Đêm ngày 21/6, Ban Giám sát cộng đồng đã cùng người dân phát hiện hành vi xả khí thải gây ô nhiễm môi trường của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông.
Để tìm hiểu rõ, nhóm phóng viên đã có mặt tại Thị trấn Phú Thứ ít ngày sau khi chính quyền tiến hành lập biên bản về hành vi xả thải loại khí có mùi lạ trong quá trình sản xuất của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông.
Hệ thống xử lý khói bụi của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông
“Dân nói thường xuyên, doanh nghiệp bảo do sự cố” Trong khi những búc xúc của hàng nghìn người dân ở Thị trấn Phú Thứ (Kinh Môn, Hải Dương) trước tình trạng ô nhiễm môi trường chưa được giải quyết thì mới đây, Công ty TNHH Nhôm Tân Đông lại có hành vi “đổ thêm dầu vào lửa” khi ngang nhiên xả thải khí có mùi khét, khó chịu ra môi trường. Điều đáng nói là sau khi bị cơ quan chức năng lập biên bản và yêu cầu tạm dừng hoạt động, Công ty này vẫn tiếp tục sản xuất bình thường chỉ sau… 1 ngày tạm ngừng hoạt động.
Theo tìm hiểu của phóng viên, vào khoảng hơn 22h đêm 21/6, một số người dân ở quanh khu vực sản xuất của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông phát hiện mùi khét lẹt lan tỏa mạnh trong không khí. Nhận định là rất có thể do doanh nghiệp đang xả khí thải ra môi trường, người dân đã báo với đại diện Ban Giám sát cộng đồng và chính quyền địa phương. Khi lực lượng chức năng có mặt tại hiện trường để kiểm tra đã phát hiện Công ty TNHH Nhôm Tân Đông đang tiến hành hoạt động sản xuất; trong lò quay vẫn còn nguyên liệu, lò đang cháy có lửa đỏ. Đặc biệt, tại khu vực lò quay, một loại khí có mùi hôi khét khó chịu đang lan tỏa ra môi trường xung quanh. Trong biên bản làm việc do đại diện UBND Thị trấn Phú Thứ lập tại thời điểm này, ông Vũ Văn Quảng, Giám đốc nhân sự của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông cũng thừa nhận “Tại thời điểm UBND Thị trấn kiểm tra, việc công ty đang hoạt động sản xuất có mùi khét là đúng”. Song như giải thích của ông Quảng, mùi khét là do công ty dùng dầu FO để làm nguyên liệu đốt lò trong quá trình sản xuất; Công ty sẽ tiến hành kiểm nghiệm chất lượng dầu. Nếu mùi khét mà nhân dân phản ánh là do mùi dầu thì Công ty sẽ thay đổi loại dầu để phục vụ sản xuất.
Tuy nhiên, nội dung lý giải của ông Vũ Văn Quảng, Giám đốc nhân sự Công ty TNHH Nhôm Tân Đông lại trái ngược với những gì người dân Thị trấn Phú Thứ phản ánh. Theo nhiều người dân sinh sống trên địa bàn Khu dân cư số 2 cho biết, loại mùi khét gây khó chịu này không phải đến đêm 21/6 mới xuất hiện mà thực tế mỗi khi Công ty hoạt động, nhất là về đêm thì trong không khí luôn xuất hiện loại mùi này. Anh Nguyễn Văn Vinh, nhà nằm cách khu sản xuất của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông hơn 200m cho biết: “Hầu như đêm nào cũng xuất hiện loại mùi đáng sợ này. Mùa hè nóng nực, đi làm cả ngày về nhà cũng không dám mở cửa vì mở ra không thể nào chịu nổi. Thà chịu nóng còn hơn phải hít loại khí thải này rồi lại bị khó thở, tức ngực. Bệnh tật đến lúc nào không biết...”.
Chia sẻ với phóng viên, không giấu được sự bức xúc, ông Nguyễn Văn Mương ở Khu 2, Thị trấn Phú Thứ cho biết: “Trước đây thì họ còn trốn tránh trách nhiệm hoặc đổ lỗi cho doanh nghiệp khác. Lần này, người dân đã cùng với chính quyền và Ban Giám sát cộng đồng bắt quả tang việc xả thải thì họ lại viện lý do là thay đổi chất đốt nên có sự cố. Nhưng đâu phải chỉ mỗi lần này, từ trước đến giờ lúc nào khí thải của họ cũng có mùi khét lẹt, tanh nồng rất khó chịu. Chẳng lẽ ngày nào công ty này cũng gặp sự cố hay sao?”
Biên bản làm việc lập…. cho vui?
Có thể thấy, các cấp chính quyền ở huyện Kinh Môn đã rất tích cực trong nắm bắt tình hình để cùng nhân dân và doanh nghiệp giải quyết những vấn đề người dân bức xúc. Ngay khi nhận được tin báo của quần chúng, đồng chí Lê Văn Bí - Phó Chủ tịch UBND huyện Kinh Môn đã trực tiếp cùng đại diện lãnh đạo Thị trấn Phú Thứ và Ban Giám sát cộng đồng có mặt tại hiện trường để kiểm tra. Tuy nhiên, có một điều khó hiểu là trong khi nội dung biên bản làm việc do UBND Thị trấn Phú Thứ lập tại hiện trường vào lúc 22h40 ngày 21/6 có đầy đủ chữ ký của các bên có liên quan thì lại gần như “vô nghĩa” đối với phía Công ty TNHH Nhôm Tân Đông.
Cụ thể, sau khi xác định hành vi xả thải khí có mùi khét vào không khí của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông, đại diện UBND Thị trấn Phú Thứ đã yêu cầu doanh nghiệp phải “tạm dừng hoạt động đến khi nào công ty khắc phục được mùi khét khó chịu mà nhân dân phản ánh thì với được tiếp tục hoạt động”. Song thực tế, Công ty TNHH Nhôm Tân Đông chỉ ngừng hoạt động sản xuất trong mỗi một ngày 22/6. Sau đó, từ ngày 23/6, doanh nghiệp này lại sản xuất… bình thường như chưa hề có việc gì xảy ra. Rõ ràng, ở đây, biên bản làm việc của UBND Thị trấn Phú Thứ đã không được phía doanh nghiệp tôn trọng. Dư luận địa phương đang đặt câu hỏi, phải chăng đây là hành động coi thường pháp luật, xem nhẹ sức khỏe, tính mạng của người dân? Và liệu rằng, có hay không một “thế lực” nào đó đứng đằng sau thì doanh nghiệp mới dám ngang nhiên tiếp tục sản xuất trong khi mùi khét vẫn chưa hề được khắc phục?
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch UBND Thị trấn Phú Thứ cho biết: Việc Công ty TNHH Nhôm Tân Đông tiếp tục sản xuất chỉ sau 1 ngày tạm dừng hoạt động là do… phục vụ cho hoạt động quan trắc môi trường theo yêu cầu cầu tại buổi làm việc trước đó của Chủ tịch UBND huyện Kinh Môn. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, hoạt động quan trắc môi trường chỉ tiến hành trong 2 ngày, nhưng đến ngày 27/6, khi phóng viên có mặt tại Công ty TNHH Nhôm Tân Đông thì hoạt động sản xuất vẫn diễn ra bình thường. Phải chăng, việc hoạt động sản xuất phục vụ việc quan trắc môi trường chỉ là “bình phong” để phía doanh nghiệp xem thường buổi làm việc đã lập thành biên bản do UBND Thị trấn Phú Thứ lập trước đó? Ngay cả khi có biên bản làm việc và yêu cầu của UBND Thị trấn Phú Thứ nhưng doanh nghiệp vẫn tiếp tục hoạt động, khi mùi khét trong khí thải chưa được khắc phục thì người dân ở đây còn phải chịu cảnh ô nhiễm đến bao giờ?
Nhiều dấu hỏi xoay quanh những kết quả quan trắc môi trường
Quá trình tìm hiểu về tình trạng ô nhiễm môi trường ở Thị trấn Phú Thứ liên quan đến Công ty TNHH Nhôm Tân Đông và Công ty Cổ phần luyện kim Tân Nguyên, phóng viên cũng ghi nhận được không ít điều “khó hiểu” xoay quanh kết quả quan trắc và phân tích các yếu tố môi trường của 2 doanh nghiệp này.
Thực tế, Công ty TNHH Nhôm Tân Đông và Công ty Cổ phần luyện kim Tân Nguyên đã thực hiện khá đầy đủ việc thuê đơn vị quan trắc và báo cáo kết quả quan trắc theo quy định. Cụ thể, 2 doanh nghiệp này đã định kỳ hàng quý thuê cán bộ của Trung tâm quan trắc và phân tích môi trường (thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương) tiến hành quan trắc, báo cáo với cơ quan chức năng và chính quyền các cấp. Theo các Báo cáo kết quả quan trắc và phân tích môi trường năm 2015 và quý I/2016, các thông số liên quan đến kết quả đo khí hậu; tiếng ồn; hơi khí độc; bụi; nồng độ khí trong ống khói; nước thải… của 2 doanh nghiệp này cơ bản đều đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định. Theo ông Lê Văn Bí, Phó Chủ tịch UBND huyện Kinh Môn, nếu căn cứ vào những kết quả trong Báo cáo quan trắc và phân tích môi trường thì các doanh nghiệp này có kết quả “rất chuẩn, đúng luật”.
Song, điều khó hiểu là trong khi tất cả các kết quả quan trắc và những thông số môi trường của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông và Công ty Cổ phần luyện kim Tân Nguyên đều “rất chuẩn, đúng luật” thì người dân Thị trấn Phú Thứ nói chung và bà con ở Khu dân cư số 2 nói riêng lại rất bức xúc trước việc xả khí thải, khói bụi của 2 doanh nghiệp này. Rõ ràng, đang có sự mâu thuẫn giữa kết quả quan trắc của cơ quan chuyên môn và tình hình môi trường thực tế ở Thị trấn Phú Thứ. Có lẽ chính vì điều này nên Chủ tịch UBND huyện Kinh Môn, bà Nguyễn Thị Liễu đã yêu cầu 2 doanh nghiệp này phải thuê đơn vị quan trắc mới, độc lập với Trung tâm quan trắc và phân tích môi trường (thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương).
Trong khi đợi kết quả quan trắc của đơn vị mới, nhiều thắc mắc vẫn tiếp tục được dư luận đặt ra: Nếu việc quan trắc được thực hiện đúng quy trình và những thông số môi trường là chính xác thì tại sao lại có mùi khét, tanh nồng trong khí thải của Công ty TNHH Nhôm Tân Đông? Tại sao trong khí thải của Công ty Cổ phần luyện kim Tân Nguyên lại có màu vàng, như phản ảnh của người dân? Những câu hỏi này xin được nhường quyền trả lời cho các ban, ngành chức năng; các cơ quan chuyên môn có liên quan và lãnh đạo huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương.
Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục xem xét phản ảnh về vấn đề tuân thủ và chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, cũng như trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý hoạt động của các doanh nghiệp trong những loạt bài tiếp theo./.
(Còn nữa)