Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN
Báo cáo tại Hội nghị do Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 soạn thảo nêu rõ, tỷ lệ hộ nghèo cả nước đã giảm từ 14,2% năm 2010 xuống còn 4,25% năm 2015, theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015, bình quân giảm 2%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 58,33% cuối năm 2010 xuống còn 28% năm 2015, bình quân giảm trên 6%/năm, đạt mục tiêu kế hoạch Quốc hội đề ra.
Thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo cả nước tăng lên 1,6 lần so với cuối năm 2011 (riêng các hộ nghèo ở các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn (ĐBKK) vùng dân tộc thiểu số và miền núi tăng gấp 2,5 lần) đạt mục tiêu đề ra.
Bên cạnh đó, 5% số huyện nghèo thoát khỏi tình trạng ĐBKK; 30% số xã ĐBKK vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng ĐBKK; 3,43% số xã, thôn bản ĐBKK vùng dân tộc thiểu số và miền núi thoát khỏi tình trạng ĐBKK; 70% số xã ĐBKK vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; 82% số xã ĐBKK thuộc Chương trình 135 (CT135) có đường ô tô đến trung tâm xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa; 60% số thôn, bản có đường trục giao thông được cứng hoá; 40% số thôn CT135 có đường giao thông đạt chuẩn. 100% trung tâm xã có điện; 70% số thôn, bản có điện phục vụ sinh hoạt và phát triển sản xuất trên địa bàn xã ĐBKK vùng bãi ngang ven biển và hải đảo so với kế hoạch 90%; Đạt 96% trung tâm xã có điện so với kế hoạch 95%; 57% số thôn có điện trên địa bàn xã ĐBKK CT135 so với kế hoạch 60%.
Kết quả giảm nghèo đã góp phần quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống người dân, đặc biệt là người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số; cơ sở hạ tầng trên địa bàn các huyện nghèo, xã nghèo, thôn bản ĐBKK từng bước được cải thiện; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân; giữ vững an ninh chính trị, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, nâng cao hình ảnh của Việt Nam đối với thế giới.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm đến xóa đói giảm nghèo. Vì thế, thời gian qua, công tác này đã có bước tiến căn bản, tạo ấn tượng mạnh mẽ với quốc tế. Thủ tướng biểu dương tinh thần tự lực, tự cường của các địa phương, người dân đã đóng góp tích cực vào kết quả xóa đói giảm nghèo thời gian qua, đồng thời ghi nhận sự nỗ lực của các cấp, các ngành, sự giúp đỡ thiết thực, hiệu quả của các tổ chức, đoàn thể, nhà hảo tâm, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế như Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), Ngân hàng Thế giới (WB) đối với công tác này.
Bên cạnh đó, Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra, kết quả giảm nghèo chưa vững chắc, tỉ lệ tái nghèo còn cao. Cả nước có đến 41 huyện có tỉ lệ hộ nghèo trên 50%. Thu nhập của đồng bào dân tộc thiểu số chỉ bằng 1/6 mức thu nhập bình quân của cả nước. Nhiều chủ trương, chính sách về giảm nghèo ở một số nơi chưa được triển khai tốt, chưa sáng tạo, chưa vận dụng một cách phù hợp. Chính sách về giảm nghèo còn chồng chéo. Còn có tình trạng thu quá mức đối với người nghèo trong xây dựng nông thôn mới.
Về phương hướng thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tập trung thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII, trong đó đã nêu rõ mục tiêu trong giai đoạn 2016 - 2020, tỉ lệ hộ nghèo giảm bình quân từ 1 - 1,5%/năm với nhiệm vụ đẩy mạnh giảm nghèo bền vững, nhất là những vùng đặc biệt khó khăn, có chính sách đặc thù để giảm nghèo nhanh hơn trong đồng bào dân tộc thiểu số, chú trọng các giải pháp tạo điều kiện, khuyến khích hộ nghèo, cận nghèo phấn đấu vươn lên thoát nghèo bền vững.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, điều này đòi hỏi phải đoàn kết nhất trí, chung sức đồng lòng, đổi mới mạnh mẽ, năng động sáng tạo, nỗ lực phấn đấu cao nhất. Với tinh thần quyết tâm như vậy, thay mặt Chính phủ và Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Thủ tướng chính thức phát động phong trào thi đua giai đoạn 2016 - 2020 với chủ đề: “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Theo đó, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Ban Thi đua - Khen thưởng từ Trung ương đến địa phương cần theo dõi, hỗ trợ, phối hợp để đưa phong trào thi đua đi vào cuộc sống. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan có kế hoạch tổ chức thực hiện hiệu quả phong trào thi đua này với nhiều hình thức. Đồng thời, cần làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tầng lớp nhân dân về tiêu chí, yêu cầu, nội dung, mục tiêu giảm nghèo bền vững, góp phần tạo đồng thuận, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sự đồng tâm, hiệp lực của toàn xã hội trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia quan trọng này.
Thủ tướng chỉ rõ, tuyên truyền để cả xã hội vì người nghèo, quan tâm đến người nghèo, đồng thời tuyên truyền nâng cao tinh thần tự lực, tự cường, sáng tạo, cần cù, vươn lên thoát nghèo và làm giàu của người dân, địa phương. Đây là 2 vấn đề đi liền với nhau, chứ không chỉ hỗ trợ. Thủ tướng cũng cho rằng gốc của vấn đề là nâng cao dân trí, năng lực cho người dân để thoát nghèo bền vững, chứ không chỉ lo cái ăn, cái mặc trước mắt, tinh thần là “cho cần câu chứ không cho con cá”.
Tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật và dành nguồn lực cho công tác xóa đói giảm nghèo. Cần đặt mục tiêu giảm nghèo trong tổng thể phát triển kinh tế - xã hội. Các cấp, các ngành, tổ chức đoàn thể tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát, để chương trình giảm nghèo bền vững đạt hiệu quả, thiết thực, tránh hình thức. Thủ tướng nhấn mạnh, dù làm dự án gì cũng phải tính đến môi trường, nếu không sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, dẫn đến tái nghèo.
Củng cố hoặc thành lập mới Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia ở cấp tỉnh theo Nghị quyết 100/2015 của Quốc hội với tinh thần hiệu quả, thiết thực, không làm tăng biên chế. Huy động mọi nguồn lực xã hội cho chương trình như từ doanh nghiệp, nhà hảo tâm, vốn ODA, vận động quần chúng, tổ chức, đoàn thể.
Tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ và các đại biểu đã nhắn tin ủng hộ người nghèo thông qua Cổng Thông tin điện tử Nhân đạo quốc gia 1400./.
T.H.