Ngày 3/12, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp Khoa học và công nghệ tổ chức hội thảo trực tuyến “Giải pháp thúc đẩy hình thành doanh nghiệp khởi nghiệp từ hoạt động khai thác tài sản trí tuệ tại trường đại học, viện nghiên cứu”.
Hội thảo có sự đồng hành của các trường đại học ở 3 miền: Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội, Trường Đại học Hồng Đức (Thanh Hóa) và Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh.
 |
| Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: TL |
Phát biểu tại hội thảo, ông Đinh Hữu Phí, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ, cho biết: Các tài sản trí tuê đã trở thành công cụ hữu hiệu giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh và xa hơn nữa là tạo động lực phát triển nền kinh tế của mỗi quốc gia.
Vì thế, hội thảo nhằm thảo luận từ góc độ chính sách đến thực trạng, kinh nghiệm thành công và thất bại trong hoạt động thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khai thác tài sản trí tuệ trong trường đại học, viện nghiên cứu.
Định hướng chính sách về thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khai thác tài sản trí tuệ trong trường đại học, viện nghiên cứu, ông Bùi Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường Đại học Hồng Đức, cho rằng các trường đại học, viện nghiên cứu là nơi khởi nguồn sản sinh ra tài sản trí tuệ; đồng thời đóng vai trò là những trụ cột trong hệ thống đổi mới sáng tạo của quốc gia. Thành lập các công ty khởi nghiệp do chính nhà khoa học đồng sở hữu với cơ quan nghiên cứu chính là mô hình các công ty công nghệ triển khai các kết quả nghiên cứu ứng dụng của các nhà khoa học với hình thức đồng sở hữu của cơ sở nghiên cứu, nhà phát minh và được quản lý độc lập với cơ sở nghiên cứu.
Tuy nhiên, việc thành lập các công ty khởi nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế như: mức chi cho sự nghiệp khoa học và công nghệ còn chiếm tỷ lệ thấp và dàn trải; các cơ chế, chính sách liên quan đến nghiên cứu khoa học chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn; các trường đại học, viện nghiên cứu chưa quan tâm đúng mức đến việc thương mại hóa sản phẩm; chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan nghiên cứu...
Trước thực trạng trên, ông Bùi Văn Dũng cho rằng thời gian tới, các trường đại học, viện nghiên cứu cần tăng cường kinh phí đầu tư cho khoa học và công nghệ, đặc biệt cho nghiên cứu cơ bản; tăng cường các nhiệm vụ khoa học và công nghệ có tính liên vùng, liên ngành để tạo thành các sản phẩm có thể thương mại hóa, tạo ra các tài sản trí tuệ có giá trị cao.
Bên cạnh đó, các trường đại học, viện nghiên cứu cần tăng cường kết nối với các doanh nghiệp; giao quyền cho các cơ sở trường đại học, viện nghiên cứu quyết định khai thác, sử dụng các sản phẩm đề tài nghiên cứu khoa học từ nguồn ngân sách nhà nước và chịu trách nhiệm về nguồn kinh phí thu được cho việc tái đầu tư nghiên cứu và phát triển xã hội...
Tại hội thảo, các đại biểu cũng thảo luận chính sách về thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khai thác tài sản trí tuệ. PGS.TS Đàm Sao Mai, Phó hiệu trưởng ĐH Công nghiệp TP Hồ Chí Minh, gọi tài sản sở hữu trí tuệ là "những con số biết nói".
Theo PGS.TS Đàm Sao Mai, Việt Nam đã có sự gia tăng về số lượng sáng chế (tăng 16-18%/năm), giải pháp hữu ích (6-8%/năm), điều này góp phần cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo toàn toàn cầu GII. Tuy nhiên với 80% nhân lực khoa học công nghệ đang tập trung tại Viện, trường, đại học, các kết quả nghiên cứu, sáng chế được đưa ra thị trường vẫn còn ít.
Theo PGS Mai, hạn chế đến từ việc các nhà khoa học thường lựa chọn công bố bài báo và tư duy cũ "bán cái có sẵn chưa chưa bán cái doanh nghiệp cần", chưa chủ động thương mại hóa kết quả nghiên cứu.
PGS.TS Đàm Sao Mai đánh giá vẫn còn một số khó khăn trong triển khai cơ chế bảo hộ, đa số công trình sản phẩm chưa có tính ứng dụng cao, khả năng kết nối doanh nghiệp còn thấp. "Nghiên cứu khoa học là kim chỉ nam, song chất lượng công nghệ, chuyển giao công nghệ và nghiên cứu đặt hàng cũng là điều quan trọng", bà nhấn mạnh.
PGS.TS Đàm Sao Mai cho biết giải pháp được trường đưa ra là theo sát chiến lược phát triển sở hữu trí tuệ, phát triển nghiên cứu ứng dụng, đưa sản phẩm thương mại, kết nối doanh nghiệp, chuyên gia trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, xây dựng cơ chế thiết lập doanh nghiệp, hỗ trợ khởi nghiệp.
Tại hội thảo, các đại biểu cũng thảo luận một số vấn đề như: nhận diện các khó khăn cơ bản mà các nhà sáng chế phải đối mặt và đề xuất để cải thiện; một số kinh nghiệm thực tiễn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; đề xuất giải pháp thúc đẩy hình thành doanh nghiệp khởi nghiệp từ khai thác tài sản trí tuệ tại các trường đại học, viện nghiên cứu./.