Các loại arbovirus phổ biến nhất thực sự gây ra một số bệnh lây truyền qua muỗi nguy hiểm nhất trên thế giới, chẳng hạn như sốt xuất huyết, sốt vàng da, chikungunya và Zika. Chúng đại diện cho mối đe dọa sức khỏe thường xuyên và lớn ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của hành tinh, ngay cả khi, theo Tổ chức Y tế Thế giới, số lượng các vụ dịch do arbovirus trên thế giới đang gia tăng.
Tiến sĩ Mike Ryan, người đứng đầu chương trình khẩn cấp của WHO, cho biết WHO sẽ cho phép các cơ quan y tế giải quyết "các mối đe dọa rộng rãi nhưng có liên quan" do sốt xuất huyết, sốt vàng da, chikungunya và Zika, ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Ông nói: “Đối với mỗi căn bệnh này, tiến bộ đã đạt được trong các khía cạnh khác nhau về giám sát, ứng phó, nghiên cứu và phát triển. Nhưng tính bền vững thường bị giới hạn trong phạm vi và thời gian của các dự án cụ thể về dịch bệnh". Theo ông, “cần phải đánh giá lại các công cụ chúng ta có và cách chúng ta có thể sử dụng chúng cho tất cả các bệnh để đảm bảo phản ứng hiệu quả, thực hành dựa trên bằng chứng, nhân viên được trang bị, đào tạo và sự tham gia của cộng đồng”.
 |
| Ảnh minh họa (Nguồn: UN) |
Cơ quan của Liên hợp quốc cho biết, Sáng kiến Arbovirus toàn cầu sẽ tập trung vào giám sát rủi ro, ngăn chặn đại dịch, chuẩn bị, phát hiện và ứng phó. WHO nhấn mạnh rằng hành động quốc tế là cần thiết, xét về "tần suất và mức độ bùng phát" của các đợt bùng phát virus, đặc biệt là những bệnh do muỗi Aedes truyền. WHO cảnh báo, phạm vi tiếp cận của virus cũng đang tăng lên do hậu quả của biến đổi khí hậu, gia tăng dân số và đô thị hóa ngày càng cao.
Theo WHO, mỗi năm, bệnh sốt xuất huyết lây nhiễm cho 390 triệu người ở 130 quốc gia có dịch bệnh lưu hành, có thể gây sốt xuất huyết và tử vong. Bệnh sốt vàng da có nguy cơ bùng phát thành dịch cao ở 40 quốc gia và gây vàng da, sốt xuất huyết nặng và tử vong. Chikungunya ít được biết đến hơn, nhưng đã có mặt ở 115 quốc gia và gây ra bệnh viêm khớp nặng, tàn phế. Virus Zika đã trở nên nổi tiếng trên toàn thế giới vào năm 2016 khi nó được phát hiện gây ra dị tật bẩm sinh như tật đầu nhỏ. Nó đã được phát hiện ở ít nhất 89 quốc gia.
WHO lưu ý mặc dù đã có vaccine phòng bệnh sốt vàng da nhưng đối với những người còn lại, cách bảo vệ tốt nhất là ngăn ngừa muỗi đốt ngay từ đầu. Chìa khóa của kế hoạch mà WHO vừa công bố là xây dựng năng lực đối phó với mầm bệnh virus ở các trung tâm y tế tuyến đầu, cũng như ở cấp khu vực và toàn cầu.
Tiến sĩ Ryan nhấn mạnh: “WHO sẵn sàng lãnh đạo và hỗ trợ các kế hoạch chuẩn bị sẵn sàng cho đại dịch và xây dựng một liên minh toàn cầu gồm các quốc gia và đối tác để giải quyết nguy cơ ngày càng cao do những mầm bệnh này gây ra”./.