Tìm tiếng nói chung để có hình thức quản lý phù hợp
Theo các chuyên gia, các loại thuốc lá đều có hại dù là thuốc lá mới hay thuốc lá điếu. Tuy nhiên, trước thực trạng thuốc lá mới lậu đang hoành hành, cộng với quy luật cung cầu của thị trường các sản phẩm này cần được lưu thông dưới sự giám sát của cơ quan chức năng để tránh bị trục lợi từ kẻ gian, hay biến tướng của người dùng.
Do vậy, để việc kiểm soát được toàn diện, giống như nhiều nước trên thế giới, Việt Nam cần nghiên cứu, đánh giá kĩ lưỡng từ đó đề ra phương án quản lý phù hợp, giải quyết nhu cầu người dùng đồng thời ngăn chặn những hệ lụy xấu có thể xảy ra.
 |
| Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: TL. |
Trong phiên trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội vào ngày 7/11/2023 vừa qua, đại diện Bộ Công Thương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết Bộ Công Thương đã hai lần làm việc với Bộ Y Tế nhằm thống nhất về việc quản lý thuốc lá mới.
Theo đó, ông Diên chia sẻ : “Bộ Công Thương dự kiến sẽ đưa mặt hàng thuốc lá thế hệ mới vào đối tượng điều chỉnh của Nghị định thay thế Nghị định 67/2013/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá về kinh doanh thuốc lá, để có hình thức quản lý phù hợp. Dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ trong quý IV năm 2023”.
Nhanh chóng lấp lỗ hổng pháp lý đối với thuốc lá mới
Tại hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá ngày 12/12/2023, bà Đỗ Thị Lan, Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho biết: "Thuốc lá mới hiện nay còn đang bị bỏ ngỏ, có khoảng trống về pháp lý, vướng mắc trong quản lý, xử lý vi phạm và phòng chống tác hại, trong khi đây là vấn đề đáng lo ngại trong thanh thiếu niên và phụ nữ". Bà Lan nhấn mạnh, cần chú ý đến sự xuất hiện của thuốc lá mới và thực hiện quản lý đối với sản phẩm này.
Trong tọa đàm “Thực trạng thuốc lá mới và giải pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng” diễn ra vào tháng 10/2023, các đại biểu tham dự nêu lên vấn đề hiện nay đó là Việt Nam đang có lỗ hổng trong quy định pháp luật đối với mặt hàng thuốc lá mới, khiến cho các cơ quan phụ trách không thể quản lý và kiểm soát được sản phẩm này. Do đó, Bộ Công Thương cần nhanh chóng trình Chính phủ phương án quản lý các mặt hàng này để giải quyết khoảng trống pháp lý, tránh gây ra các hệ lụy xấu.
 |
| Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: TL. |
Còn Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ cho rằng, phải có cơ quan chức năng để đánh giá tác động, ảnh hưởng của thuốc lá với sức khỏe, môi trường sống, môi trường xã hội. Từ đó, hoàn thiện hành lang pháp lý cho dòng sản phẩm mới này.
Trong khi đó, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự Kinh tế, Bộ Tư pháp Lê Đại Hải đánh giá, hiện tình hình quản lý thuốc lá mới đang rất cấp thiết, đã đến lúc cần phải khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan. Nếu chờ đưa thuốc lá mới vào trong Luật sẽ phải theo quy trình và cần thời gian, nên có thể xem xét giao cho Chính phủ quy định điều kiện kinh doanh, xuất nhập khẩu đối với sản phẩm này (tức sửa ngay Nghị định số 67/2013/NĐ-CP quy định điều kiện sản xuất và kinh doanh thuốc lá).
Về tiến trình xây dựng chính sách quản lý thuốc lá mới, trao đổi trong tọa đàm trên ông Cao Trọng Quý, Trưởng phòng Công nghiệp thực phẩm, Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương cũng cho biết: “Đối với quan điểm của cơ quan soạn thảo, chúng tôi căn cứ vào ý kiến của Bộ Tư pháp cần đánh giá sự tương thích của thuốc lá thế hệ mới với định nghĩa của thuốc lá hiện nay, nếu có sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nào thuộc phạm trù thuốc lá thì đề xuất đưa định nghĩa thuốc lá thế hệ mới đó vào Nghị định về kinh doanh thuốc lá thay thế Nghị định 67/2013”.
Ông Quý chia sẻ, Bộ Công Thương đang xây dựng chính sách theo hướng tiệm cận nhất với quan điểm của Bộ Y Tế, phù hợp với thực tiễn quản lý và với các thông lệ quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Điều này hướng đến mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng, như các chỉ đạo của Chính phủ và Quốc hội đã đề ra trong việc quản lý thuốc lá mới thời gian qua.
Cùng với kế hoạch trình Chính phủ xem xét phương án kiểm soát thuốc lá mới trong năm 2023 của Bộ Công Thương, các ban ngành kỳ vọng hành lang pháp lý kiểm soát mặt hàng này sẽ sớm được quyết định./.