(ĐCSVN) - Đêm 3-8, Cục cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Bộ Công an đã phát hiện Nhà máy thu gom và xử lý nước thải công nghiệp tập trung SONADEZI (khu công nghiệp Long Thành, Đồng Nai) đang xả nước thải ra sông Đồng Nai qua một hệ thống hố ga, hồ chứa, đường ống ngầm (có chỗ sâu tới 3m) được xây dựng có dụng ý từ nhiều năm trước.
Nhà máy này được phép thu gom nước thải của 42 doanh nghiệp trong khu công nghiệp với dung tích khoảng 9.500 mét khối mỗi ngày đêm. Thủ đoạn của nhà máy là gom nước vào hồ sinh thái, cho một lượng thuốc xử lý lấy lệ (khoảng 2 kg hoá chất/9.500m3), chờ nước thuỷ triều lên pha loãng nước thải rồi mở cống cho nước chảy trực tiếp ra sông Đồng Nai qua rạch Bà Chèo. Theo tính toán sơ bộ, mỗi ngày đêm xả ra sông 9.500 m3 nước thải thì 5 năm qua, nhà máy này đã xả ra môi trường 14 triệu m3, gây nhiễm độc cho dòng sông lớn và quan trọng nhất vùng miền Đông Nam Bộ, khiến cho nước sông bị đầu độc, cá chết hàng loạt chưa kể sự nguy hiểm từ việc nước sông được các nhà máy nước sử dụng làm nước sinh hoạt cho 10 triệu dân cư thành phố Biên Hoà, TP HCM và vùng phụ cận.
Trước hết, cần hoan nghênh lực lượng Cục cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C49) của Bộ Công an đã liên tiếp lập hai chiến công lớn. Đó là việc phát hiện Công ty TNHH bột ngọt VEDAN xả nước thải đầu độc sông Thị Vải, một nhánh của sông Đồng Nai và vụ này. Hai vụ xả nước thải ra sông bị bắt quả tang, ngoài tính chất nghiêm trọng của qui mô vụ việc, còn gióng lên hồi chuông cảnh báo: Đó là một nhà máy có chức năng kinh doanh là bảo vệ môi trường, lại được xây dựng ở một khu công nghiệp mới, có điều kiện xây cất cơ sở hạ tầng như nhà máy SONADEZI, lẽ ra phải đi đầu trong việc bảo vệ môi trường nước, lại cố tình vi phạm pháp luật; thu lợi nhuận từ việc làm gian dối của mình. Tin chắc rằng, qua những chứng cứ không thể chối cãi, SONADEZI nhất định sẽ phải trả giá cho hành vi của mình trước pháp luật.
Bàn rộng ra qua việc này là trên đất nước ta, liệu có còn nhiều những nhà máy như SONADEZI nữa không ? Có ngăn được những SONADEZI đang âm thầm phá hoại đất nước không ?
Về câu hỏi thứ nhất, có thể khẳng định rằng trên đất nước ta, có không ít những nhà máy như SONADEZI. Vấn đề cần làm rõ là vì sao những thảm hoạ như vậy vẫn cứ ngang nhiên diễn ra ở mọi nơi.. Một nguyên nhân không thể không tính đến là nạn tham nhũng, tiếp tay cho những kẻ kiếm lợi từ tài nguyên quốc gia. Muốn ngăn chặn tình trạng những dòng sông bị ô nhiễm, rừng biển bị phá hoại, đất đai bị chiếm dụng…cần chống lại nạn tham nhũng từ môi trường. Đừng coi nhẹ nó và đừng tách tham nhũng môi trường ra khỏi thảm hoạ tham nhũng chung.
Muốn rõ thực trạng ô nhiễm môi trường đến mức độ nào để toàn xã hội chú ý khắc phục, cần có một đợt tổng kiểm tra rộng rãi của nhiều ngành, nhiều tổ chức, không chỉ bó hẹp trong một lực lượng công an, dù Cục phòng chống tội phạm về môi trường của Bộ Công an rất tinh nhuệ và tích cực trong việc này. Mọi mối nguy như lạm phát, như nợ công, như chỉ số giá tiêu dùng… đều có thể trôi qua sau khi khắc phục, nhưng những thiệt hại về môi trường là những tổn thất rất khó bù đắp hoặc không thể bù đắp. Vụ SONADEZI là một lời cảnh tỉnh ./.