 |
| Việt Nam đã hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi (Ảnh: PV) |
Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/1/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT, lĩnh vực này đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Việt Nam đã hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, duy trì chất lượng giáo dục tiểu học và trung học cơ sở. Chất lượng giáo dục phổ thông, từ đại trà đến mũi nhọn, không ngừng được nâng cao. Hệ thống giáo dục thường xuyên phát triển đa dạng, thúc đẩy các phong trào khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập.
Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) đã mở rộng quy mô và chú trọng chất lượng, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của thị trường lao động. Giáo dục đại học (GDĐH), nhờ chính sách tự chủ, đã tạo động lực mới, nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội.
Dù đạt nhiều thành tựu, GDĐT Việt Nam vẫn còn những hạn chế. Việc thể chế hóa các nội dung đổi mới thành chính sách, pháp luật còn chậm. Quy hoạch mạng lưới cơ sở GDĐH, chương trình giáo dục phổ thông mới và thực hiện tự chủ giáo dục gặp nhiều khó khăn.
Hệ thống GDNN và GDĐH chưa gắn kết chặt chẽ với thị trường lao động, chưa đáp ứng đủ nhu cầu nhân lực cho các ngành kinh tế mới và công nghệ cao. Cơ chế tài chính, cơ sở vật chất còn nhiều bất cập, chưa thu hút được nhiều nguồn lực đầu tư từ xã hội.
 |
| Giáo dục nghề nghiệp đã mở rộng quy mô và chú trọng chất lượng (Ảnh" PV) |
Tỷ lệ phòng học chưa kiên cố hóa vẫn cao, trang thiết bị dạy học thiếu thốn, đặc biệt tại các vùng khó khăn. Các chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục ngoài công lập còn chưa đủ mạnh để thúc đẩy xã hội hóa giáo dục.
Trước yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới, ngày 12/8/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 91-KL/TW về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, GDĐT Việt Nam đạt trình độ tiên tiến khu vực châu Á; đến năm 2045, đạt trình độ tiên tiến thế giới.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Bộ Chính trị yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền và toàn xã hội quán triệt sâu sắc quan điểm coi GDĐT là “quốc sách hàng đầu,” là sự nghiệp chung của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Đầu tư cho giáo dục phải được ưu tiên trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, xem đây là đầu tư cho tương lai.
Bên cạnh đó, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, đặc biệt trong công tác xây dựng đội ngũ lãnh đạo, quản lý giáo dục. Chú trọng phát huy vai trò của các cấp ủy cơ sở trong thực hiện nhiệm vụ đổi mới GDĐT, tạo sự đồng bộ từ trung ương đến địa phương.
Để tháo gỡ những điểm nghẽn, Bộ Chính trị yêu cầu rà soát, sửa đổi và hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về GDĐT. Trong đó, cần sớm xây dựng Luật về nhà giáo, Luật học tập suốt đời và Chiến lược phát triển giáo dục.
 |
| Thúc đẩy giáo dục ngoài công lập thông qua các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế và tín dụng (Ảnh: PV) |
Việc quản trị nhà trường phải được đổi mới theo hướng hiện đại, liên thông và phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng quyền tự chủ, trách nhiệm giải trình trong các cơ sở giáo dục. Các chính sách tự chủ đối với GDĐH cần được điều chỉnh để phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo động lực nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu.
Bộ Chính trị yêu cầu tập trung đầu tư hiện đại hóa GDNN và GDĐH, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục. Ngân sách chi cho sự nghiệp giáo dục phải đạt tối thiểu 20% tổng chi ngân sách nhà nước, đồng thời được điều chỉnh tăng phù hợp với tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Cần ưu tiên đầu tư cho giáo dục ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới và hải đảo, đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục. Triển khai mạnh mẽ chương trình kiên cố hóa trường học, xóa phòng học tạm, xây dựng trường chuẩn quốc gia, đảm bảo đầy đủ cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học tối thiểu.
Ngoài ra, cần khuyến khích xã hội hóa giáo dục, thúc đẩy giáo dục ngoài công lập thông qua các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế và tín dụng.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, Bộ Chính trị nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong GDĐT. Các chương trình hợp tác quốc tế cần hướng tới nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số, công nghệ cao và các ngành kinh tế mũi nhọn.
 |
| Bộ Chính trị yêu cầu tập trung đầu tư hiện đại hóa GDNN và GDĐH, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục. (Ảnh: PV) |
Cơ chế phân bổ nguồn lực cần chuyển từ hỗ trợ bình quân sang đặt hàng, đấu thầu dựa trên kết quả đầu ra, đảm bảo hiệu quả đầu tư công. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống giáo dục quốc dân mở, linh hoạt, thúc đẩy học tập suốt đời và phát triển xã hội học tập.
Đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài để nâng cao vị thế quốc gia. Với sự lãnh đạo của Đảng, sự đầu tư mạnh mẽ và đồng lòng từ toàn xã hội, giáo dục Việt Nam sẽ trở thành động lực quan trọng, tạo nền tảng phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời kỳ mới.