Theo tài liệu, Công viên địa chất (CVĐC) non nước Cao Bằng có lịch sử hình thành phát triển lên đến hơn 500 triệu năm, diện tích Công viên trên 3.275 km2 (tương đương gần một nửa diện tích tỉnh Cao Bằng), gồm 6 huyện Hà Quảng, Trà Lĩnh, Quảng Uyên, Trùng Khánh, Hạ Lang, Phục Hòa và một phần diện tích của 3 huyện Hòa An, Nguyên Bình và Thạch An.
Công viên địa chất non nước Cao Bằng minh chứng rõ nét cho lịch sử địa chất ở vùng đất này, một vùng đất hiếm có ở Việt Nam giúp các nhà khoa học, địa chất, du khách có thể tìm hiểu về lịch sử hình thành trái đất qua các hóa thạch, trầm tích biển, đá núi lửa, khoáng sản…, nổi bật là các cảnh quan đá vôi, cho thấy sự tiến hóa và thay đổi của trái đất. Theo đánh giá các nhà khoa học, hiện đã phát hiện trên 130 điểm di sản địa chất độc đáo với các dạng địa hình, cảnh quan đá vôi phong phú, đa dạng như các tháp đá, nón, hang động, thung lũng, các sông hồ, hang ngầm…
Cùng đó là rất nhiều kiểu loại di sản địa chất khác như hóa thạch cổ sinh, ranh giới giữa các phân vị địa chất, đứt gãy, các loại hình khoáng sản hình thành ở vùng nhiệt đới bắc Việt Nam này. Cùng đó là những giá trị đa dạng sinh học, các hệ sinh thái, giống loài động thực vật đặc hữu, nhiều loài có tên trong sách Đỏ Việt Nam như: nghiến, bách vàng, hoàng liên chân gà, vượn cao vít, khỉ mặt đỏ… Ngày 12/4/2018, UNESCO đã chính thức công nhận CVĐC Non nước Cao Bằng là Công viên địa chất toàn cầu.
 |
| Non nước Cao Bằng. Ảnh Hồng Ngọc Hà Travel. |
Những năm gần đây để phát huy giá trị CVĐC Non nước Cao Bằng, phục vụ phát triển du lịch, tỉnh Cao Bằng và các cấp chính quyền địa phương đã tổ chức các tuyến khai thác, phát triển du lịch dựa trên những giá trị cốt lõi của Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng. Tỉnh Cao Bằng đã và đang tập trung khai thác 3 tuyến du lịch chủ đạo gồm:
Tuyến du lịch cụm phía Bắc tập trung ở huyện Hòa An và Hà Quảng, các tuyến du lịch “Hành trình về nguồn cội” giúp du khách tìm hiểu về lịch sử truyền thống đấu tranh giữ nước, bảo vệ độc lập tự do của dân tộc như: đền vua Lê, đền Dẻ Đoóng, khu di tích lịch sử Kim Đồng, Khu di tích quốc gia đặc biệt Pác Bó cùng các dấu ấn trong quá trình hoạt động cách mạng từ năm 1941 - 1944 của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tuyến du lịch cụm phía Tây, tập trung ở huyện Nguyên Bình với 16 điểm tham quan. Nổi bật là Khu du lịch sinh thái Phia Oắc - Phia Đén với đỉnh núi Phia Oắc có độ cao 1.931m so với mực nước biển, được coi là nóc nhà của tỉnh Cao Bằng. Địa chất nơi đây có sự đan xen giữa các loại đá lục nguyên, đá vôi và đá granit, tạo nên các dãy núi đất xen núi đá.
Tuyến du lịch phía Đông tập trung vào 4 huyện Trà Lĩnh, Quảng Uyên, Trùng Khánh, Hạ Lang, giúp du khách có những trải nghiệm nền văn hóa bản địa độc đáo của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao, Sán Chay... thông qua các hoạt động trải nghiệm như, thăm quan các làng nghề truyền thống, lễ hội dân gian; thưởng thức ẩm thực địa phương như xôi trám, thịt nướng 7 vị, phở chua, hạt dẻ Trùng Khánh, bánh cuốn Cao Bằng...
Với 3 tuyến du lịch chính này, du khách trong và ngoài nước sẽ có dịp khám phá bức tranh toàn cảnh, sinh động về Cao Bằng, điểm nhấn với Công viên Non nước Cao Bằng - Công viên địa chất toàn cầu để hiểu hơn về vùng đất, con người ở Cao Bằng.