 |
| Thất thoát và lãng phí lương thực là một thách thức toàn cầu cấp bách. (Ảnh: FAO) |
Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) báo cáo trong Chỉ số thất thoát lương thực, tình trạng thất thoát lương thực xảy ra trong giai đoạn từ ngay sau khi thu hoạch cho đến khi bán lẻ, nhưng không chỉ có vậy. Lãng phí lương thực còn là việc giảm số lượng hoặc chất lượng thực phẩm do các quyết định và hành động của các nhà bán lẻ, nhà cung cấp dịch vụ thực phẩm và người tiêu dùng. Theo FAO, 14% thực phẩm bị thất thoát trong chuỗi cung ứng trước khi bán lẻ và 17% khác bị lãng phí trong bán lẻ và tiêu dùng.
Bà Rosa Rolle, Trưởng nhóm "Thất thoát và Lãng phí Lương thực, Thực phẩm và Nông nghiệp" của Ban Thực phẩm và Dinh dưỡng FAO, cho biết: Chúng ta đang trải qua một thời gian khó khăn. Hệ thống lương thực toàn cầu đã bị gián đoạn trong hai năm đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu và sau đó là chiến tranh ở Ukraine, đẩy hàng triệu người vào tình trạng mất an ninh lương thực, được đánh dấu bởi nạn đói và suy dinh dưỡng ngày càng gia tăng.
Theo báo cáo năm 2022 về tình trạng an ninh lương thực và dinh dưỡng trên thế giới, số người bị ảnh hưởng bởi nạn đói đã tăng mạnh, lên tới 828 triệu người vào năm 2021.
Thất thoát lương thực có ảnh hưởng lớn đến môi trường. Họ lãng phí các nguồn tài nguyên khan hiếm được sử dụng để sản xuất thực phẩm, bao gồm nước, đất và năng lượng, lao động và thời gian làm việc, đồng thời tạo ra khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Tất cả những điều này làm trầm trọng thêm tình trạng biến đổi khí hậu và đe dọa tính bền vững của nông nghiệp, sinh kế của con người cũng như chất lượng và sự an toàn của nguồn cung cấp thực phẩm của chúng ta.
Chuyên gia của FAO nhấn mạnh hiện nay, khoảng 31% tổng lượng phát thải khí nhà kính là do hệ thống nông sản thực phẩm. Các khí thải này đến từ quá trình sản xuất, chế biến, đóng gói, vận chuyển, lưu trữ, tiêu thụ và thải bỏ thực phẩm. Chúng được tạo ra trong mọi trường hợp, cho dù thực phẩm được sản xuất ra được tiêu thụ, loại bỏ hay lãng phí. Mức độ gia tăng của carbon dioxide và các khí nhà kính khác trong bầu khí quyển góp phần vào một khí hậu không ổn định, thường chịu những thay đổi mạnh mẽ về môi trường và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, bao gồm tăng nhiệt độ hoặc ấm lên toàn cầu, hạn hán và lũ lụt.
Giảm thất thoát và lãng phí lương thực là chìa khóa để giảm thiểu biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính và sử dụng tài nguyên thiên nhiên của chúng ta hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, để giảm lãng phí lương thực, bà Rosa Rolle lưu ý một số thách thức phải đối mặt, vì mức độ thiệt hại cao nhất xảy ra trong “chuỗi cung ứng thực phẩm truyền thống” do nông dân sản xuất nhỏ ở các vùng đang phát triển quản lý. Bên cạnh đó, việc lập kế hoạch và tổ chức kém đã ảnh hưởng đến khu vực sản xuất quy mô nhỏ. Các thành viên trong chuỗi cung ứng thường có kiến thức hạn chế về cách quản lý sản phẩm thực phẩm sau thu hoạch. Công nghệ sau thu hoạch và hỗ trợ cơ sở hạ tầng thường không đầy đủ hoặc không tồn tại. Các liên kết thị trường còn kém phát triển và thường không có các chính sách để giải quyết những vấn đề này. Ngoài ra, những người tham gia vào các chuỗi cung ứng này thiếu nguồn lực tài chính và không có khả năng tiếp cận tín dụng để cải thiện hoạt động của họ.
Trong bối cảnh đó, chuyên gia của FAO nhấn mạnh cần phải làm việc để tăng khả năng phục hồi của các hệ thống nông sản thực phẩm, cho phép dự báo, ngăn ngừa, thích ứng và chuyển đổi khi đối mặt với các xáo trộn; điều này sẽ bảo vệ an ninh lương thực, sinh kế và dinh dưỡng cho tất cả mọi người.
Giảm thất thoát lương thực có thể mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, trong mọi khía cạnh của cuộc chiến chống đói, vì nó cải thiện sự sẵn có và khả năng tiếp cận lương thực, bảo vệ thu nhập của nông dân và hộ nông dân và cải thiện chất lượng lương thực./.