Đề xuất này được đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định), cũng là Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội nêu tại Kỳ họp thứ 5 vừa qua của Quốc hội.
Không mặc đồng phục cho tất cả trạm y tế trong cả hệ thống
 |
| Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định) |
Theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, nhiệm vụ phát triển y tế cơ sở, y tế dự phòng là thách thức lớn nhất trong giai đoạn hiện nay.
Đại biểu phản ánh đoàn công tác giám sát của Quốc hội đến các trạm y tế xã, những khó khăn, nổi trội nhất vẫn là nhân lực, thu nhập, chất lượng khám, chữa bệnh và cơ sở vật chất. Tuy nhiên, theo đại biểu tăng lương, xây cơ sở đẹp, mua máy móc không giải quyết được gốc rễ vấn đề, lương không thể tăng mãi, cơ sở khang trang mà không có bệnh nhân, máy móc hiện đại mà không ai biết sử dụng, cuối cùng là lãng phí rất lớn.
Đại biểu cho biết, Trạm y tế xã có hai nhiệm vụ nhiệm vụ. Thứ nhất là dự phòng như tiêm chủng, phòng, chống dịch, giáo dục, tuyên truyền. Nhiệm vụ thứ hai là điều trị, chăm sóc sức khỏe người bệnh, quản lý các bệnh mãn tính, sơ cứu, cấp cứu tại cộng đồng.
Tuy nhiên, nhiệm vụ thứ hai ngày càng teo tóp, khiến cho việc hoàn thành nhiệm vụ thứ nhất trở nên bội phần khó khăn so với trước. Dự phòng là mục tiêu quan trọng nhưng chữa bệnh cũng cần được coi là chìa khóa để y tế cơ sở có đủ sức tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường ngày hôm nay. Tuy nhiên nhiệm vụ thứ hai ngày càng khó khăn để thực hiện.
 |
| Phát triển y tế cơ sở, y tế dự phòng (Ảnh minh họa) |
Vậy làm cách nào để một hệ thống dày công xây dựng từ nhiều thế hệ đi trước không bị teo tóp và mất hoàn toàn chức năng điều trị?.
Đặt câu hỏi này, theo đại biểu, cần nên thử nghiệm mô hình mới, coi trạm y tế xã, phường là phòng khám của trung tâm y tế huyện, các tiêu chuẩn con người là tương đương nhau, cả người bệnh và nhân viên y tế. Các bác sĩ trung tâm y tế huyện sẽ có buổi khám ngoại trú cố định ở các xã, phường, đặc biệt các bệnh mãn tính không lây nhiễm như huyết áp, đái đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính... Đồng thời, sẽ có buổi khám về ngoại sản, nhi để tư vấn cho người bệnh đi chữa đúng địa chỉ, thăm khám sau khi đã chữa tại cơ sở y tế của tuyến huyện, tuyến cao hay những vấn đề đơn giản có thể xử lý luôn ở trạm y tế xã, phường.
Ngoài ra, với từng địa phương cần có kế hoạch chi tiết tới từng trạm y tế theo địa chính trị, cần may đo cẩn thận, không mặc đồng phục cho tất cả trạm y tế trong cả hệ thống. Ví dụ, một trạm trưởng giỏi về siêu âm cần đầu tư máy để người ta phát huy khả năng của mình; một y sĩ y học cổ truyền giỏi châm cứu cần có phương tiện chuyên biệt để họ triển khai; một trạm y tế vùng cao không thể trang bị như một trạm y tế mà cách bệnh viện huyện có vài kilomet, giao thêm quyền và trách nhiệm cho trưởng trạm y tế động viên họ để phát triển thế mạnh của mình, khi đã vận hành trơn tru, chúng ta có thể tiến lên bước nữa là phối hợp giữa các bệnh viện tỉnh và các trung tâm y tế quận, huyện. Các bác sĩ giỏi ở tỉnh sẽ về huyện làm định kỳ trong tuần, những bệnh nhân sau mổ sẽ được khám lại ở huyện.
Khi hệ thống đã liên thông thực sự, việc này rất nhiều các bệnh viện tuyến tỉnh đã tiến hành với tuyến trung ương. Các bác sĩ đầu ngành đã có buổi khám tại các bệnh viện địa phương theo lịch, tuy nhiên vẫn làm theo cách cá nhân nhỏ lẻ, chưa có hệ thống hướng dẫn cụ thể. Đại biểu cho rằng, số hóa ngành y tế bao gồm quản lý sức khỏe, khám, chữa bệnh từ xa sẽ là chìa khóa thành công cho hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu. Công nghệ thông tin còn giúp cho rất nhiều trong đào tạo liên tục.
Đổi mới mạnh mẽ cơ chế và phương thức hoạt động của y tế cấp xã
 |
| Đại biểu Nguyễn Văn Huy (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) |
Tham gia ý kiến tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) phản ánh tình trạng nhân lực và năng lực y tế cơ sở chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ, chế độ đãi ngộ cho cán bộ, nhân viên y tế thì cũng còn nhiều bất cập. Nguồn lực từ ngân sách nhà nước đầu tư cho y tế cơ sở còn hạn hẹp và tỷ trọng chi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tuyến y tế cơ sở thì còn thấp, trong khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân thì ngày càng tăng cao. Trong đại dịch COVID-19 thì càng khẳng định vai trò quan trọng cũng như bộc lộ rõ hơn những tồn tại, hạn chế, khó khăn của y tế cơ sở hiện nay.
Với quan điểm chỉ đạo sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi người dân và của xã hội, bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe là nghĩa vụ, trách nhiệm của mỗi người dân, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, đòi hỏi sự tham gia tích cực của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, các ngành, trong đó ngành y tế là nòng cốt, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đã khẳng định đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là đầu tư cho phát triển và nhấn mạnh cần phải đổi mới mạnh mẽ cơ chế và phương thức hoạt động của y tế cấp xã để thực hiện vai trò là tuyến đầu trong phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe Nhân dân.
Để y tế cơ sở bảo đảm thực hiện đầy đủ chức năng chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám, chữa bệnh, phòng, chống dịch bệnh và nâng cao sức khỏe nhằm bảo đảm cho mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng, đại biểu cơ bản thống nhất với các kiến nghị cũng như đề xuất của Đoàn giám sát về các nhóm giải pháp nâng cao chất lượng y tế cơ sở. Trong đó đại biểu đề nghị cần phải thể chế rõ phạm vi của y tế tuyến huyện, y tế tuyến xã và y tế thôn, bản gắn với chức năng, nhiệm vụ cụ thể của từng tuyến. Xác định mối quan hệ giữa các tuyến y tế hiện nay được quy định tại Nghị quyết số 20 và Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023, nhất là phải làm rõ chức năng, nhiệm vụ của tuyến y tế cơ sở với 3 cấp chuyên môn kỹ thuật ban đầu, cơ bản và chuyên sâu.
Đại biểu cũng đề nghị cần quan tâm đổi mới cơ chế tài chính, cơ chế chi trả của Quỹ bảo hiểm y tế theo hướng là tăng chi cho y tế cơ sở, đổi mới chính sách và phương thức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ y tế cơ sở, nhất là nhân lực làm việc tại các trạm y tế xã. Thực hiện điều động, luân phiên hợp lý bác sĩ, cán bộ y tế để khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại các Trạm y tế xã./.