 |
| Hoạt động thu gom, vận chuyển chất thải tại các cơ sở cách ly |
Theo đánh giá của các chuyên gia môi trường, trước tình hình dịch COVID-19 đang lây lan nhanh chóng trong cộng đồng như hiện nay, việc xử lý rác thải sinh hoạt tại khu vực có người nhiễm hoặc nghi nhiễm COVID-19 cần được xem xét, có giải pháp phù hợp, đảm bảo an toàn. Chúng ta không thể xem đây là rác thải sinh hoạt thông thường mà là rác thải có nguy cơ lây nhiễm bệnh và cần được thu gom, xử lý như rác y tế nguy hại.
Việc thu gom và xử lý rác thải đối với khu vực này cần tuân thủ nghiêm các quy định nhằm đảm bảo an toàn. Cụ thể, trước khi rác thải này được đưa ra khỏi hộ gia đình và khu dân cư bị cách ly cần phải được phun khử khuẩn. Đồng thời, phương tiện vận chuyển cũng phải khép kín, tránh nguy cơ phát tán mầm bệnh ra cộng đồng, nhất là chủng virus corona Ấn Độ có thể lây truyền qua đường không khí.
Đối với TP Hồ Chí Minh hiện nay, toàn bộ rác thải y tế tại các bệnh viện, trung tâm và phòng khám đa khoa đều do công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TP Hồ Chí Minh thu gom và xử lý theo quy trình nghiêm ngặt của chất thải nguy hại (ước tính khoảng 23 tấn/ngày). Riêng từ đầu năm 2020 đến nay, khi dịch COVID-19 bùng phát, công ty được UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo phụ trách thu gom rác thải sinh hoạt tại khu vực cách ly tập trung do COVID-19.
Ông Cao Văn Tuấn, Trưởng Phòng Công nghệ và Kiểm tra chất lượng Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TP Hồ Chí Minh cho biết, khoảng giữa tháng 5/2021, Công ty thu gom rác thải sinh hoạt tại khu vực cách ly tập trung khoảng 3-4 tấn/ngày. Tuy nhiên khoảng 7-10 ngày trở lại đây, do tình hình dịch bệnh trên địa bàn Thành phố phức tạp hơn, số người cách ly tăng cao nên lượng rác thải sinh hoạt tại khu vực này tăng nhanh chóng, trung bình hiện nay khoảng 15-17 tấn/ngày. Để đảm bảo công tác thu gom rác tại khu vực cách ly được thông suốt, tránh tình trạng ứ đọng rác, gây nguy cơ lây nhiễm chéo trong khu cách ly, Công ty đã bố trí thường trực một đội hơn 300 công nhân (bao gồm lực lượng trực tiếp và gián tiếp). Tần suất hoạt động của các công nhân là 3 ca/ngày và 24/24h. “Đội ngũ lao động làm công việc thu gom rác đang phải hoạt động 200% công suất mới đáp ứng được yêu cầu”, ông Tuấn chia sẻ.
Về quy trình thu gom và xử lý, đại diện Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TP Hồ Chí Minh cho biết, toàn bộ rác thải y tế và rác thải từ khu vực cách ly tập trung có nguy cơ bị nhiễm virus SARS-CoV-2 đều được thực hiện theo tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt. Đó là, toàn bộ rác thải ở khu vực này phải được bọc kín trong thùng chứa hoặc túi chuyên dụng màu vàng, dán nhãn cảnh báo nguy cơ nhiễm bệnh. Công nhân thu gom của công ty được trang bị đồ bảo hộ an toàn. Rác trước khi thu gom để đưa lên xe vận chuyển chuyên dụng (thùng kín) phải thực hiện phun xịt khử khuẩn. Rác thải khi vận chuyển về Công trường xử lý rác Đông Thạnh tiếp tục phun xịt khử khuẩn một lần nữa trước khi đưa vào xử lý bằng công nghệ đốt ở nhiệt độ cao. Thậm chí, tro chất thải sau khi đốt xong phải được hoá rắn và chôn lấp tại bãi chôn lấp an toàn dành riêng cho chất thải nguy hại.
Tuy nhiên, hiện nay Công ty chỉ thu gom rác thải y tế và rác thải sinh hoạt tại khu vực do Thành phố thực hiện cách ly người nhiễm hoặc nghi nhiễm COVID-19 tập trung. Còn đối với rác thải phát sinh từ quận huyện, những khu vực dân cư bị phong toả do có người nghi nhiễm hoặc nhiễm COVID thì Công ty không phụ trách thu gom.
 |
| Chuyển các thùng sau khi đã vệ sinh, khử trùng, diệt khuẩn lên xe |
Được biết, hầu hết rác thải sinh hoạt tại khu vực dân cư trên địa bàn Thành phố do Công ty dịch vụ công ích quận/huyện và một số công ty tư nhân đảm nhiệm. Trên thực tế, các lực lượng thu gom rác này về trang thiết bị, phương tiện hầu như không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn phòng dịch bệnh COVID-19, mà phần lớn chỉ dùng để phục vụ hoạt động thu gom rác trong điều kiện bình thường, không có nguy cơ lây nhiễm bệnh. Thậm chí các lực lượng thu gom rác dân lập còn sử dụng phương tiện xe ba gác tự chế nên rác thải không được che đậy trong quá trình thu gom, vận chuyển.
Trước tình hình dịch bệnh hiện nay, người dân Thành phố đang rất lo lắng. Nếu như việc thu gom rác thải sinh hoạt tại khu vực dân cư bị phong tỏa do có người nhiễm hoặc nghi nhiễm mà thiếu che đậy, khử khuẩn thì sẽ rất dễ dẫn đến nguy cơ phát tán mầm bệnh rộng ra trong cộng đồng.
Ông Tuấn cho biết, Công ty hiện cũng đã nhận được đề nghị từ một số địa phương về việc hỗ trợ thu gom rác sinh hoạt đối với khu vực có ca nhiễm, nghi nghiễm COVID-19. Trong tình hình dịch bệnh như hiện nay, việc chung tay đóng góp cùng Thành phố sớm dập dịch, đảm bảo an toàn cho Nhân dân, tinh thần chung, lúc nào đơn vị cũng rất sẵn sàng. Tuy nhiên, để triển khai việc thu gom rác tại những khu vực này, Công ty cần có chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể từ phía Thành phố.
Đồng thời, để chủ động, sẵn sàng trước nguy cơ dịch bệnh còn khá phức tạp như hiện nay, theo ông Tuấn chúng ta cần phải tăng công suất xử lý rác thải. Thành phố cần có cơ chế đặc thù để Công ty có thể triển khai kịp thời việc xây thêm lò đốt. Bởi hiện nay, công suất tiếp nhận và xử lý rác thải y tế, rác thải từ khu vực cách ly tập trung đã đạt trên 35 tấn/ngày trong khi công suất xử lý tối đa của Công ty là 42 tấn/ngày. Do đó, nếu tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp và lượng rác có nguy cơ tăng mạnh sẽ vượt quá khả năng xử lý của Công ty.
Bên cạnh đội ngũ y, bác sĩ, nhân viên trung tâm y tế, nhân viên trung tâm kiểm soát bênh tật, lực lượng vũ trang… thì công nhân làm nhiệm vụ thu gom, vận chuyển và xử lý rác COVID–19 tại các khu cách ly, bệnh viên cũng là lực lượng hàng ngày phải đối mặt với nguy cơ phơi nhiễm cao. Ông Tuấn cho biết, hiện Công ty đã đề xuất UBND TP Hồ Chí Minh hỗ trợ tiêm ngừa vắc - xin cho lực lượng này nhưng cho đến nay các công nhân vệ sinh môi trường vẫn chưa tiếp cận được nguồn vaccin phòng chống dịch COVID-19.
“Chúng tôi khẩn xin được tiêm phòng vắc -xin COVID – 19 để anh em tự tin hơn trong thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, rất cần sự quan tâm, động viên, chia sẻ các cấp chính quyền Thành phố để tiếp thêm sức mạnh, tạo động lực giúp chúng tôi thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh”, ông Tuấn cho biết.
Một số hình ảnh trong quy trình thu gom, xử lý rác thải tại khu vực có người nhiễm hoặc nghi nhiễm COVID-19:
 |
| Chất thải tại cơ sở cách ly được chú thích rõ (chất thải có nguy cơ chứa nCoV). |
 |
Chuyển các thùng sau khi đã vệ sinh, khử trùng, diệt khuẩn lên xe
|
 |
| Xịt khử trùng xe vận chuyển chất thải thu gom từ cơ sở cách ly về nhà máy. |
 |
|
Xịt khử trùng trước khi đưa chất thải vào lò đốt
|
 |
| Xịt khử trùng các thùng chứa chất thải sau khi được làm sạch |
 |
| Xịt khử trùng xe vận chuyển chất thải |
Tin: V.Lê. Ảnh: Cao Tuấn