 |
| Xây dựng một hành tinh xanh chính là bảo vệ sức khỏe của chính chúng ta. (Ảnh minh họa: Khánh Linh) |
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được thành lập vào ngày 7/4/1948. Đây là một trong những cơ quan chuyên môn được thành lập trên tinh thần Hiến chương Liên hợp quốc. Mục đích của WHO nhằm "mang lại cho mọi dân tộc một trình độ y tế ở mức cao". Việc chống lại bệnh tật được hướng trước hết vào các bệnh truyền nhiễm. WHO có vai trò quan trọng trong việc kiểm tra chất lượng thuốc men, phát triển cơ sở y tế. Chức năng của tổ chức này đặc biệt mở rộng trong việc phát triển nhân viên y tế và đào tạo cán bộ y tế.
Để đánh dấu ngày thành lập của tổ chức này, Ngày Sức khỏe Thế giới đã được kỷ niệm vào ngày 7/4 hàng năm. Đây là dịp để mỗi cá nhân trong cộng đồng có thể tham gia vào các hoạt động giúp cải thiện sức khỏe. Chủ đề của Ngày Sức khỏe Thế giới năm nay được WHO lựa chọn là: “Hành tinh của chúng ta, sức khỏe của chúng ta” nhằm tập trung sự chú ý toàn cầu vào các hành động cấp bách cần thiết để giữ cho con người và hành tinh khỏe mạnh.
Theo ước tính của WHO, hàng năm có hơn 13 triệu ca tử vong trên toàn thế giới là do các nguyên nhân môi trường có thể ngăn ngừa được. Chúng bao gồm cuộc khủng hoảng khí hậu – mối đe dọa sức khỏe lớn nhất mà nhân loại phải đối mặt. Có thể khẳng định rằng khủng hoảng khí hậu cũng chính là khủng hoảng sức khỏe.
Các quyết định chính trị, xã hội và thương mại của chúng ta là gốc rễ của cuộc khủng hoảng khí hậu và sức khỏe. WHO cho biết hơn 90% người dân hít thở không khí ô nhiễm do đốt nhiên liệu hóa thạch. Trong một thế giới đang nóng lên, muỗi đang lây lan bệnh tật ngày càng nhanh hơn bao giờ hết, các hiện tượng thời tiết cực đoan, suy thoái đất và khan hiếm nước đang khiến người dân phải di dời và ảnh hưởng đến sức khỏe của họ. Ô nhiễm và nhựa được tìm thấy dưới đáy đại dương sâu nhất, trên những ngọn núi cao nhất, và đã xâm nhập vào chuỗi thức ăn của chúng ta. Các hệ thống sản xuất thực phẩm và đồ uống đã qua chế biến cao và không lành mạnh đang thúc đẩy làn sóng béo phì, gia tăng các bệnh ung thư và bệnh tim, đồng thời tạo ra 1/3 lượng khí thải nhà kính toàn cầu gây hiệu ứng nhà kính.
Trong khi đại dịch COVID-19 đã cho chúng ta thấy khả năng chữa lành của khoa học, nó cũng phơi bày những bất bình đẳng đang tồn tại trong thế giới của chúng ta. Đại dịch đã tiết lộ những điểm yếu trong mọi lĩnh vực của xã hội và nhấn mạnh tính cấp thiết của việc tạo ra “các xã hội hướng tới sức khỏe” bền vững, cam kết đảm bảo sức khỏe bình đẳng cho ngày hôm nay và cho các thế hệ tương lai, tuy nhiên, không vượt quá giới hạn sinh thái. Cấu hình hiện tại của nền kinh tế dẫn đến sự phân bổ thu nhập, của cải và quyền lực không công bằng, và quá nhiều người vẫn sống trong nghèo đói và bất ổn. Nền kinh tế dựa trên phúc lợi nhằm mục đích vì con người hạnh phúc, công bằng và bền vững về mặt sinh thái. Những mục tiêu này chuyển thành đầu tư dài hạn, ngân sách phúc lợi, bảo trợ xã hội, và các chiến lược pháp lý và tài khóa. Phá vỡ các chu kỳ hủy diệt hành tinh và sức khỏe con người này đòi hỏi hành động lập pháp, cải cách kinh doanh, hỗ trợ và khuyến khích các cá nhân đưa ra những lựa chọn lành mạnh.
Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: “Khủng hoảng khí hậu là một cuộc khủng hoảng sức khỏe: chính những lựa chọn không bền vững đang giết chết hành tinh của chúng ta và giết chết con người”. “Chúng ta cần các giải pháp mang tính biến đổi để cai nghiện thế giới khỏi sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, để tái tạo lại các nền kinh tế và tạo ra các xã hội hướng tới sức khỏe, và để bảo vệ sức khỏe của hành tinh mà sức khỏe con người phụ thuộc vào” – ông Tedros Adhanom Ghebreyesus nhấn mạnh.
Hiến chương Geneva về Sức khỏe cũng từng khẳng định sự cần thiết của các cam kết toàn cầu nhằm đạt được các kết quả xã hội và sức khỏe bình đẳng cho ngày hôm nay và cho các thế hệ tương lai, mà không hủy hoại sức khỏe của hành tinh chúng ta.
Nhân Ngày Sức khỏe Thế giới, WHO kêu gọi các chính phủ, tổ chức, doanh nghiệp và người dân công khai những hành động mà họ đang thực hiện để bảo vệ hành tinh và sức khỏe con người./.