 |
| Ông Grundberg cảnh báo, ngay cả khi bạo lực ở Yemen đã thuyên giảm thì tình hình trên thực địa vẫn còn “mong manh và đầy thách thức” . (Ảnh: Reuters) |
Xung đột quân sự nổ ra ở Yemen vào cuối năm 2014 khi lực lượng Houthi, được cho là do Iran hậu thuẫn, giành quyền kiểm soát một số thành phố phía bắc và buộc Chính phủ được cộng đồng quốc tế công nhận ở Yemen, do Saudi Arabia ủng hộ, phải rút khỏi thủ đô Sanaa.
Ngày 2/4/2022, chính phủ Yemen và lực lượng dân quân Houthi đã đồng ý về một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài hai tháng do Liên hợp quốc làm trung gian, thỏa thuận này sau đó đã được gia hạn hai lần cho đến ngày 2/10. Tuy nhiên, các bên tham chiến tại Yemen đã không tìm được tiếng nói chung nhằm tiếp tục gia hạn thỏa thuận vào thời điểm hết hiệu lực hồi tháng 10 năm ngoái.
Phát biểu tại một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, ông Grundberg đánh giá, ngay cả khi thỏa thuận ngừng bắn đã hết hạn từ 10 tháng trước, thì người dân Yemen vẫn được hưởng những thời khắc tương đối yên bình “kéo dài nhất” kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột. Khoảng thời gian này được cho là đã mở ra cơ hội cho các cuộc thảo luận nghiêm túc giữa các phe phái xung đột nhằm tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng ở Yemen. Tuy nhiên, Đặc phái viên Liên hợp quốc về Yemen lưu ý rằng để chấm dứt chiến tranh một cách bền vững, các cuộc đàm phán đang diễn ra "phải đạt được một bước đột phá nghiêm túc”.
Ông Grundberg cho biết, dù bạo lực có dấu hiệu suy giảm, song tình hình trên thực địa ở Yemen vẫn còn mong manh và đầy thách thức. Việc các con đường bị phong tỏa do xung đột đã buộc hàng nghìn người Yemen mỗi ngày phải đi trên các tuyến đường không an toàn và làm tăng chi phí vận chuyển hàng hóa lên tới 100%. Trong đó, mìn, vật liệu có nguy cơ phát nổ và các hiện tượng thời tiết cực đoan liên quan đến biến đổi khí hậu đã làm tăng thêm mức độ nghiêm trọng của các biện pháp hạn chế tự do đi lại đối với dân thường.
Từ những lập luận nêu trên, quan chức Liên hợp quốc kêu gọi các bên xung đột ở Yemen cần chấm dứt ngay các hành động khiêu khích quân sự, đồng thời sẵn sàng tâm thế đón nhận một lệnh ngừng bắn bền vững trên phạm vi toàn quốc.
Ngoài ra, các bên cũng cần ngay lập tức tìm kiếm giải pháp tháo gỡ những khó khăn kinh tế. Ông Grundberg cũng đồng thời kêu gọi các bên đạt được tiến bộ trong việc đồng ý với một lộ trình rõ ràng để khởi động lại tiến trình chính trị nội bộ Yemen dưới vai trò bảo trợ của Liên hợp quốc.
Ông Grundberg nhấn mạnh rằng chỉ người dân Yemen mới có thể tranh luận và đưa ra quyết định cho các vấn đề quan trọng, cơ bản liên quan đến chủ quyền, quản trị quốc gia và các thỏa thuận an ninh.
"Quá trình khởi động lại tiến trình chính trị nội bộ Yemen do Liên hợp quốc làm trung gian sẽ do người Yemen lãnh đạo và làm chủ, đồng thời sẽ phản ánh các ưu tiên của đa số người dân Yemen…” – Đặc phái viên của Liên hợp quốc nêu rõ./.