 |
| Từ ngày 1/1/2025, sàn TMĐT sẽ phải kê khai, nộp thuế thay người bán. |
Bối cảnh và mục tiêu cải cách quản lý thuế
Thương mại điện tử tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với hàng triệu giao dịch mỗi ngày. Theo thống kê, hiện tại có hơn 97.000 hộ kinh doanh và cá nhân đang bán hàng trên các sàn TMĐT. Tuy nhiên, việc quản lý thuế đối với các cá nhân và hộ kinh doanh này vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Trước khi có quy định mới, nhiều người bán đã phải tự kê khai và nộp thuế, dẫn đến việc thiếu minh bạch và tạo điều kiện cho thất thu thuế. Các cơ quan chức năng cũng gặp khó khăn trong việc theo dõi và kiểm soát các giao dịch thương mại điện tử này.
Vì vậy, chính sách mới được đưa ra nhằm giải quyết tình trạng trên và tạo ra một hệ thống quản lý thuế hiệu quả hơn. Việc chuyển trách nhiệm khai và nộp thuế sang các sàn TMĐT không chỉ giúp giảm bớt đầu mối kê khai thuế mà còn làm tăng tính minh bạch, dễ dàng kiểm soát doanh thu và các giao dịch trực tuyến.
Theo quy định mới, các sàn TMĐT sẽ khấu trừ thuế từ doanh thu của người bán và thay họ nộp thuế cho cơ quan thuế. Mô hình này tương tự như cách thức cơ quan thuế thu thuế thu nhập cá nhân từ người lao động qua hệ thống khấu trừ tại nguồn. Điều này giúp giảm thiểu thủ tục hành chính, tránh để các cá nhân phải tự đi kê khai và nộp thuế, đồng thời giảm tải cho cơ quan thuế trong việc theo dõi hàng triệu giao dịch mỗi năm.
Các sàn TMĐT, với vai trò là tổ chức quản lý giao dịch, có đầy đủ thông tin về người bán và doanh thu của họ. Vì vậy, việc yêu cầu các sàn thực hiện nghĩa vụ thuế thay cho người bán là một bước đi hợp lý. Các sàn cũng có khả năng kết nối với hệ thống thuế để kê khai và nộp thuế một cách nhanh chóng, chính xác. Việc này không chỉ giúp giảm đầu mối trong công tác thu thuế mà còn nâng cao tính hiệu quả của công tác quản lý thuế.
Theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, việc khấu trừ và nộp thuế thay cho người bán sẽ giúp giảm thiểu tình trạng thất thu thuế, khi các cá nhân hoặc hộ kinh doanh không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. Đây là một cải cách quan trọng, giúp việc thu thuế trở nên công khai, minh bạch và công bằng hơn.
Tác động đối với người kinh doanh và các sàn TMĐT
Mặc dù đây là một cải cách tích cực, nhưng cũng không thiếu những lo ngại. Một trong những mối quan tâm lớn là các sàn TMĐT có thể sẽ gặp phải gánh nặng khi phải nâng cấp hệ thống để đáp ứng yêu cầu quản lý thuế, khấu trừ và nộp thuế thay cho người bán. Các sàn có thể phải đầu tư vào công nghệ để tích hợp hệ thống kê khai thuế vào quy trình thanh toán của mình, đồng thời xây dựng cơ chế quản lý thuế phức tạp để đảm bảo việc thu thuế chính xác.
Ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte Việt Nam, cho rằng mặc dù quy định này sẽ giúp giảm thủ tục hành chính cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, nhưng các sàn TMĐT cần có hướng dẫn chi tiết về cách thức khai thuế và các thủ tục đi kèm. Việc thiếu hướng dẫn chi tiết có thể gây khó khăn cho các sàn và doanh nghiệp trong việc tuân thủ quy định, đồng thời tạo ra sự mơ hồ trong việc xác định những đối tượng cần phải khai thuế thay và những đối tượng không thuộc diện này.
Ngoài ra, việc thu thuế đối với các doanh nghiệp nước ngoài hoạt động trên nền tảng số mà không có cơ sở thường trú tại Việt Nam cũng là một vấn đề cần được làm rõ. Các chuyên gia cho rằng cần phải có cơ sở pháp lý rõ ràng để tránh vi phạm các hiệp định quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, đặc biệt là các Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (DTA), để đảm bảo sự công bằng trong việc thu thuế đối với các doanh nghiệp nước ngoài.
Một trong những yếu tố quan trọng để chính sách này thành công là việc xây dựng và triển khai các hướng dẫn chi tiết, cụ thể về cách thức thực hiện. Việc này không chỉ giúp các sàn TMĐT thực hiện chính xác các nghĩa vụ thuế mà còn giúp các cá nhân và hộ kinh doanh trên nền tảng số hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình. Thực tế, việc thiếu thông tin hoặc sự không rõ ràng trong quy định có thể dẫn đến việc thực thi sai quy định, gây khó khăn cho các bên liên quan.
Để hỗ trợ quá trình này, Tổng cục Thuế đang triển khai một Cổng Thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số. Đây sẽ là công cụ hỗ trợ người nộp thuế đăng ký, khai và nộp thuế một cách nhanh chóng, đồng thời tạo điều kiện cho các sàn TMĐT và cơ quan thuế kết nối thông suốt. Cổng thông tin này dự kiến sẽ được nâng cấp để phù hợp với quy định mới của Luật Quản lý thuế, giúp tăng cường hiệu quả công tác quản lý thuế và giảm thiểu sai sót trong quá trình kê khai thuế.
Chính sách để các sàn thương mại điện tử nộp thuế thay người bán từ ngày 1/1/2025 là một bước tiến quan trọng trong việc cải cách hệ thống thuế tại Việt Nam. Việc này sẽ giúp giảm bớt thủ tục hành chính, giảm thiểu thất thu thuế và nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế. Tuy nhiên, để chính sách này thành công, cần phải có các hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về cách thức thực hiện và các quy định liên quan đến việc thu thuế đối với các sàn TMĐT. Đồng thời, các cơ quan quản lý cũng cần chú ý đến các vấn đề pháp lý, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nước ngoài, để đảm bảo chính sách không vi phạm các cam kết quốc tế của Việt Nam./.