 |
| Mẹ của chú rể chờ sẵn ở cửa, tay cầm một gáo nước sạch để rửa tay cho chú rể, cô dâu và đoàn đón dâu |
Tự do trong tình yêu
Khác với đa số phong tục truyền thống của một số dân tộc khác trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Với người Hà Nhì ở Y Tý, Bát Xát, Lào Cai, trai gái đến tuổi trưởng thành được tự do yêu đương trước khi tiến tới hôn nhân. Chàng trai và cô gái khi đã yêu thương nhau thật lòng, họ sẽ xin phép bố mẹ của cả hai gia đình được tìm hiểu và khi đã đủ sự tin tưởng vào tình yêu thì đôi trai gái có thể ở với nhau trước khi tổ chức lễ cưới. Đây là một tập quán, quan niệm về quan hệ nam nữ, về hôn nhân hết sức cởi mở.
Khi đã quyết định tiến tới hôn nhân, chàng trai và cô gái sẽ thông báo với gia đình hai bên để chuẩn bị. Đằng nhà trai sẽ mời hai ông mối để thay mặt gia đình đến thưa chuyện với nhà gái về thủ tục đón dâu, nhận dâu và báo cáo với tổ tiên bên nhà trai. Còn về phía nhà gái sẽ cho phép cô dâu sang ở nhà một người họ hàng tại thôn bản của nhà trai. Tại đây, các chị em, bạn bè giúp cô dâu chuẩn bị quần áo đẹp và cùng cô dâu ăn bữa cơm chia tay.
Chú rể chỉ được đứng chờ ở ngoài
 |
|
Theo phong tục dân tộc Hà Nhì, cô dâu cùng chị em, bạn bè ăn bữa cơm chia tay
|
Khi đến nhà cô dâu, chú rể cùng đoàn nhà trai sẽ chờ ở ngoài cửa, chỉ có phù rể vào trong nhà thông báo đã đến giờ lành và mời cô dâu ra cửa để đoàn nhà trai đón đi. Khi cô gái ra tới cửa họ sẽ cùng đón đi theo đoàn. Đoàn đón dâu sẽ đi thẳng về nhà trai và không quay lại nhà gái.
Khi đoàn đón dâu về đến nhà trai, mẹ của chú rể chờ sẵn ở cửa, tay cầm một gáo nước sạch để rửa tay cho chú rể, cô dâu, phù rể, phù dâu và các thành viên khác trước khi vào trong nhà.
Khi cô dâu chú rể đã vào trong nhà, mẹ chú rể sẽ tự tay đeo lên vai cô dâu mới một chiếc gùi (trong gùi đã chuẩn bị hai gói xôi). Chú rể đứng phía sau để khi cô dâu Hà Nhì khi hạ gùi xuống thì chú rể phải đón được chiếc gùi. Việc đón chiếc gùi thể hiện sự hòa hợp giữa đôi vợ chồng, họ sẽ hạnh phúc bên nhau. Tiếp theo, mẹ chàng trai đưa cho cô dâu chiếc cối giã ớt và chiếc chày, cô dâu sẽ giã 3 lần vào trong chiếc cối với ý nghĩa dù là ớt có cay, muối có mặn thì khi vợ chồng hòa hợp sẽ có được cuộc sống tốt đẹp.
Các nghi thức được thực hiện xong, người nhà chú rể sẽ thực hiện nghi lễ báo với tổ tiên về gia đình có thêm thành viên mới. Sau đó, cô dâu và chú rể quỳ lạy trước bàn thờ tổ tiên để cầu mong tổ tiên chứng nhận và bảo vệ.
Trong quan hệ hôn nhân, người Hà Nhì ít chịu sự ràng buộc của những lễ giáo, đám cưới của họ cũng không tổ chức cầu kỳ, không đòi hỏi nhiều lễ vật. Có khi lễ vật cưới chỉ cần đơn giản để làm lễ báo với tổ tiên, đôi nam nữ yêu nhau là về sống chung. Từ đó, vợ chồng chăm chỉ lao động, tăng gia sản xuất, xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc. Nhiều người vài năm sau mới tổ chức đám cưới linh đình để gắn kết dòng họ hai bên.