Trên mỗi góc phố Thủ đô, ta không hiếm gặp hình ảnh những chiếc xe tự chế chở hàng cồng kềnh, vừa cản trở giao thông, vừa gây nguy hiểm cho người và các phương tiện lưu thông. Đây thực sự là nỗi ám ảnh, sợ hãi của người tham gia giao thông bởi có rất nhiều sự việc đau lòng đã diễn ra bởi những chiếc xe tự chế này.
Sự việc gần đây nhất là vụ va chạm nghiêm trọng giữa xe ba gác chở sắt thép và một xe buýt sáng 8/5 trên đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Hình ảnh chiếc xe tự chế chở những bó sắt dài vài chục mét đâm xuyên qua kính xe buýt khiến nhiều người thót tim.
 |
| Hiện trường vụ xe tự chế gây tai nạn ngày 8/5 tại Hà Nội. |
Trước đó, năm 2016, một vụ việc thương tâm đã xảy ra với một cháu bé 9 tuổi khi đi xe đạp đâm vào đầu sắc cạnh của những tấm tôn sắt dài được chở trên một chiếc xích lô trên phố Tân Mai (quận Hoàng Mai). Cháu bé bị những tấm tôn cứa vào cổ gây thiệt mạng. Năm 2019, một chiến xe tự chế chở hàng cồng kềnh lật nghiêng đè chết người tại quận Hoàng Mai cũng đã gây ám ảnh cho nhiều người chứng kiến.
Đây chỉ là một số vụ việc trong số hàng trăm vụ tai nạn do xe tự chế chở hàng cồng kềnh gây ra. Những chiếc xe tự chế thô sơ không đèn, không gương, thậm chí không phanh chở hàng cồng kềnh, nhiều loại hàng hóa vật liệu sắc nhọn giống như những “lưỡi hái” di động trên đường phố thực sự đã gieo rắc nỗi ám ảnh cho nhiều người, đang gióng thêm những hồi chuông cảnh tỉnh về việc xe thô sơ chở vật liệu cồng kềnh gây nguy hiểm trên các tuyến đường Hà Nội.
Mặc dù pháp luật quy định rất rõ về việc đăng ký, sử dụng xe ba bánh cũng như những quy định vận chuyển hàng hóa nhưng dường như các quy định này đang bị “bỏ qua”. Theo thống kê của Công an TP Hà Nội, năm 2020 trên địa bàn có gần 6.000 xe 3 bánh tự sản xuất, lắp ráp, trong đó chỉ có khoảng 1.300 xe của thương, bệnh binh, như vậy có tới 4.700 xe là của các đối tượng giả thương binh để nhằm mục đích vận chuyển hàng hóa thuê. Cùng với đó, theo quy định chở hàng hóa của xe ba bánh, hàng xếp lên có chiều ngang không vượt quá theo thiết kế giá đèo hàng của nhà thiết kế, nhà sản xuất về mỗi bên 0,3m, về phía sau không vượt quá giá đèo hàng 0,5m và chiều cao không cao quá 1,5m tính từ mặt đường xe chạy. Thực tế cho thấy, có rất nhiều xe ba bánh, xe tự chế không chấp hành quy định này, và hầu hết các xe gây tai nạn đều là xe tự chế vi phạm quy định đăng ký xe, chở hàng quá kích thước, khối lượng, trọng lượng cho phép.
Khi lực lượng chức năng kiểm tra, hầu hết người điều khiển phương tiện không có giấy tờ hợp lệ, chở hàng cồng kềnh. Khi được hỏi đều lấy lý do “mưu sinh”, làm thuê cho chủ hàng, vì “quá kích thước có một ít”, đã chở hàng tránh giờ cao điểm...
Có một sự thật là, những người điều khiển phương tiện này đều là người nghèo, người làm thuê, họ có tâm lý rằng người khác sẽ thông cảm bỏ qua cho mình vì hoàn cảnh, thậm chí nhiều người tỏ ra bất cần, “không có gì để mất”. Nhiều người đã từng bị phạt tiền, bị tịch thu phương tiện nhưng ngay sau đó, họ lại tiếp tục chế xe mới, tiếp tục chở hàng quá khổ quá tải.
Sự tồn tại và phát triển của phương tiện và nghề này do có nhiều người cảm thông, cho rằng chỉ cần tránh né để an toàn cho bản thân. Một số khác biện minh cho hành động này rằng đây là kế mưu sinh của người nghèo, đây là loại phương tiện phù hợp chở vật liệu xây dựng với nhiều ngõ nhỏ, phố nhỏ như Hà Nội, nếu không sử dụng phương tiện chuyên chở thế này thì giá vật liệu xây dựng đội lên rất cao.., nhưng họ không nghĩ đến việc gây hậu quả mà nó gây ra.
Thêm nữa, lực lượng chức năng chưa thực sự nghiêm khắc, rốt ráo cho hành vi vi phạm pháp luật này. Do đó, những loại xe tự chế, xe chở hàng cồng kềnh vẫn ngang nhiên hoạt động trên khắp các phố phường Hà Nội bất kể sáng trưa chiều tối.
Mưu sinh có nhiều nghề, phương tiện chuyên chở cũng có nhiều loại. Đỗ lỗi cho nghèo khó, vì miếng cơm manh áo mà gây hậu quả nghiêm trọng là không thể chấp nhận được. Không thể vì mưu sinh của người này mà làm ảnh hưởng đến tính mạng, tương lai và cuộc sống của người khác, ảnh hưởng đến sự bình yên của xã hội. Không thể lấy lý do giảm giá thành hàng hóa mà làm tăng sự nguy hiểm cho xã hội. Đây phải được xem là hành vi vi phạm pháp luật, xem thường sự an toàn và tính mạng của người khác, cần phạt thật nghiêm khắc cũng như truy cứu trách nhiệm hình sự nếu xảy ra hậu quả nghiêm trọng.
Trước đây, chúng ta cũng đã mạnh tay giải quyết và đã giải quyết triệt để vấn đề xe công nông. Và bây giờ, cũng đã đến lúc phải mạnh tay dẹp các loại xe tự chế, xe chở hàng quá khổ quá tải thì mới mong không còn thảm họa tương tự trên đường phố. Không lý do nào có thể chính đáng hơn việc bảo vệ tính mạng của người tham gia giao thông. Xin đừng để thêm những tai nạn đáng tiếc xảy ra rồi mới cấm xe tự chế. Hãy chấm dứt những nỗi bất an mang tên “xe tự chế” cho mỗi người dân khi ra đường.
T. Huyền