 |
| Những bà mẹ phải di cư cùng con ở Bang Borno, Đông Bắc Nigeria. (Ảnh: UN) |
Theo báo cáo mới của Liên hợp quốc, dưới tác động của xung đột, biến đổi khí hậu và bất ổn kinh tế trầm trọng hơn do đại dịch COVID-19 và hậu quả của cuộc khủng hoảng ở Ukraine, 970.000 người đang bị đe dọa bởi "nạn đói thảm khốc" (giai đoạn 5 theo Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (IPC) của Liên hợp quốc). Con số này gấp 10 lần so với thời điểm 6 năm trước khi chỉ có 2 quốc gia có dân số ở giai đoạn 5. Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) và Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) cảnh báo rằng họ có thể chết đói nếu không có hành động nào được thực hiện.
Báo cáo chỉ rõ Afghanistan, Ethiopia, Nigeria, Nam Sudan, Somalia và Yemen vẫn trong tình trạng "báo động cao" là các điểm nóng, mỗi quốc gia có gần 1 triệu người phải đối mặt với mức độ đói thảm khốc (Giai đoạn 5 "Thảm họa" theo IPC). Tại các nước này, nạn đói và tử vong là một thực tế hàng ngày và ở đó mức độ tử vong và suy dinh dưỡng nghiêm trọng có thể xảy ra nếu không có hành động ngay lập tức.
26 triệu người đang ở mức khủng hoảng về mất an ninh lương thực hoặc tồi tệ hơn
"Hạn hán nghiêm trọng ở vùng Sừng châu Phi đã đẩy người dân đến bờ vực của nạn đói, phá hủy mùa màng và giết hại gia súc mà sự sống còn của người dân phải phụ thuộc vào" – Tổng giám đốc FAO Qu Dongyu cho biết. “Tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính đang gia tăng nhanh chóng và lan rộng trên toàn thế giới”.
Trong khi đó, báo cáo làm sáng tỏ cuộc khủng hoảng đói ở vùng Sừng châu Phi, nơi hạn hán kéo dài nhất trong hơn 40 năm vẫn tiếp diễn. Có tới 26 triệu người có thể phải đối mặt với mức độ mất an ninh lương thực tương tự như khủng hoảng hoặc tồi tệ hơn (IPC Giai đoạn 3 trở lên) ở Somalia, miền Nam và miền Đông Ethiopia, miền Bắc và miền Đông Kenya.
Trong bối cảnh khi viện trợ nhân đạo có nguy cơ bị cắt giảm do thiếu kinh phí, bóng ma chết chóc hàng loạt do nạn đói tiếp tục hoành hành ở Somalia. Nếu không có một phản ứng nhân đạo thích hợp, các nhà phân tích dự báo rằng vào tháng 12, sẽ có tới 4 trẻ em hoặc 2 người lớn trên 10.000 người chết mỗi ngày. Hiện nay, hàng trăm nghìn người đang phải đối mặt với nạn đói và mức độ suy dinh dưỡng đáng kinh ngạc ở trẻ em dưới 5 tuổi. Đây là lần thứ ba trong 10 năm Somalia bị đe dọa bởi nạn đói kinh hoàng.
Tình hình "rất đáng lo ngại" ở CHDC Congo, Haiti, Kenya, Sahel, Sudan và Syria
Giám đốc điều hành của WFP David Beasley cho biết nạn đói năm 2011 là do hai mùa mưa thất bại liên tiếp cũng như xung đột: “Hôm nay chúng ta đang phải đối mặt với một cơn bão lớn: một mùa mưa thứ năm liên tiếp thất bại có thể sẽ chứng kiến hạn hán kéo dài đến năm 2023”.
Theo báo cáo, Cộng hòa Dân chủ Congo, Haiti, Kenya, Sahel, Sudan và Syria vẫn ở trong tình trạng "rất quan ngại" do tình hình ngày càng xấu đi. Tuy nhiên, cảnh báo được mở rộng đến Cộng hòa Trung Phi và Pakistan.
Trong khi đó, Guatemala, Honduras và Malawi đã được thêm vào danh sách các quốc gia, cùng với Sri Lanka, Zimbabwe và Madagascar vẫn là những điểm nóng về nạn đói.
Ông Beasley nói thêm: “Chúng ta cần khẩn cấp viện trợ cho những người có nguy cơ chết đói nghiêm trọng ở Somalia và các điểm nóng khác trên thế giới”.
Hành động nhân đạo khẩn cấp để ngăn chặn nạn đói và tử vong
Xung đột bạo lực vẫn là nguyên nhân chính gây ra nạn đói nghiêm trọng, với phân tích cho thấy xu hướng này sẽ tiếp diễn vào năm 2022, đặc biệt là mối quan ngại đối với Ethiopia. Nhưng bên cạnh sự trỗi dậy của các cuộc xung đột, khí hậu cực đoan, còn là những tác động kéo dài của đại dịch COVID-19 và hậu quả của cuộc chiến ở Ukraine.
Về mặt kinh tế, giá lương thực, nhiên liệu và phân bón thế giới cao liên tục vẫn khiến giá trong nước tăng cao và bất ổn kinh tế.
WFP và FAO cảnh báo: “Trong trường hợp không có phản ứng nhân đạo quy mô lớn, cùng với việc hỗ trợ cho nông nghiệp nhanh chóng và tiết kiệm, tình hình có thể sẽ xấu đi ở nhiều nước trong những tháng tới”.
Trước tình hình này, báo cáo kêu gọi hành động nhân đạo khẩn cấp để cứu lấy các sự sống và sinh kế, đồng thời ngăn chặn nạn đói ở các quốc gia "điểm nóng", nơi tình trạng mất an ninh lương thực dự kiến sẽ trầm trọng hơn trong khoảng thời gian từ tháng 10/2022 đến tháng 1/2023.
Báo cáo đưa ra các khuyến nghị cụ thể của từng quốc gia về những ưu tiên hành động sớm - các biện pháp bảo vệ ngắn hạn cần được thực hiện trước khi các nhu cầu nhân đạo mới thành hiện thực; và ứng phó khẩn cấp - các hành động để đáp ứng các nhu cầu nhân đạo hiện có./.