 |
| Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà. (Ảnh: Hải Ngọc) |
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã trao đổi với phóng viên về những giải pháp cấp bách để xử lý vấn đề này.
Phóng viên (PV): Ô nhiễm không khí đang ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng sức khỏe của cộng đồng. Vậy Bộ TN&MT đã có giải pháp quyết liệt gì để cải thiện chất lượng không khí tại các đô thị lớn hiện nay, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Trước diễn biến, tình hình ô nhiễm không khí có chiều hướng gia tăng trên phạm vi toàn quốc đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh, Bộ TN&MT đã họp với các Bộ, ngành, UBND thành phố Hà Nội và Hồ Chí Minh để trao đổi, tìm nguyên nhân và có giải pháp đối phó kịp thời.
Các nguyên nhân được xác định từ các hoạt động như: giao thông vận tải, xây dựng, sản xuất công nghiệp; đốt ngoài trời; sử dụng bếp than tổ ong; nguồn ô nhiễm xuyên khu vực, xuyên biên giới… Bộ TN&MT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ để yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố và các Bộ khẩn trương thực hiện các giải pháp để cải thiện chất lượng không khí đô thị và thực hiện nhanh, hiệu quả Quyết định số 985a/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
PV: Bộ trưởng có thể cho biết những giải pháp cụ thể triển khai tại các tỉnh, thành phố thường xuyên ô nhiễm?
Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Tại các thành phố lớn sẽ được ưu tiên đầu tư, lắp đặt bổ sung các trạm quan trắc môi trường để cập nhật, cung cấp thông tin kịp thời, thường xuyên các chỉ số môi trường không khí, tăng tần suất trong các thời điểm giao mùa. Phun nước rửa đường nhiều lần trong ngày tại các trục, tuyến đường giao thông chính của các đô thị, thành phố; thu gom triệt để rác, bụi bẩn trên các trục, tuyến, giải phân cách đường giao thông; thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn các chủ dự án, đơn vị quản lý, thi công các công trình xây dựng, giao thông thực hiện nghiêm các biện pháp ngăn ngừa, giảm thiểu phát tán bụi, khí thải ra môi trường xung quanh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm…
Bên cạnh đó, Bộ cũng đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học tập trung nghiên cứu, phân tích, đánh giá xác định nguồn ô nhiễm bụi mịn (PM2.5) để từ đó có giải pháp kiểm soát và khắc phục cụ thể, hiệu quả. Đồng thời, thực hiện điều tiết, phân luồng giao thông hợp lý để hạn chế tình trạng ùn tắc kéo dài gây ô nhiễm môi trường. Đối với các xe ngoại tỉnh vào nội đô cần được chia làn, rửa xe, che chắn để hạn chế bụi.
Bộ cũng phối hợp với Bộ Y tế nghiên cứu, ban hành ngay khuyến cáo chính thức để người dân dự phòng, bảo vệ sức khỏe theo mức độ ô nhiễm môi trường không khí.
PV: Về thể chế chính sách, Bộ có giải pháp cụ thể gì để xử lý vấn đề ô nhiễm?
Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Bộ Tài nguyên và Môi trường tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường; chú trọng phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm môi trường; thiết lập các hàng rào kỹ thuật, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật môi trường, tiệm cận với tiêu chuẩn của các nước tiên tiến trên thế giới.
Cùng với đó, Bộ cũng phối hợp với các bộ, ngành như Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Công an …để đưa ra những giải pháp cụ thể giảm tải vấn đề ô nhiễm hiện nay.
Cụ thể, Bộ Giao thông vận tải cũng đẩy mạnh lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với các phương tiện giao thông, áp dụng công cụ kinh tế để hạn chế và tiến tới loại bỏ việc sử dụng các phương tiện cũ, lạc hậu; xây dựng kế hoạch, lộ trình tăng cường, phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng, thân thiện môi trường thay thế việc sử dụng xe gắn máy, xe mô tô 2 bánh. Khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, giảm xe phương tiện cá nhân...
Bộ Xây dựng rà soát, đánh giá lại công tác quy hoạch tại các đô thị bảo đảm tính hợp lý, chú trọng quy hoạch cây xanh, mặt nước trong đô thị; trồng nhiều cây xanh tạo thành các vành đai xanh, khu phố xanh, thành phố xanh.
Bộ Công an chỉ đạo điều tra, xử lý nghiêm một số vụ đổ chất thải, chất thải nguy hại trái phép, đốt chất thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng…
Bộ Y tế nghiên cứu, ban hành ngay khuyến cáo chính thức để người dân dự phòng, bảo vệ sức khỏe theo mức độ ô nhiễm môi trường không khí.
PV: Nhiều ý kiến cho rằng điện than góp phần gây ô nhiễm không khí. Bộ trưởng đánh giá về vấn đề này như thế nào?
Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Trong thời gian qua, tại một số tỉnh phía Bắc có hiện tượng ô nhiễm không khí xung quanh, nói chung chủ yếu do bụi, các khí SO2, NOx, nguồn phát tán của chúng chủ yếu từ các hoạt động sản xuất công nghiệp (luyện kim, xi măng, nhiệt điện than, hóa chất, v.v.), các phương tiện giao thông, các công trình xây dựng…
Bên cạnh đó, khu vực này vừa qua có điều kiện khí tượng không thuận lợi, những ngày có sương mù (không khí ẩm), lặng gió (tốc độ gió thấp khoảng 0,15 m/s), hướng gió không cụ thể (gió quẩn) sẽ lưu giữ các hạt bụi mịn không cho phát tán rộng làm cho môi trường không khí xung quanh bị ô nhiễm bụi.
Đối với các nhà máy nhiệt điện than theo Quyết định số 428/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 có xét đến năm 2030, khu vực phía Bắc có 20 nhà máy nhiệt điện đang hoạt động, trong đó các nhà máy có công suất lớn tập trung chủ yếu ở phía Đông (thành phố Hải Phòng, tỉnh Quảng Ninh).
Về phát tán bụi của nhà máy nhiệt điện than, tất cả các báo cáo đánh giá tác (ĐTM) của các dự án nhà máy nhiệt điện đều đã được dự báo, đánh giá mức độ lan truyền bụi, khí thải phát tán trong môi trường không khí (sử dụng mô hình tính toán được thế giới công nhận) và áp dụng QCVN để so sánh.
Trên thực tế, các nhà máy điện than đang vận hành đều có hệ thống lọc bụi bằng tĩnh điện. Bước đầu có thể nhận định hiện tượng ô nhiễm môi trường không khí xung quanh thời gian vừa qua do các hạt bụi mịn từ các hoạt động trên mặt đất, trong khi các nhà máy nhiệt điện than vận hành phát điện hầu như liên tục trong cả năm.
Trong điều kiện của Việt Nam, thủy điện đã khai thác triệt để, khí đốt khai thác được không đủ cho chính những nhà máy điện khí đang vận hành, các nhà máy nhiệt điện khí khác sẽ phải dùng khí hóa lỏng (LNG) nhập khẩu cho giá thành sản xuất điện đắt hơn nhiều so với điện than. Vì vậy, nước ta là một nước đang phát triển vẫn phải phát triển điện than nhưng không ngừng nâng cao ý thức, trách nhiệm yêu cầu và quy định về bảo vệ môi trường.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!