Từ thị trấn Bắc Hà, đi theo đường 153 khoảng 30km đến chợ Cán Cấu, thuộc xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai. Chợ nằm giữa một không gian được bao bọc bởi những thửa ruộng bậc thang tầng tầng, lớp lớp nối tiếp nhau bám vào sườn những ngọn núi, phía xa xa, núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, trùng trùng, điệp điệp ngút tầm mắt.
Từ lâu thị trấn biên giới Si Ma Cai đã là một điểm đến yêu thích của du khách trong hành trình tìm hiểu, trải nghiệm những nét văn hóa độc đáo ở vùng cao Tây Bắc.
Chợ phiên Cán Cấu họp vào thứ 7 hàng tuần, bên dốc Cán Cư Sử, trên khu đất rộng, hàng trăm con trâu gần thì từ Bắc Hà, Mường Khường… (Lào Cai), xa cho đến tận Sín Mần (Hà Giang) được người dân đưa về giao dịch. Từ 6 giờ sáng chợ đã trâu đã “tụ” về, đứng đen đặc cả khu đất rộng được san gạt thành nhiều tầng tựa như ruộng bậc thang.
Chợ bán đủ loại trâu, gồm trâu giống, trâu phục vụ cày bừa hay trâu thịt. Cảnh chợ rộn rã người mua kẻ bán. Trâu đực to ở chợ Cán Cấu có thể bán với giá từ 20 đến 40 triệu đồng/con. Đến chợ có rất nhiều dạng khách hàng, khách mua trâu về cầy, bừa phục vụ canh tác nông nghiệp, có khách chỉ tới chợ để thoả mãn tính hiếu kỳ hay thưởng thức không khí nhộn nhịp ở chợ trâu.
 |
| Một góc chợ trâu Cán Cấu. Ảnh: TB |
Giữa “rừng” trâu, người mua kẻ bán cứ thầm lặng nhìn ngắm, đến khi ưng ý thì sôi nổi giao dịch, còn những người đến chợ chỉ để ngắm trâu, xem cảnh giao dịch bán mua, họ tụ tập thành từng nhóm quanh những chú trâu để ngắm nghía, bình phẩm, trao đổi với nhau… Từ việc mua ban trâu ở chợ lâu năm đã hình thành lên nghề lái trâu, vỗ béo gia súc mang lại hiệu quả kinh tế cho một số người dân địa phương.
Người dân đến chợ, ngoài việc, trao đổi hàng hóa, mua sắm, người ta đến chợ còn để tìm niềm vui, gặp gỡ người thân, bạn bè và đôi lúc thưởng thức những màn chọi trâu ngay tại chợ…
Bên cạnh mặt hàng chính là trâu, chợ Cán Cấu cũng bán rất nhiều mặt hàng thiết yếu với đời sống đồng bào dân tộc nơi đây, ở chợ bán rất nhiều thổ cẩm, quần áo may sẵn, đồ trang sức bằng bạc do đồng bào dân tộc làm thủ công.
Chợ trâu Cán Cấu thường kéo dài đến tận quá trưa. Khi người mua đã gom đủ số trâu cũng là lúc người dân tranh thủ mua sắm những vật dụng cần thiết rồi đưa đàn trâu còn lại về bản. Người bán được trâu, túi rủng rỉnh tiền thì rủ nhau sà vào quán thắng cố nhâm nhi rượu ngô, rồi hẹn sang tuần tới, thứ 7 lại gặp nhau ở chợ trâu Cán Cấu.