồng và thảo luận giải pháp góp phần tăng cường thúc đẩy bình đẳng giới trong công tác quản lý chất thải nhựa tại Việt Nam thời gian tới.
 |
| Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương phát biểu tại hội thảo. |
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương khẳng định: Là tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ, Hội LHPN Việt Nam xác định bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được thực hiện nhiều nhiệm kỳ. Nghị quyết Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XIII tiếp tục xác định bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm thực hiện trong thời gian tới trong các cấp Hội và hội viên, phụ nữ.
Thời gian qua, thông qua cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch"; phong trào “Chống rác thải nhựa” với cam kết quyết tâm thực hiện “Nói không với sản phẩm nhựa dùng một lần”... nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo chống rác thải nhựa đã được các cấp Hội tích cực triển khai như thu gom, phân loại, xử lý rác thải (biến rác thành tiền, thành thẻ bảo hiểm y tế…); tái chế rác thải nhựa (sử dụng chai nhựa, túi ni lông làm “gạch sinh thái” xây dựng công trình công cộng: thư viện, bàn ghế, bồn hoa, tường rào, cổng nhà văn hóa…); trồng cây lấy lá, gấp túi giấy để hạn chế sử dụng túi ni lông…. đã khẳng định vai trò, trách nhiệm của phụ nữ, của tổ chức Hội góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm nhựa, từng bước cải thiện và nâng cao chất lượng môi trường sống.
Ông Patrick Haverman, Phó Trưởng đại diện thường trú của UNDP Việt Nam nhấn mạnh: Phụ nữ giữ vai trò chủ đạo trong việc thu gom, phân loại và tái chế rác thải nhựa chính thức và không chính thức tại các hộ gia đình và cộng đồng. Chính quyền và cộng đồng cần ghi nhận sự đóng góp này trong quá trình xây dựng chính sách. Các nhà hoạch định chính sách cần có thêm các nghiên cứu, dữ liệu và bằng chứng về những vấn đề liên quan đến nhựa, giới và hòa nhập xã hội nhằm tránh mọi tác động tiêu cực đối với phụ nữ, lao động di cư và các nhóm dễ bị tổn thương khác.
Ông Shawn Steil, Đại sứ Canada tại Việt Nam cho hay, Chính phủ Canada đang phối hợp với các đối tác trên toàn thế giới cùng hướng đến mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa. Các quốc gia cần áp dụng cách tiếp cận kinh tế tuần hoàn để khắc phục các vấn đề trong sản xuất, sử dụng và xử lý nhựa; đồng thời hiểu rõ những thách thức ngày càng lớn đối với sức khỏe con người, bình đẳng giới và hòa nhập xã hội. Ở Việt Nam, phụ nữ đóng vai trò trung tâm trong kinh doanh, quản lý nguồn lực, xử lý chất thải và công việc chăm sóc gia đình. Các chương trình, dự án tài trợ của Canada tập trung hỗ trợ quyền và sinh kế của phụ nữ nhằm đóng góp cho các nỗ lực chuyển dịch sang một nền kinh tế nhựa bền vững hơn và mang tính tuần hoàn hơn./.