 |
| Bầu trời trong xanh phía bên trên một công viên cây xanh ở Bắc Kinh, tháng 4/2023. (Ảnh: AFP) |
Nỗ lực chống ô nhiễm không khí của Trung Quốc trong thập kỷ qua đạt kết quả đáng khích lệ.
Theo báo cáo, mức độ ô nhiễm ở Trung Quốc năm 2021 đã giảm 42% so với năm 2013, khiến Trung Quốc trở thành quốc gia điển hình về chống ô nhiễm ở khu vực.
Kể từ năm 2014, thủ đô Bắc Kinh thường xuyên bị bao phủ bởi làn khói mù dày đặc che khuất tầm nhìn. Người dân phải đóng chặt cửa sổ, đeo khẩu trang, bật máy lọc không khí liên tục để tránh bầu không khí ô nhiễm ở Bắc Kinh.
Chất lượng không khí tệ hại buộc Chính phủ Trung Quốc phải hạn chế số lượng ô tô trên đường ở các thành phố lớn, cấm xây dựng các nhà máy than mới ở những khu vực ô nhiễm nhất, cắt giảm khí thải hoặc đóng cửa các nhà máy hiện có và giảm hoạt động công nghiệp gây ô nhiễm cao như sản xuất sắt thép.
Những tiến bộ đạt được ở Trung Quốc cho thấy sự thay đổi là có thể thực hiện được nếu Chính phủ và người dân sẵn sàng và có khả năng nỗ lực thực hiện.
Báo cáo thường niên về Chỉ số Chất lượng không khí cuộc sống do Viện Chính sách Năng lượng (EPIC) thuộc Đại học Chicago (Mỹ) đã biểu dương "thành công đáng kinh ngạc của Trung Quốc trong chống ô nhiễm".
Mức độ ô nhiễm toàn cầu giảm nhẹ trong giai đoạn 2013 - 2021 nhờ "sự tiến bộ của Trung Quốc", theo báo cáo. Nếu không có sự cải thiện của Trung Quốc, mức độ ô nhiễm không khí trung bình của thế giới sẽ gia tăng.
EPIC cho biết, sự cải thiện này đồng nghĩa với việc tuổi thọ trung bình của người dân Trung Quốc đã tăng lên 2,2 năm. Chỉ còn vài thành phố Trung Quốc nằm trong danh sách những đô thị có chất lượng không khí tồi tệ nhất thế giới.
Năm 2021, Bắc Kinh ghi nhận chất lượng không khí theo tháng tốt nhất từ khi bắt đầu theo dõi số liệu năm 2013. "Bắc Kinh xanh đang dần trở thành bình thường mới", Bộ trưởng Môi trường Trung Quốc khi đó tuyên bố.
Tuy nhiên, báo cáo lưu ý Trung Quốc vẫn còn nhiều việc phải làm, vì đây vẫn là quốc gia ô nhiễm thứ 13 trên thế giới. Mức độ ô nhiễm không khí bụi mịn ở Bắc Kinh vẫn cao hơn 40% so với địa phương ô nhiễm nhất nước Mỹ.
Theo báo cáo, mức độ ô nhiễm bụi mịn ở Trung Quốc vẫn nằm trong tiêu chuẩn quốc gia, nhưng "cao hơn đáng kể" so với tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Ô nhiễm giảm dần ở Trung Quốc trong những năm qua nhưng gia tăng ở Nam Á, ảnh hưởng đến tuổi thọ nhiều hơn các vấn đề như nghiện thuốc lá hay thiếu nước sạch.
 |
Tuổi thọ trung bình của người dân New Delhi, Ấn Độ được cho đã giảm hơn 10 năm
do ô nhiễm không khí. (Ảnh: EPA) |
EPIC mới đây đã công bố chỉ số chất lượng không khí mới nhất, trong đó khu vực Nam Á bao gồm các quốc gia ô nhiễm nhất thế giới như Bangladesh, Ấn Độ, Nepal và Pakistan, chiếm gần 1/4 dân số thế giới. Báo cáo cho hay, tại những quốc gia này, người dân giảm trung bình 5 năm tuổi thọ vì ô nhiễm. EPIC đã sử dụng dữ liệu vệ tinh để tính toán ảnh hưởng của các hạt nhỏ trong không khí đối tuổi thọ trung bình của con người.
Theo nghiên cứu của EPIC, người dân tại quốc gia ô nhiễm nhất thế giới Bangladesh đứng trước nguy cơ mất 6,8 năm tuổi thọ trung bình mỗi người, trong khi đó con số này tại Mỹ là 3,6 tháng.
Nghiên cứu đánh giá Ấn Độ chịu trách nhiệm cho khoảng 59% mức độ ô nhiễm gia tăng trên thế giới kể từ năm 2013. Không khí độc hại có nguy cơ rút ngắn tuổi thọ trung bình hơn nữa ở một số khu vực ô nhiễm nặng ở Ấn Độ. Tại New Delhi khu vực đông dân cư, tuổi thọ trung bình được cho đã giảm hơn 10 năm.
Nghiên cứu cũng nhấn mạnh việc giảm nồng độ các hạt nhỏ trong không khí gây hại cho phổi, được gọi là bụi mịn PM 2.5, xuống mức được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị có thể tăng tuổi thọ trung bình thêm 2,3 năm.
Theo báo cáo, một người dân trung bình ở Pakistan sẽ tăng thêm 3,9 năm tuổi thọ kể từ khi đáp ứng các hướng dẫn của WHO về giới hạn nồng độ PM 2.5 trung bình hàng năm ở mức 5 microgam/m3, trong khi một người ở Nepal sẽ sống lâu hơn 4,6 năm nếu hướng dẫn này được đáp ứng.
Giống như Nam Á, gần như toàn bộ khu vực Đông Nam Á (99,9%) hiện đang được coi là bị ô nhiễm nặng. Mức độ ô nhiễm ở một số khu vực tăng tới 25% trong một năm. Tuổi thọ trung bình của cư dân sống ở những khu vực ô nhiễm nhất ở Đông Nam Á có thể bị bị rút ngắn từ 2 – 3 năm./.