Trong định hướng tổ chức lãnh thổ quốc gia dự kiến tập trung hình thành và phát triển các hành lang kinh tế và vùng động lực.
Phát triển hành lang kinh tế và vùng kinh tế động lực
 |
| Cần phương án tổng thể trong Quy hoạch quốc gia (Ảnh minh họa: PV) |
Cụ thể, về phát triển các hành lang kinh tế, cần tập trung hình thành và phát triển hành lang kinh tế Bắc – Nam và các hành lang kinh tế Đông – Tây.
Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, dự kiến có 2 hành lang Bắc – Nam: Hành lang phía Đông gắn với đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông và QL 1A từ Lạng Sơn đến Cà Mau và Hành lang phía Tây gắn với đường Hồ Chí Minh và đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây từ Cao Bằng đến Kiên Giang – Cà Mau. Trong giai đoạn đến năm 2030 ưu tiên phát triển Hành lang kinh tế phía Đông và phát triển dải ven biển.
Về các hành lang kinh tế Đông – Tây, ưu tiên hình thành các hành lang kinh tế có các điều kiện thuận lợi sau: Có trục giao thông quan trọng, thường là đường cao tốc; gắn với các đầu mối giao thương quan trọng như cảng biển, cửa khẩu quốc tế, sân bay quốc tế; các địa phương trên hành lang có nhiều tiềm năng phát triển công nghiệp, dịch vụ, đô thị; ưu tiên các hành lang có khả năng liên kết với các hành lang kinh tế khu vực và quốc tế…
Trên các hành lang kinh tế sẽ định hướng bố trí các trung tâm kinh tế, trung tâm dịch vụ, du lịch gắn với các đô thị lớn, các cửa khẩu, các đầu mối giao thông quan trọng trên hành lang.
Cũng theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện nay, cả nước có 4 vùng kinh tế trọng điểm với quy mô khá lớn, gồm 24/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Do quy mô các vùng kinh tế trọng điểm quá lớn, chưa có cơ chế chính sách ưu đãi vượt trội nên chưa thực sự trở thành các vùng động lực, nhiều địa phương thuộc các vùng kinh tế trọng điểm có trình độ phát triển dưới hoặc tương đương mức trung bình cả nước. Trên cơ sở các vùng kinh tế trọng điểm hiện nay, lựa chọn một số địa bàn có vị trí thuận lợi nhất, có sân bay quốc tế cửa ngõ và cảng biển cửa ngõ quốc tế kết hợp trung chuyển, có tiềm lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhân lực chất lượng cao để hình thành các vùng động lực của quốc gia.
Sau khi xác định các hành lang kinh tế ưu tiên, các vùng động lực; cần bố trí không gian phát triển các ngành, lĩnh vực sản xuất kinh doanh, mạng lưới kết cấu hạ tầng, hệ thống đô thị, phát triển các vùng gắn với các hành lang kinh tế và hình thành, phát triển các vùng động lực.
Tình hình lập các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia
Thông tin từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ, ngay sau khi Nghị quyết số 119/NQ-CP ngày 27/9/2021 của Chính phủ về các nhiệm vụ và giải pháp để nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 được ban hành, các Bộ, ngành, địa phương đã rà soát, xây dựng tiến độ và kế hoạch cụ thể từng tháng, quý tương ứng với từng giai đoạn lập quy hoạch. Bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan tổ chức 03 cuộc Hội nghị trực tuyến cấp vùng và liên vùng và trao đổi, làm việc với các địa phương về công tác quy hoạch. Trong đó, tập trung rà soát, tổng hợp và giải đáp những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai; cung cấp các thông tin định hướng phát triển của quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng làm cơ sở để các địa phương lập quy hoạch tỉnh .
Qua đó, tiến độ lập các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia đã được đẩy nhanh và đạt kết quả tích cực hơn. Cụ thể:
Về Quy hoạch tổng thể quốc gia: Sau khi nhiệm vụ lập quy hoạch tổng thể quốc gia được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 143/NQ-CP ngày 04/10/2020, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã khẩn trương xây dựng dự thảo và gửi xin ý kiến các Bộ, ngành 02 lần, xin ý kiến các địa phương 01 lần về “Định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia”. Dự kiến Bộ KHĐT báo cáo Ban cán sự Đảng Chính phủ trong tháng 3/2022 để xem xét trình Bộ Chính trị trong tháng 4/2022, trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng trong tháng 5/2022. Tiếp thu ý kiến của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Bộ KHĐT sẽ khẩn trương phối hợp ngay với các Bộ, ngành để hoàn thiện quy hoạch tổng thể quốc gia, dự kiến trình Chính phủ xem xét, thông qua trong tháng 7/2022, trình Quốc hội khóa XV phê duyệt tại Kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2022).
Quy hoạch sử dụng đất quốc gia đã được Quốc hội Khóa XV phê duyệt tại Nghị quyết số 39/2021/QH15 ngày 13/11/2021.
Quy hoạch không gian biển quốc gia đang được Bộ Tài nguyên và Môi trường triển khai xây dựng, dự kiến trình Chính phủ báo cáo Quốc hội thông qua trong năm 2022.
Về các quy hoạch ngành quốc gia: Trên cơ sở 38/38 nhiệm vụ lập quy hoạch ngành quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các Bộ đang khẩn trương tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia. Đến nay, có 04/38 quy hoạch đã được phê duyệt ; 14/38 quy hoạch đã hoàn thành lập quy hoạch, lấy ý kiến trình thẩm định quy hoạch (trong đó có 03 quy hoạch đã được tổ chức thẩm định; 01 quy hoạch đang trình thẩm định). Còn 20/38 quy hoạch, các Bộ đã có báo cáo về tiến độ, kế hoạch cụ thể việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch để Bộ KHĐT tổng hợp, phấn đấu hoàn thành trình phê duyệt trước ngày 31/12/2022 theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 119/NQ-CP.
Về các quy hoạch vùng: Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 287/QĐ-TTg ngày 28/02/2022. Quy hoạch của 05 vùng còn lại hiện đang trong quá trình hoàn thiện để trình phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch trong tháng 3/2022. Đồng thời, Bộ KHĐT đã chủ động xây dựng báo cáo định hướng quy hoạch 05 vùng và sẽ tập trung chỉ đạo lựa chọn đơn vị tư vấn lập quy hoạch ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch; phấn đấu hoàn thành dự thảo quy hoạch 05 vùng gửi xin ý kiến trong tháng 7-8/2022, hoàn thiện, trình tổ chức thẩm định trong tháng 9-10/2022 và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 12/2022.
Về các quy hoạch tỉnh: Trên cơ sở nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt của 61/63 tỉnh, thành phố ; hiện các địa phương hiện đang rất khẩn trương tổ chức lập quy hoạch theo nhiệm vụ được giao. Đến nay, đã có 01 quy hoạch tỉnh (Bắc Giang) đã được phê duyệt; 03 quy hoạch tỉnh (Tuyên Quang, Hà Tĩnh, Quảng Bình) đã được thẩm định, đang hoàn thiện hồ sơ quy hoạch để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt; 03 quy hoạch tỉnh đã hoàn thành lập, trình thẩm định ; 07 quy hoạch tỉnh đã gửi xin ý kiến, đang hoàn thiện để trình thẩm định .
Đối với 49/63 quy hoạch tỉnh còn lại, các địa phương đã báo cáo về tiến độ, kế hoạch cụ thể việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, theo đó cơ bản dự kiến hoàn thành xong trước ngày 31/12/2022 như chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 119/NQ-CP, cụ thể: trong quý I/2022 và quý II/2022 dự kiến có 44 địa phương hoàn thành, lấy ý kiến về quy hoạch; 40 địa phương tổ chức thẩm định quy hoạch .
Về Quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn: ngoài việc phải thực hiện theo quy định của Luật Quy hoạch, còn phải thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng, pháp luật về quy hoạch đô thị. Về nội dung này, Bộ Xây dựng sẽ báo cáo riêng.