Theo kết quả mới nhất của “Khuôn khổ hài hòa về phân tích an ninh lương thực”, hơn 35 triệu người (bao gồm 6,7 triệu trẻ em) trong khu vực - chiếm khoảng 8% dân số được đánh giá - hiện không thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng và lương thực cơ bản của họ. Tình hình đặc biệt đáng báo động ở các khu vực xung đột thuộc lưu vực hồ Chad và Burkina Faso, Mali, Niger, nơi 25.500 người sẽ phải hứng chịu nạn đói thảm khốc trong mùa giáp hạt (tháng 6 – 8/2023). Đây là thời điểm trong năm khi nguồn lương thực dự trữ từ vụ thu hoạch trước đã cạn kiệt và các gia đình phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu lương thực cơ bản của họ.
 |
| Phụ nữ xếp hàng nhận thẻ để mua bột tăng cường vi chất phòng chống suy dinh dưỡng ở Kongoussi, Burkina Faso. (Ảnh: WFP) |
Tăng cường khả năng phục hồi
Trong một tuyên bố chung tại cuộc họp thường niên của Mạng lưới phòng chống khủng hoảng lương thực ở Tây Phi tại Lomé (Togo), Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Chương trình Lương thực (WFP) đã kêu gọi các chính phủ trong khu vực tăng cường hỗ trợ và đầu tư vào các chương trình dinh dưỡng và an ninh lương thực. Các chương trình này phải tăng cường khả năng phục hồi của người dân, bảo vệ sinh kế của họ, đồng thời ngăn chặn người dân rơi vào tình trạng mất an ninh lương thực thảm khốc.
Ông Chris Nikoi, Giám đốc khu vực Tây và Nam Phi của WFP, cho biết: “Triển vọng an ninh lương thực và dinh dưỡng năm 2023 là vô cùng đáng lo ngại và đây sẽ là lời cảnh báo cuối cùng đối với các chính phủ trong khu vực và các đối tác của họ”. Theo ông, việc xây dựng khả năng phục hồi cộng đồng sẽ phải là ưu tiên chung và duy nhất đối với tất cả chúng ta nếu muốn kéo tình hình này khỏi bờ vực thẳm trước khi quá muộn.
Theo 3 cơ quan của Liên hợp quốc, bất chấp triển vọng thu hoạch tốt, điều kiện thị trường được cải thiện và ước tính sản lượng ngũ cốc trên toàn khu vực, tình trạng mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng vẫn tồn tại và đang lan rộng từ Sahel sang các quốc gia ven biển do tình trạng mất an ninh, các cú sốc khí hậu, giá lương thực cao, tác động tiêu cực của COVID-19 đối với khu vực. kinh tế và tác động của cuộc xung đột ở Ukraine.
Sahel bên bờ vực thảm họa
Tại Benin, Côte d'Ivoire, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Liberia, Sierra Leone và Togo, phân tích của Khung hài hòa cho thấy tình trạng mất an ninh lương thực đã tăng 20% trong quý cuối cùng của năm 2022 so với cùng kỳ năm trước. Chỉ riêng ở Nigeria, 25 triệu phụ nữ, nam giới và trẻ em phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực vừa phải hoặc tệ hơn, nghĩa là họ có thể dễ dàng rơi vào tình trạng khẩn cấp về lương thực nếu không có phản ứng ngay lập tức được đưa ra.
Ông Robert Guei, Điều phối viên tiểu vùng của FAO tại Tây Phi, cho biết: “Sahel đang trên bờ vực của thảm họa, chúng tôi đang chứng kiến nguồn cung lương thực bị thu hẹp ở hầu hết các quốc gia và giá phân bón tăng cao”. Theo ông, điều này có thể tác động tiêu cực đến vụ thu hoạch năm tới và làm trầm trọng thêm tình hình vốn đã tồi tệ đối với nhiều cộng đồng nông thôn. “Chúng ta phải hành động ngay bây giờ để củng cố sinh kế của người dân nông thôn trước khi quá muộn” – ông nêu rõ.
Mặc dù những nỗ lực của chính phủ và các đối tác, tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là ở các quốc gia Sahel và Nigeria. Tỷ lệ vượt quá ngưỡng khẩn cấp 15% ở các vùng của Senegal (Louga và Matam), Mauritania (Gorgol và Guidimaka), Đông Bắc Nigeria (các bang Yobe và Bắc Borno) và Niger (Dogon và Douchi).
Tỷ lệ suy dinh dưỡng cấp tính toàn cầu cũng vượt quá 10% ở nhiều vùng xung quanh lưu vực hồ Chad (Niger, Nigeria và Chad) và ở khu vực 3 biên giới Burkina Faso, Mali và Niger. Xung đột, di dời dân số, hạn chế tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản bao gồm chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nước, vệ sinh và vệ sinh môi trường, chi phí cao cho chế độ ăn đủ dinh dưỡng là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú trong khu vực.
Bà Marie-Pierre Poirier, Giám đốc khu vực Tây và Trung Phi của UNICEF, cho biết dữ liệu mới nhất cho thấy tình trạng gầy mòn nghiêm trọng ở mức độ không thể chấp nhận được vẫn tồn tại dai dẳng ở trẻ em ở nhiều quốc gia Tây và Trung Phi, để lại tác động tàn phá đối với tương lai của khu vực. "Chúng ta cần mở rộng quy mô điều trị và quan tâm nhiều hơn đến việc ngăn ngừa suy dinh dưỡng trẻ em thông qua cách tiếp cận đa ngành để tiếp cận mọi trẻ em” – bà nhấn mạnh.
Hành động khẩn cấp của FAO, WFP và UNICEF
3 cơ quan của Liên hợp quốc và các đối tác cam kết giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực và dinh dưỡng chưa từng có này thông qua cách tiếp cận hệ thống lương thực mạnh mẽ, bao gồm các chương trình đa ngành và tích hợp, nhằm cung cấp lương thực, dinh dưỡng, sức khỏe, nước, vệ sinh và vệ sinh cho trẻ em, phụ nữ và những người dễ bị tổn thương khác.
FAO, UNICEF và WFP sẽ tăng cường và mở rộng hỗ trợ hiện tại cho các hệ thống bảo trợ xã hội quốc gia nhằm ứng phó với các cú sốc và nhạy cảm với dinh dưỡng của phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ nhỏ và thanh thiếu niên.
Dựa trên các hệ thống hiện có ở cấp địa phương, quốc gia và khu vực, cùng với sự tham gia đầy đủ của cộng đồng địa phương, 3 cơ quan của Liên hợp quốc cũng sẽ mở rộng các giải pháp trung và dài hạn nhằm xây dựng khả năng phục hồi của những người dân bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng, đồng thời hỗ trợ quá trình củng cố hòa bình và cùng chung sống.
UNICEF và WFP đã cùng làm việc trong một chương trình bảo trợ xã hội chung ở Mali, Mauritania và Niger, hỗ trợ 1,8 triệu người, thông qua chuyển tiền mặt và các dịch vụ bổ sung. Cả hai cơ quan này cũng giúp các chính phủ tăng cường hệ thống bảo trợ xã hội.
FAO đang làm việc tại Burkina Faso để giúp 620.000 người xây dựng năng lực sản xuất nông nghiệp và mục vụ, bảo vệ sinh kế của họ. Cơ quan của Liên hợp quốc cũng đang hỗ trợ hệ thống bảo trợ xã hội thông qua chuyển tiền mặt và các dịch vụ bổ sung dành cho 408.000 người dân tại quốc gia này./.