Tuy nhiên, chỉ số toàn cầu mới cho thấy thất bại trong việc giải quyết bất bình đẳng khiến hầu hết các quốc gia trên thế giới khốn đốn trong đại dịch COVID-19. Theo đó, Na Uy đứng đầu bảng xếp hạng. Hoa Kỳ xếp thứ 26 và cuối cùng là Nam Sudan. Việt Nam đã đạt được những kết quả nổi bật về chỉ số này.
 |
| Phụ nữ là đối tượng dễ bị tổn thương trong đối xử của xã hội (Ảnh minh họa: HNV) |
Theo Báo cáo công bố chỉ số cam kết giảm bất bình đẳng (CRII), mức chi tiêu ít ỏi cho dịch vụ y tế công, mạng lưới an sinh xã hội yếu kém và quyền lợi nghèo nàn của người lao động đồng nghĩa với việc phần lớn các quốc gia trên thế giới không được trang bị đầy đủ để đối phó với COVID-19.
Đây là báo cáo mới từ Oxfam và Tổ chức Phát triển Tài chính Quốc tế (DFI). CRII nêu rõ: chỉ có 26 trong số 158 quốc gia có tỷ lệ chi ngân sách cho y tế đạt mức khuyến nghị 15% trước đại dịch và ở 103 quốc gia, cứ ba người lao động thì có ít nhất một ngườikhông được hưởng đầy đủcác quyền và biện pháp bảo vệlao động cơ bảnnhư trợ cấp ốm đau, khi đại dịch xảy ra.
Báo cáo CRII xếp hạng 158 chính phủ về các chính sách cho dịch vụ công, thuế và lao động - ba lĩnh vực then chốt để giảm bất bình đẳng và vượt qua cơn bão đại dịch COVID-19. Báo cáo được đưa ra trước thềm Hội nghị thường niên của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) sắp diễn ra tới đây.
Chỉ số này cũng nhấn mạnh rằng không một quốc gia nào hành động triệt để nhằm giải quyết bất bình đẳng trước đại dịch và khi COVID-19 được cảnh báo tại một số quốc gia, thì nhiều quốc gia khác vẫn không có hành động thích đáng. Điều này góp phần châm ngòi cho cuộc khủng hoảng và làm gia tăng mức độ tổn thương của những người sống trong nghèo đói, đặc biệt là phụ nữ.
Phụ nữ, thường có thu nhập ít hơn, tiền dành dụm ít hơn và công việc của họ thường không ổn định, đã và đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh phong tỏa được đưa ra để đối phó với đại dịch trong khi các côngviệc chăm sóc không được trả lương và bạo lực trên cơ sở giới gia tăng đáng kể. Gần một nửa số quốc gia trên thế giới không có luật pháp đầy đủ về tấn công tình dục và 10 quốc gia, bao gồm cả Singapore và Sierra Leone, không có luật về trả lương bình đẳng hay chống phân biệt giới.
Việt Nam được đánh giá cao vì những thành công trong ứng phó với đại dịch COVID-19 từ việc nhanh chóng triển khai những biện pháp ngăn chặn, xét nghiệm, truy vết và cách ly, cũng như truyền thông đại chúng. Việt Nam cũng đưa ra những biện pháp nhằm hạn chế sự gia tăng đói nghèo và bất bình đẳng, thông qua việc triển khai gói cứu trợ trị giá 2,7 tỷ USD cho 20 triệu người dễ bị tổn thương, và chi trả một khoản trợ cấp trị giá 1,8 triệu đồng/ tháng cho người lao động bị tạm hoãn hợp đồng.
Những tiến bộ trong thời gian gần đây về các lĩnh vực chính sách hướng tớigiảm bất bình đẳng cũng rất ấn tượng. Xét tương quan trong với thế giới và khu vực,Việt Nam đang làm tốt hơn về chi tiêu cho y tế và an sinh xã hội, hiệu suấtthu thuế cao, và thúc đẩy các quyền của phụ nữ trong lao động.
Tuy nhiên, phân tích cũng chỉ ra sự cần thiết phải củng cố các chính sách lấy con người làm trung tâm nhằm giảm bất bình đẳng, Oxfam khuyến nghị Chính phủ Việt Nam cân nhắc các giải pháp chính sách về dịch vụ công, thuế và lao động, ví dụ như: tăng thuế luỹ tiến như tăng thuế thu nhập doanh nghiệp và giảm ưu đãi thuế doanh nghiệp; tăng chi tiêu cho các dịch vụ công cho giáo dục, y tế và an sinh xã hội; tăng lương cơ bản lên mức lương đủ sống,tiến tới bao phủ và tiếp cận bảo trợ xã hội toàn dân, đặc biệt là cho lao động phi chính thức và dễ bị tổn thương; thông qua các luật cho phép thành lập các tổ chức đại diện người lao động tại doanh nghiệp, phù hợp với các công ước của ILO; tạo môi trường thể chế với các chính sách công công bằng hơn, tăng cường sự tham gia và phản hồi của người dân đồng thời giám sát và giảm bất bình đẳng song song với quá trình giảm nghèo./.