 |
| Các nhà tâm lý học đang giúp đỡ những thanh thiếu niên dễ bị tổn thương ở miền Đông Ukraine khi COVID-19 ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của họ. (Ảnh: UN) |
Báo cáo về tình hình trẻ em thế giới năm 2021 vừa được UNICEF công bố ngày 5/10 chỉ ra rằng ngay cả trước khi xảy ra đại dịch COVID-19, trẻ em và thanh thiếu niên đã phải chịu các vấn đề về sức khỏe tâm thần mà không có bất kỳ khoản đầu tư đáng kể nào được chấp thuận để khắc phục.
Theo các ước tính toàn cầu gần đây nhất, hơn 1 trong 7 thanh thiếu niên từ 10 - 19 tuổi đang sống với chứng rối loạn tâm thần được chẩn đoán. Gần 46.000 thanh thiếu niên tự tử mỗi năm, khiến nó trở thành 1 trong 5 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nhóm tuổi này.
Đồng thời, vẫn tồn tại những khoảng cách đáng kể giữa nhu cầu sức khỏe tâm thần và kinh phí dành cho vấn đề này. Theo báo cáo, chỉ có khoảng 2% ngân sách y tế công cộng được phân bổ cho sức khỏe tâm thần trên toàn thế giới.
Giám đốc Điều hành UNICEF Henrietta Fore cho biết: “18 tháng qua là một chặng đường rất dài đối với tất cả chúng tôi, nhưng đặc biệt là đối với các em nhỏ. Do nhiều quốc gia đóng cửa và hạn chế đi lại liên quan đến đại dịch, trẻ em đã lãng phí thời gian quý báu, xa gia đình, bạn bè và lớp học nhiều năm, không thể dành cho các hoạt động ngoại khóa. Kết quả là các em đã bị tước đi một số khía cạnh thiết yếu của tuổi thơ”. “Hậu quả của đại dịch là rất lớn, và đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Trước khi nó xảy ra, đã có quá nhiều trẻ em có vấn đề về sức khỏe tâm thần không được chăm sóc. Các khoản đầu tư của các chính phủ để đáp ứng những nhu cầu thiết yếu này là quá thấp. Các mối liên hệ giữa sức khỏe tâm thần và chất lượng cuộc sống lâu dài không được công nhận đầy đủ” – bà nói thêm.
Sức khỏe tâm thần của trẻ em trong COVID-19
Trên thực tế, đại dịch đã gây ra một thiệt hại nặng nề. Kết quả sơ bộ từ một cuộc khảo sát quốc tế do UNICEF và Gallup thực hiện đối với trẻ em và người lớn ở 21 quốc gia, chỉ ra rằng trung bình 1/5 trẻ em từ 15-24 tuổi được khảo sát cho biết họ thường cảm thấy chán nản hoặc không quan tâm.
Trong bối cảnh khi đại dịch COVID-19 chuẩn bị bước sang năm thứ ba, hậu quả của nó tiếp tục đè nặng lên sức khỏe tâm thần và hạnh phúc của trẻ em và thanh thiếu niên. Dữ liệu gần đây nhất của UNICEF chỉ ra rằng ít nhất 1 trong 7 trẻ em trên toàn thế giới đã bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các biện pháp khóa cửa và hơn 1,6 tỷ trẻ em đã bị ảnh hưởng tiêu cực đến việc học hành.
Sự gián đoạn của cuộc sống hàng ngày, giáo dục, vui chơi giải trí, và mối quan ngại về thu nhập và sức khỏe gia đình đã khiến nhiều người trẻ cảm thấy sợ hãi, tức giận và lo lắng về tương lai. Ví dụ, một cuộc khảo sát trực tuyến được thực hiện ở Trung Quốc vào đầu năm 2020, được trích dẫn trong báo cáo Tình hình Trẻ em Thế giới, cho thấy khoảng 1/3 số người được hỏi cho biết họ cảm thấy sợ hãi hoặc lo lắng.
Tổn thất lớn cho xã hội
Các rối loạn tâm thần được chẩn đoán, bao gồm Rối loạn tăng động giảm chú ý, Lo lắng, Tự kỷ, Rối loạn lưỡng cực, Rối loạn hành vi, Trầm cảm, Rối loạn ăn uống, Rối loạn tâm thần hoặc Tâm thần phân liệt, có thể có những tác động tiêu cực đáng kể đến sức khỏe, giáo dục, chất lượng cuộc sống và khả năng kiếm thu nhập của trẻ em và thanh niên.
Mặc dù không thể tính toán tác động của những rối loạn này đối với cuộc sống của trẻ em song một phân tích mới từ Trường Kinh tế London, cũng được trích dẫn trong báo cáo của UNICEF, chỉ ra rằng khoản tổn thất bị mất do rối loạn tâm thần dẫn đến tàn tật hay tử vong ở những người trẻ tuổi ước tính lên tới gần 390 tỷ USD mỗi năm.
Các yếu tố bảo vệ
Báo cáo của UNICEF chỉ ra rằng sự kết hợp của các yếu tố di truyền, yếu tố môi trường và kinh nghiệm cá nhân, chẳng hạn như nuôi dạy con cái, học hành, chất lượng các mối quan hệ, tiếp xúc với bạo lực hoặc bỏ bê, phân biệt đối xử, nghèo đói, khủng hoảng nhân đạo và các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe như COVID-19, hình thành sức khỏe tinh thần của trẻ em từ những ngày đầu tiên của họ và ảnh hưởng đến nó trong suốt cuộc đời của các em.
Trong khi các yếu tố bảo vệ, chẳng hạn như cha mẹ yêu thương, môi trường học an toàn và các mối quan hệ bạn bè tích cực, có thể giúp giảm nguy cơ rối loạn tâm thần.
Báo cáo về Trẻ em Thế giới năm 2021 kêu gọi các chính phủ và các đối tác khu vực công và tư nhân cam kết, giao tiếp và hành động để thúc đẩy sức khỏe tâm thần của tất cả trẻ em, thanh thiếu niên và những người chăm sóc trẻ em, bảo vệ những người cần giúp đỡ và hỗ trợ những người dễ bị tổn thương nhất. “Sức khỏe tinh thần là một phần không thể thiếu của sức khỏe thể chất. Chúng ta không thể tiếp tục xem thường nó theo bất kỳ cách nào khác” – bà Henrietta Fore nói. "Trong thời gian dài, ở cả nước giàu và nước nghèo, chúng ta đã bỏ qua tầm quan trọng của việc hiểu vấn đề này và đầu tư đủ cho nó, mặc dù nó đóng một vai trò quan trọng trong việc phát huy hết tiềm năng của mọi đứa trẻ. Điều này phải thay đổi”./.