Đổi mới để giảm gánh nặng của bệnh sốt rét

Bệnh sốt rét lây truyền qua vết đốt của muỗi cái Anopheles nhiễm ký sinh trùng. (Ảnh: WHO)

Chủ đề của Ngày thế giới phòng chống sốt rét năm 2022 được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác lựa chọn kỷ niệm là: “Đổi mới để giảm gánh nặng của bệnh sốt rét và cứu lấy các sự sống”. Hiện chưa có công cụ nào có thể tự giải quyết vấn đề sốt rét, vì vậy, WHO kêu gọi đầu tư và đổi mới trong việc tìm kiếm các phương pháp tiếp cận kiểm soát véc tơ mới, chẩn đoán mới, thuốc điều trị sốt rét mới và các công cụ khác để đẩy nhanh tiến độ chống lại căn bệnh này.

Sốt rét là một bệnh có nguy cơ gây tử vong do ký sinh trùng Plasmodium gây nên. Bệnh lây truyền qua vết đốt của muỗi cái Anopheles nhiễm ký sinh trùng. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời sốt rét mang tính quyết định trong phòng ngừa tử vong. Cùng với các biện pháp đề phòng muỗi đốt như dùng màn tẩm hóa chất tồn lưu lâu, việc điều trị hiệu quả cũng góp phần giảm lây truyền bệnh sốt rét.

Tuy nhiên, trong khi gánh nặng bệnh sốt rét toàn cầu giảm đều trong giai đoạn từ năm 2000 – 2015 thì theo Báo cáo Sốt rét Thế giới năm 2021, tiến độ toàn cầu trong việc giảm các ca sốt rét và tử vong do sốt rét đã chậm lại hoặc đình trệ trong những năm gần đây, đặc biệt là ở các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của căn bệnh này. Báo cáo nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục đổi mới trong việc nghiên cứu và phát triển các công cụ mới để thế giới có thể đạt được các mục tiêu năm 2030 đề ra trong chiến lược kiểm soát bệnh sốt rét của WHO.

Được Đại hội đồng Y tế Thế giới thông qua vào tháng 5/2015, Chiến dịch toàn cầu chống sốt rét 2016 – 2030 hướng tới mục tiêu giảm đáng kể gánh nặng của thế giới về căn bệnh sốt rét trong vòng 15 năm tới đây. Những mục tiêu đầy tham vọng nhưng khả thi được đặt ra, trong đó có: Giảm ít nhất 90% tỷ lệ các trường hợp mắc sốt rét mới; giảm tỷ lệ tử vong xuống ít nhất 90%; loại bỏ căn bệnh này ở ít nhất 35 quốc gia; ngăn chặn sốt rét bùng phát tại các quốc gia đã loại bỏ được căn bệnh này. Lịch trình thực hiện chiến dịch trong giai đoạn 2016 – 2030 hoàn toàn phù hợp với Chương trình phát triển bền vững vào năm 2030. Để đạt được những mục tiêu này đòi hỏi các quốc gia cần có định hướng can thiệp hợp lý, thiện chí và sự ủng hộ chính trị bền vững và tăng gấp 3 các khoản đầu tư toàn cầu cho cuộc chiến chống lại căn bệnh này, từ 2,7 tỷ USD kinh phí hàng năm hiện nay lên 8,7 tỷ USD vào năm 2030./.