Những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc là tiềm năng lớn để du lịch cộng đồng Yên Bái tiếp tục phát triển.Từ những tiềm năng phong phú, đa dạng...
Thôn Cầu Có, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên (Yên Bái) có 117 hộ dân, trong đó có 74 hộ đồng bào dân tộc Tày Khao sống tập trung và còn giữ được những nét độc đáo về văn hoá, phong tục tập quán, đặc biệt trong thôn có dòng hộ Hà vẫn còn lưu giữ sắc phong gắn liền với Mẫu Đệ nhị Thượng ngàn trong các lễ hội hàng năm. Hiện người dân trong thôn vẫn còn giữ được những sinh hoạt văn hóa đặc sắc như: các làn điệu dân ca, múa Then, múa xoè; các sản vật mang đậm bản sắc dân tộc. Đây cũng là khu vực có tiềm năng để phát triển du lịch, cảnh quan thiên nhiên vẫn giữ được những nét nguyên sơ và ít bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của xã hội. Thôn có vị trí khá thuận lợi nằm ngay trên đường vào Quần thể khu di tích lịch sử Quốc gia Đền Đông Cuông, hàng năm có trên dưới 100 nghìn lượt khách thập phương đến thăm quan. Vì vậy, những năm qua, Làng văn hoá du lịch cộng đồng Cầu Có đã nổi lên như một “điểm sáng” về phát triển du lịch cộng đồng.
Theo các nhà nghiên cứu, với những cảnh đẹp nổi tiếng như: Hồ Thác Bà, quần thể di tích danh thắng quốc gia ruộng bậc thang La Pán Tẩn - Chế Cu Nha - Dế Xu Phình, chè cổ thụ Suối Giàng, bình nguyên xanh Khai Trung... cùng nhiều thác, hồ, suối, nguồn nước nóng khác có thể khẳng định, tiềm năng du lịch cộng đồng ở tỉnh Yên Bái là rất đa dạng. Yên Bái cũng là nơi quần tụ của nhiều dân tộc: Thái, Mông, Tày, Dao, Cao Lan… mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa đặc trưng độc đáo, thể hiện qua các phong tục tập quán, lễ hội dân gian, các làn điệu dân ca, dân vũ cộng với nét văn hóa đặc sắc trong ẩm thực với các món ăn dân dã, hấp dẫn... đây chính là thế mạnh để Yên Bái phát triển du lịch cộng đồng. Trên bản đồ du lịch, mạng xã hội, thông tin về các khu du lịch như: Ruộng bậc thang Mù Cang Chải, khu du lịch Ngòi Tu (Yên Bình), Nghĩa An (Nghĩa Lộ), Khai Trung (Lục Yên), bản Bon, Suối Giàng (Văn Chấn)… ngày càng được mọi người tìm hiểu với lượng truy cập lớn, được đưa vào các tuyến phục vụ du khách trong và ngoài nước.
Theo đồng chí, Lê Thị Thanh Bình, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao & Du lịch tỉnh Yên Bái, với vẻ đẹp hùng vĩ, riêng có về địa hình, khí hậu, cảnh quan và hệ sinh thái, những năm gần đây, Yên Bái đã trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Kho tàng văn hóa phi vật thể phong phú, đặc sắc cùng những nét văn hóa độc đáo, nguyên sơ của đồng bào các dân tộc trong tỉnh thực sự là những tiềm năng lớn để phát triển các loại hình du lịch, nhất là du lịch cộng đồng homestay. Để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch, người dân đã tích cực tham gia vào việc đón tiếp, phục vụ du khách đến với địa phương, từng bước phát triển nhân rộng mô hình du lịch cộng đồng.
Đến những hiệu quả bước đầu trong phát triển du lịch cộng đồng
Nắm bắt xu thế, phát huy tiềm năng, các cấp chính quyền đã có những định hướng, chính sách hỗ trợ để phát triển du lịch cộng đồng. Cùng với đó, hàng trăm hộ gia đình đã tự bỏ tiền đầu tư, nâng cấp, xây dựng nhà cửa, trang thiết bị để phát triển loại hình du lịch homestay. Nhờ đó, các loại hình du lịch cộng đồng như: du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp và nông thôn, du lịch làng nghề, du lịch dân tộc hay bản địa và du lịch văn hóa... đang ngày càng được chú trọng phát triển rộng khắp trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Các hoạt động liên kết trong phát triển du lịch cũng được quan tâm thực hiện có hiệu quả. Điển hình như ở thị xã Nghĩa Lộ, huyện Mù Cang Chải và một số vùng khác trong tỉnh Yên Bái, thời gian qua các hộ gia đình chủ động liên kết với các công ty du lịch để được hỗ trợ về kiến thức, thiết kế nhà sàn, cách giao tiếp, ẩm thực của khách nước ngoài... Đây là tín hiệu đáng mừng khi người dân đã dần ý thức du lịch cộng đồng là ngành dịch vụ mang lại thu nhập đáng kể và cần phải hướng đến sự chuyên nghiệp.
Sự phát triển của du lịch cộng đồng đã góp phần quan trọng thúc đẩy du lịch Yên Bái vươn lên. Những năm gần đây du lịch Yên Bái đã có nhiều khởi sắc. Năm 2018, khách du lịch đến với Yên Bái đạt 560.000 lượt người (tăng 10% so với năm 2017). Yên Bái đặt kế hoạch thu hút 750.000 khách du lịch trong cả năm 2019. Du khách đều có nhiều ấn tượng về vùng đất giàu bản sắc màu văn hóa, đến những di tích, danh lam thắng cảnh và trải nghiệm nét độc đáo của trang phục, ẩm thực, lễ hội, phong tục, tập quán… đã trở thành yếu tố cốt lõi trong các chương trình du lịch tại Yên Bái.
Thực tế cho thấy, phát triển du lịch cộng đồng là một động lực quan trọng để xây dựng nông thôn mới, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Tuy nhiên đến nay, những hiệu quả mà du lịch cộng đồng mang lại chưa thực sự tương xứng với tiềm năng vốn có. Thời gian tới, các ngành chức năng, địa phương ở Yên Bái cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu bản sắc văn hóa và tính đặc thù của từng vùng miền, phục vụ hiệu quả cho phát triển du lịch cộng đồng; tiến hành quy hoạch các điểm du lịch cộng đồng, tránh tình trạng xây dựng tràn lan, tự phát; đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường, thị hiếu của du khách để xây dựng các điểm du lịch cộng đồng hiệu quả, trong đó chú trọng lựa chọn vị trí điểm du lịch cộng đồng là các bản không quá xa các trung tâm đô thị để thuận lợi cho việc di chuyển và công tác lưu trú; nghiên cứu khai thác, xây dựng tài nguyên du lịch thành các sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, phù hợp với nhu cầu của du khách. Bên cạnh đó, tỉnh Yên Bái cần xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho du lịch cộng đồng, cho các hộ gia đình vay vốn với lãi suất thấp hoặc lập các quỹ du lịch hỗ trợ cho cộng đồng để đồng bào các dân tộc thiểu số có kinh phí phục vụ phát triển các hoạt động du lịch cộng đồng./.