Tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập vẫn chưa đạt được mục tiêu

Sáng 5/11, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà và các thành viên Chính phủ liên quan tiếp tục trả lời chất vấn đối với Nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực nội vụ.

Một trong những nội dung được các đại biểu Quốc hội quan tâm là việc thực hiện tự chủ ở các đơn vị sự nghiệp, đặc biệt ở ngành y tế, giáo dục.

Cần nêu cao tinh thần quyết tâm trong việc thực hiện tự chủ

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: Việc thực hiện tự chủ ở các đơn vị sự nghiệp, đặc biệt ở ngành y tế, giáo dục là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, thể hiện xuyên suốt qua nhiều nhiệm kỳ, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII. Việc thực hiện tự chủ đã đạt được nhiều kết quả đáng kể, tuy nhiên một số mục tiêu vẫn chưa đạt được. 

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: QH.

Bộ trưởng cho biết, tự chủ về tài chính, về chi thường xuyên và chi đầu tư đã đạt 6,6%, tự chủ toàn phần đạt 18,7% số các đơn vị sự nghiệp trên cả nước. Tuy nhiên nhìn tổng thể kết quả vẫn còn khiêm tốn do nhiều nguyên nhân, như chưa hoàn thiện hệ thống pháp luật về tự chủ; do ảnh hưởng đại dịch COVID-19; sự hướng dẫn của cơ quan chủ quản, cơ quan chức năng chưa thực sự quyết liệt …

Đề cập đến giải pháp, người đứng đầu Bộ Nội vụ cho rằng, thời gian tới, để nâng cao hiệu quả công tác tự chủ đơn vị sự nghiệp, cần thực hiện một số giải pháp như: tổ chức Hội nghị đánh giá toàn diện việc thực hiện tự chủ các đơn vị sự nghiệp để có cái nhìn tổng quát, khơi thông những bế tắc; rà soát sửa đổi toàn diện, nhất quán, liên thông các văn bản quy phạm pháp luật về vấn đề này; các Bộ, ngành địa phương, các đơn vị sự nghiệp cần nêu cao tinh thần quyết tâm trong việc thực hiện tự chủ. 

Về việc thu hút nhân lực chất lượng cao vào khu vực công, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thừa nhận, dù chính sách tốt, nhưng việc thực hiện còn hạn chế. Bộ trưởng cho biết, Bộ sẽ đánh giá lại một cách tổng thể, toàn diện việc thực hiện chủ trương thu hút nhân lực, nghiên cứu xây dựng Nghị định mới về thu hút, tuyển dụng tài năng, quan tâm nhiều hơn nữa trong việc cải thiện môi trường làm việc, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cho khu vực công.

Tránh thực hiện tự chủ tài chính theo phong trào

Giải trình, làm rõ thêm ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội trong lĩnh vực này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, việc tự chủ tài chính tập trung ở các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế và khoa học công nghệ. Giáo dục và y tế là hai trụ cột an sinh xã hội quan trọng nhất hiện nay. Người dân được nhờ từ hai lĩnh vực này, nếu phục vụ không tốt sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống, sức khoẻ và tình hình học tập của người dân.

Trước thực trạng một số đơn vị thực hiện thí điểm tự chủ tài chính toàn phần vừa qua như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K hay Bệnh viện Việt Đức, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, hiện nay huy động nguồn lực xã hội để thực hiện cho công tác tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập gặp khó khăn. Cụ thể như nguồn thu khó khăn, liên doanh, liên kết cũng khó khăn… cho nên là các đơn vị xin thôi không thực hiện tự chủ toàn phần mà xin thực hiện tự chủ một phần. Tức sẽ tự chủ phần chi thường xuyên; còn chi đầu tư, ví dụ như mua sắm máy móc, thiết bị, xây dựng cơ sở mới… thì ngân sách nhà nước phải đảm bảo.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tham gia giải trình về tự chủ tài chính ở các đơn vị sự nghiệp công lập. Ảnh: QH.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng điều này là hợp lý, miễn sao phục vụ cho người dân tốt nhất và làm thế nào để cho đơn vị ngày càng phát triển nhất. Từ tự chủ chi thường xuyên sẽ tiến tới khi có nguồn thu ổn định và phát triển thì sẽ tự chủ toàn bộ. Có như vậy chất lượng dịch vụ ngày một tăng lên và phục vụ người dân ngày một tốt hơn.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng lưu ý, khi thực hiện cơ tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập trong 2 lĩnh vực lĩnh vực y tế, giáo dục cần phải thận trọng, chắc chắn, hiệu quả, tránh làm theo phong trào. Bởi đặt ra tự chủ để tăng tính chủ động, sáng tạo và tính tự quyết của đơn vị sự nghiệp công lập. 

Bộ trưởng cho hay, tại các phiên thảo luận tại Quốc hội, cũng có quan điểm cho rằng phục vụ công cũng như tư, miễn là có cống hiến cho xã hội và đất nước. Tuy nhiên, Bộ trưởng thông tin, theo tìm hiểu, kể cả các nước xung quanh chúng ta như Singapore cũng trả lương cho cán bộ, công chức cao hơn nhiều khối doanh nghiệp ngoài Nhà nước bởi vì sẽ giữ được người giỏi để kiến tạo chính sách, để xây dựng, hoạch định các chiến lược, quản lý Nhà nước tốt nhất, thúc đẩy và làm nền tảng cho sự phát triển đất nước.

“Ông cha mình nói “một người lo bằng một kho người làm”, vì vậy cần phải giữ lực lượng tinh hoa nhất, tinh tuý nhất trong bộ máy Nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, giáo dục để phục vụ nhân dân tốt hơn”, Bộ trưởng Tài chính kết lại phần giải trình./.